ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ r2.7.3) (Robot: Adding war:Maxim Gorky
ਪੰਜਾਬੀ ਸੋਧ
ਲਾਈਨ 22:
}}
 
'''ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ''' (ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ - Алексе́й Макси́мович Пе́шков or Пешко́в<ref>His own pronunciation, according to his autobiography ''Detstvo'' (''Childhood''), was {{lang|ru|Пешко́в}}, but most Russians say {{lang|ru|Пе́шков}}, which is therefore found in reference books.</ref> ; ੨੮ ਮਾਰਚ ੧੮੬੮ - ੧੮ ਜੂਨ ੧੯੩੬) ਰੂਸ / ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਰਮਚਾਰੀਕਾਰਕੁਨ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਅਲੇਕਸੀ ਮੈਕਸਿਮੋਵਿਚ ਪੇਸ਼ਕੋਵ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਯਥਾਰਥਵਾਦ (socialist realism) ਨਾਮਕ ਸਾਹਿਤਕ ਢੰਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ।<ref name="kirjasto">
{{cite web
|url=http://www.kirjasto.sci.fi/gorki.htm
ਲਾਈਨ 34:
ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ ਦਾ ਜਨਮ ਨਿਜ੍ਹਨੀ ਨੋਵਗੋਰੋਦ ( ਆਧੁਨਿਕ ਗੋਰਕੀ ) ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਗੋਰਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਤਰਖਾਣ ਸਨ। ੧੧ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਗੋਰਕੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ੧੮੮੪ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਦਾ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਹੋਈ। ੧੮੮੮ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ੧੮੯੧ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ਭਰਮਣ ਕਰਨ ਗਏ। ੧੮੯੨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਮਕਰ ਚੁਦਰਾ’ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਰੰਭਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਮਾਂਸਵਾਦ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦਾ ਮੇਲ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਜ਼ ਦਾ ਗੀਤ ( ੧੮੯੫ ) , ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਗੀਤ ( ੧੮੯੫ ) ਅਤੇ ਬੁੱਢੀ ਇਜ਼ਰਗੀਲ ( ੧੯੦੧ ) ਨਾਮਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀਵਾਦੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਦੋ ਨਾਵਲਾਂ , ਫੋਮਾ ਗੋਰਦੇਏਵ ( ੧੮੯੯ ) ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜਣੇ ( ੧੯੦੧ ) ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ੧੮੯੯ - ੧੯੦੦ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਚੇਖਵ ਅਤੇ ਲੇਵ ਤਾਲਸਤਾਏ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਸੀ ਸਮੇਂ ਵਲੋਂ ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲੱਗੇ। ੧੯੦੧ ਵਿੱਚ ਉਹ ਫਿਰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲ਼ਾ ਪਾਣੀ ਮਿਲਿਆ। ੧੯੦੨ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਕਾਦਮੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨਰੇਰੀ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਰੂਸੀ ਜਾਰ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
===ਰਚਨਾਵਾਂ===
 
ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਅਨੇਕ ਡਰਾਮਾ ਲਿਖੇ , ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ( ੧੯੦੫ ) , ਪੈਟੀ ਬੁਰਜੁਆ ( ੧੯੦੫ ) , ਤਹਿਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ( ੧੯੦੨ ) ਆਦਿ , ਜੋ ਬੁਰਜੁਆ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ‘ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ’ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕ ਅਖਬਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ੧੯੦੫ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੈਨਿਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ੧੯੦੬ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ , ਉਥੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ ਦੈਂਤ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਲਿਖੀ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਬੁਰਜੁਆ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਪਤਨ ਦਾ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਰਾਮਾ ਵੈਰੀ ( ੧੯੦੬ ) ਅਤੇ ਮਾਂ ਨਾਵਲ ( ੧੯੦੬ ) ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਬੁਰਜੁਆ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਵਣਰਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਮਜਦੂਰ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤਾ। ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ। ੧੯੦੫ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਇੱਕ ਲਘੂ ਨਾਵਲ - ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮੰਜੂਰੀ ( ਇਸਪਾਵੇਦ ) ਲਿਖਿਆ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦੀ ਭੁੱਲਾਂ ਸਨ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਇਸਦੀ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਆਖਰੀ ਲੋਕ ਅਤੇ ਗੈਰਜਰੂਰੀ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ( ੧੯੧੧ ) ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਜਕ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੈ। ਮਨਮੌਜੀ ਆਦਮੀ ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ( ੧੯੧੦ ) ਬੁਰਜੁਆ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦਾ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਵਰਣਨ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕ ਸਮਾਚਾਰ ਪਤਰਾਂ ਜਵੇਜਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਵਦਾ ਲਈ ਅਨੇਕ ਲੇਖ ਵੀ ਲਿਖੇ। ੧੯੧੧ - ੧੩ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ , ਮਨੁੱਖ , ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ੧੯੧੨ - ੧੬ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀਨ ਰੂਸੀ ਮੇਹਨਤਕਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
===ਨਾਟਕ==
* ਸੂਰਜ ਦੇ ਬੱਚੇ (1905)
* ਪੈਟੀ ਬੁਰਜੁਆ(1905)
* ਤਹਿਖਾਨੇ ਵਿੱਚ(1902))
ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਅਨੇਕ ਡਰਾਮਾ ਲਿਖੇ , ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ( ੧੯੦੫ ) , ਪੈਟੀ ਬੁਰਜੁਆ ( ੧੯੦੫ ) , ਤਹਿਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ( ੧੯੦੨ ) ਆਦਿ , ਜੋਇਹ ਬੁਰਜੁਆ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ‘ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ’ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕ ਅਖਬਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ੧੯੦੫1905 ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੈਨਿਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ੧੯੦੬ਮਿਲੇ।1906 ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ , ਉਥੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ ਦੈਂਤ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਲਿਖੀ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਬੁਰਜੁਆ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਪਤਨ ਦਾ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਰਾਮਾ ਵੈਰੀ ( ੧੯੦੬ 1906) ਅਤੇ ਮਾਂ ਨਾਵਲ ( ੧੯੦੬ 1906) ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਬੁਰਜੁਆ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਵਣਰਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ।ਇਨ੍ਹਾਂਉਦਾਹਰਣ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਮਜਦੂਰ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤਾ। ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ। ੧੯੦੫1905 ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਇੱਕ ਲਘੂ ਨਾਵਲ - ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮੰਜੂਰੀ ( ਇਸਪਾਵੇਦ ) ਲਿਖਿਆ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦੀ ਭੁੱਲਾਂ ਸਨ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਇਸਦੀ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਆਖਰੀ ਲੋਕ ਅਤੇ ਗੈਰਜਰੂਰੀ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ( ੧੯੧੧ (1911) ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਜਕ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੈ। ਮਨਮੌਜੀ ਆਦਮੀ ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ( ੧੯੧੦ 1910) ਬੁਰਜੁਆ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦਾ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਵਰਣਨ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕ ਸਮਾਚਾਰ ਪਤਰਾਂ ਜਵੇਜਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਵਦਾ ਲਈ ਅਨੇਕ ਲੇਖ ਵੀ ਲਿਖੇ। ੧੯੧੧ 1911- ੧੩13 ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੀਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ , ਮਨੁੱਖ , ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ੧੯੧੨ 1912- ੧੬16 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀਨ ਰੂਸੀ ਮੇਹਨਤਕਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
===ਸਵੈ ਜੀਵਨੀਮੂਲਕ ਤਿੱਕੜੀ===
* ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ(1912-13
ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ ( ੧੯੧੨ - ੧੩ ) , ਮੇਰੇ ਸਾਗਿਰਦੀ ਦੇ ਦਿਨ ( ੧੯੧੪ ) ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲੇ ( ੧੯੨੩ ) ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ। ੧੯੧੭ ਦੀ ਅਕਤੂਬਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੋਰਕੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਕਾਰਜ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ੧੯੨੧ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੋਰਕੀ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ। ੧੯੨੪ ਤੋਂ ਉਹ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਅਰਤਮੋਨੋਵ ਦੇ ਕਾਰਖਾਨੇ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ( ੧੯੨੫ ) ਰੂਸੀ ਪੂੰਜੀਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਤਿੰਨ ਪੀੜੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ੧੯੩੧ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਪਰਤ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਨੇਕ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਸੱਚੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਾਮਕ ਪੁਸਤਕਮਾਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦਿੱਤਾ। ਯੇਗੋਰ ਬੁਲਿਚੇਵ ਆਦਿ ( ੧੯੩੨ ) ਅਤੇ ਦੋਸਤੀਗਾਏਵ ਆਦਿ ( ੧੯੩੩ ) ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਰੂਸੀ ਪੂੰਜੀਦਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਣਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਅੰਤਮ ਰਚਨਾ - ਕਲਿਮ ਸਮਗਿਨ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ( ੧੯੨੫ - ੧੯੩੬ ) ਅਪੂਰਣ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ੧੮੮੦ - ੧੯੧੭ ਦੇ ਰੂਸ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰਪੂਰਣ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੋਰਕੀ ਸੋਵੀਅਤ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਭਾਪਤੀ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਕਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਅਜਾਇਬ-ਘਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਿਜ੍ਹਨੀ ਨਾਵਗੋਰੋਦ ਨਗਰ ਨੂੰ ਗੋਰਕੀ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੋਰਕੀ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦਾ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਸਾਹਿਤ ਉੱਤੇ ਗਹਿਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਅਨੇਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋਈਆਂ ਹੈ। ਮਹਾਨ ਹਿੰਦੀ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ ਗੋਰਕੀ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ।
* ਮੇਰੇ ਸਾਗਿਰਦੀ ਦੇ ਦਿਨ (1914) ਅਤੇ
* ਮੇਰੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲੇ (1923)
ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ ( ੧੯੧੨ - ੧੩ ) , ਮੇਰੇ ਸਾਗਿਰਦੀ ਦੇ ਦਿਨ ( ੧੯੧੪ ) ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲੇ ( ੧੯੨੩ )ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ। ੧੯੧੭1917 ਦੀ ਅਕਤੂਬਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੋਰਕੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਕਾਰਜ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ੧੯੨੧ ਵਿੱਚ1921ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੋਰਕੀ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ। ੧੯੨੪ ਤੋਂ ਉਹ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਅਰਤਮੋਨੋਵ ਦੇ ਕਾਰਖਾਨੇ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ( ੧੯੨੫ ) ਰੂਸੀ ਪੂੰਜੀਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਤਿੰਨ ਪੀੜੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ੧੯੩੧1931 ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਪਰਤ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਨੇਕ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਸੱਚੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਾਮਕ ਪੁਸਤਕਮਾਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦਿੱਤਾ। ਯੇਗੋਰ ਬੁਲਿਚੇਵ ਆਦਿ ( ੧੯੩੨1932 ) ਅਤੇ ਦੋਸਤੀਗਾਏਵ ਆਦਿ ( ੧੯੩੩ 1933) ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਨੇ ਰੂਸੀ ਪੂੰਜੀਦਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਣਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਅੰਤਮ ਰਚਨਾ - ਕਲਿਮ ਸਮਗਿਨ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ( ੧੯੨੫1925 - ੧੯੩੬1936 ) ਅਪੂਰਣ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ੧੮੮੦1880 - ੧੯੧੭1917 ਦੇ ਰੂਸ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰਪੂਰਣ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੋਰਕੀ ਸੋਵੀਅਤ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਭਾਪਤੀ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਕਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਗੋਰਕੀ ਅਜਾਇਬ-ਘਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਿਜ੍ਹਨੀ ਨਾਵਗੋਰੋਦ ਨਗਰ ਨੂੰ ਗੋਰਕੀ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੋਰਕੀ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦਾ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਸਾਹਿਤ ਉੱਤੇ ਗਹਿਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਅਨੇਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋਈਆਂ ਹੈ। ਮਹਾਨ ਹਿੰਦੀ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ ਗੋਰਕੀ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ।
 
===ਪ੍ਰਸਿਧੀ===