ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਪਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਸੀ, ਪਾਸੀ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਜਾਤੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਲਖਨਊ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ 12 ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ
Maharaja of Bijnor

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੋਧੋ

 
ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਨੇ 2000 ਵਿਚ ਇਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ 'ਤੇ

ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿੱਲੀ-ਅਧਾਰਤ ਮੱਧਯੁਗ ਨੇਤਾ, ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਚੌਹਾਨ [1178-1192 ਸਾ.ਯੁ.] ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ, ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਇਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸੀ ਜੋ ਦਲਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ।[1]  ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਉਹ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਿਜਨੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਜਾਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਾਮਰਾਜਾਂ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ[2] ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਤਾਜ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਛੋਟੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਾਸੀ ਦੀ ਯੋਧਾ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਸੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਨੇ ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ, ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਮੇਤ ਪੰਜ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਸੰਮਿਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪੂਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਗੁਣ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿਚ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਧੋ

ਸੰਨ 2000 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਡਾਕ ਵਿਭਾਗ - ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪਾਸੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਦੇ ਸਮਾਰੋਹ ਨੇ ਦਲਿਤ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਦਲਿਤ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਿਮਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਉੱਚ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਥੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਜਾਤੀਆਂ ਅਕਸਰ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣਾ ਪਾਸੀ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਕਦਮ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

 
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1858 ਜੈਲਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

 

  1. Badri Narayan (2012). Women Heroes and Dalit Assertion in North India: Culture, Identity and Politics. SAGE. p. 73. ISBN 9780761935377.
  2. Gupta, Dipankar (2004). Caste in Question: Identity Or Hierarchy?. SAGE. ISBN 0761933247. Retrieved 2020-07-11.