ਇੰਡੀਅਮ

{{#if:| }}

ਇੰਡੀਅਮ ਇੱਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ In ਅਤੇ ਐਟਮੀ ਸੰਖਿਆ 49 ਹੈ। ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ, ਬਹੁਤ ਪੋਲਾ, ਕੁੱਟੇ ਜਾਣ ਯੋਗ ਅਤੇ ਸੌਖੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਘਲਣਯੋਗ ਧਾਤ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗੈਲੀਅਮ ਅਤੇ ਥੈਲੀਅਮ ਨਾਲ਼ ਮਿਲਦੀ-ਜੁਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਲੱਛਣ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਅੱਧ-ਵਿਚਕਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ 1863 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਨਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕਿਰਨ ਪਰਛਾਈਂ ਵਿਚਲੀ ਲਾਜਵਰ (ਇੰਡੀਗੋ) ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ ਜੋ ਜਿਸਤ ਦੀ ਕੱਚੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਅਣ-ਪਛਾਤਾ ਤੱਤ ਹੋਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਸਰੋਤ ਅਜੇ ਵੀ ਜਿਸਤ ਦੀਆਂ ਕੱਚੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਹੀ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸੰਯੋਗੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਾਰ ਇਹ ਅਜ਼ਾਦ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿਣਕਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵਪਾਰਕ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।

ਇੰਡੀਅਮ
49In
Ga ↑ In ↓ Tl ਮਿਆਦੀ ਪਹਾੜਾ ਕੈਡਮੀਅਮ ← ਇੰਡੀਅਮ → ਟੀਨ
ਦਿੱਖ
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਚਮਕੀਲਾ ਸਲੇਟੀ
ਆਮ ਲੱਛਣ
ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ	ਇੰਡੀਅਮ, In, 49
ਉਚਾਰਨ	/ˈɪndiəm/ IN-dee-əm
ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ	ਪਰਿਵਰਤਨ-ਪਿੱਛੋਂ ਧਾਤ
ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ	13, 5, p
ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ	੧੧੪.੮੧੮
ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ	[Kr] 4d10 5s2 5p1 ੨, ੮, ੧੮, ੧੮, ੩
History
ਖੋਜ	Ferdinand Reich and Hieronymous Theodor Richter (1863)
First isolation	Hieronymous Theodor Richter (1867)
ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ
ਅਵਸਥਾ	solid
ਘਣਤਾ (near r.t.)	7.31 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ	7.02 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
[[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ	{{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ	429.7485 K, 156.5985 °C, 313.8773 °F
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ	2345 K, 2072 °C, 3762 °F
ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼	3.281 kJ·mol−1
Heat of	231.8 kJ·mol−1
Molar heat capacity	26.74 J·mol−1·K−1
pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1196 1325 1485 1690 1962 2340
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ
ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ	3, 2, 1 (amphoteric oxide)
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ	1.78 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ)
energies	1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
	2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1
	3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ	167 pm
ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ	142±5 pm
ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ	193 pm
ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ
ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ	tetragonal
Magnetic ordering	diamagnetic
ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ	(੨੦ °C) 83.7 nΩ·m
ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ	81.8 W·m−੧·K−੧
ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ	(25 °C) 32.1 µm·m−1·K−1
ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ)	(20 °C) 1215 m·s−੧
ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ	11 GPa
ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ	1.2
ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ	8.83 MPa
CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ	7440-74-6
ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ
Main article: ਇੰਡੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ
iso NA ਅਰਥ ਆਯੂ ਸਾਲ DM DE (MeV) DP 113In 4.3% 113In is stable with 64 neutrons 115In 95.7% 4.41×1014 y β− 0.495 115Sn