ਬਗਲਾਮੁਖੀ

"ਬਗਲਾਮੁਖੀ" ਜਾਂ "ਬਗਲਾ" (ਦੇਵਨਾਗਰੀ: बगलामुखी) ਦੇ ਮਹਾਵਿੱਦਿਆਵਾਂ (ਮਹਾਨ ਸਿਆਣਪ / ਵਿਗਿਆਨ) ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮਹਾਵਿੱਦਿਆਵਾਂ ਦਾ ਦਸ ਤਾਂਤਰਿਕ ਦੇਵੀਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਉਸ ਦੀ ਡਾਂਗ ਨਾਲ ਭਗਤ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਅਤੇ ਦੁਵਿਧਾ (ਜਾਂ ਭਗਤ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ) ਨੂੰ ਭਜਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ "ਬਾਗਲਾ" ਸ਼ਬਦ "ਵਾਲਗਾ" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ (ਭਾਵ - ਲਗਾਮ ਲਗਾਉਣਾ ਜਾਂ ਲਗਾਉਣਾ) ਜੋ, "ਵਾਗਲਾ" ਜਿਸ ਨਾਲ "ਬਾਗਲਾ" ਬਣ ਗਿਆ। ਦੇਵੀ ਦੇ 108 ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਨਾਮ ਹਨ (ਕੁਝ ਹੋਰ ਉਸ ਨੂੰ 1108 ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ)। ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੀਤਾਂਬਰੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਜਾਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਰੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ। ਉਹ ਬਗੁਲਾ ਪੰਛੀ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਇਕਾਂਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਮਹਾਨ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਮੋਤੀ ਹੈ1

Bagalamukhi (Peetambara)
Suspension (one who can bring a foe's physical and mental actions to a standstill).
Member of The Ten Mahavidyas
ਮਾਨਤਾ	Devi, Mahavidya, Adishakti, Parvati, and Saraswathi
ਨਿਵਾਸ	Haridra Sarovar (Turmeric Ocean)
ਮੰਤਰ	ॐ ह्लीं बगलामुखी सर्व दुष्टानां वाचं मुखं पदं स्तम्भय जिव्हां कीलय बुद्धिं विनाशय ह्लीं ॐ स्वाहा ॥ [Om Hlreem Bagala-mukhi sarva dushtanam vacham mukham padam stambhay jeevhwam keelaye buddhim vinashaya hlreem om swaha]
ਹਥਿਆਰ	Cudgel
ਵਾਹਨ	Bagula or sarus crane
Consort	Shiva as Bagalamukha or Brahma

ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਸ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਜਾਂ ਬਗਲਾ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮੁੱਖ ਮੰਦਰ ਕਾਮਾਖਿਆ ਮੰਦਰ, ਗੁਹਾਟੀ, ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਕਾਂਗੜਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਦੇਵੀ
• ਮਹਾਵਿਦਿਆ

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ

• Frawley, David (1994). Tantric Yoga and the Wisdom Goddesses: Spiritual Secrets of Ayurveda. Lotus Press. ISBN 978-0-910261-39-5.
• Kinsley, David R. (1988). "Tara, Chinnamasta and the Mahavidyas". Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition (1 ed.). University of California Press. ISBN 978-0-520-06339-6.
• Kinsley, David R. (1997). Tantric Visions of the Divine Feminine: The Ten Mahāvidyās. University of California Press. ISBN 978-0-520-20499-7.
• S Shankaranarayanan (2002) [1972]. The Ten Great Cosmic Powers. Samata Books. ISBN 81-85208-38-7.