ਅਕਬਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋNo edit summary |
No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox royalty
ਜਲਾਲ ਉੱਦੀਨ ਮੋਹੰਮਦ ਅਕਬਰ ( ਉਰਦੂ : جلال الدین محمد اکبر ) ( ੧੫ ਅਕਤੂਬਰ , ੧੫੪੨ - ੨੭ ਅਕਤੂਬਰ , ੧੬੦੫ ) ਤੈਮੂਰੀ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਮੁਗਲ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ।<ref>{{cite web|url=http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Timurid_Dynasty |title=Timurid_Dynasty |publisher=New World Encylopedia |date= |accessdate=१८ July, २००९}}</ref> ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਅਕਬਰ - ਐ - ਆਜ਼ਮ ( ਅਰਥਾਤ ਅਕਬਰ ਮਹਾਨ ) , ਸ਼ਹਿੰਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ , ਮਹਾਬਲੀ ਸ਼ਹਿੰਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।<ref name="South">http://www.the-south-asian.com/Dec2000/Akbar.htm</ref><ref name="date">http://www.oriold.uzh.ch/static/hegira.html</ref><ref name="Biography">http://www.bookrags.com/biography/jalal-ud-din-mohammed-akbar/|title=jalal-ud-din-mohammed-akbar</ref> ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਹੀਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਬਰ ਦਾ ਪੋਤਾ ਅਤੇ ਨਾਸਿਰੁੱਦੀਨ ਹੁਮਾਯੂੰ ਅਤੇ ਹਮੀਦਾ ਬਾਨਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸੀ । ਬਾਬਰ ਦਾ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਤੈਮੂਰ ਅਤੇ ਮੰਗੋਲ ਨੇਤਾ ਚੰਗੇਜ ਖਾਂ ਵਲੋਂ ਸਬੰਧਤ ਸੀ ਅਰਥਾਤ ਉਸਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਤੈਮੂਰ ਲੰਗ ਦੇ ਖਾਨਦਾਨ ਵਲੋਂ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਤ੍ਰਪਕਸ਼ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਚੰਗੇਜ ਖਾਂ ਵਲੋਂ ਸੀ । ਅਕਬਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ੧੬੦੫ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਸ਼ ਭਾਗ ਸਮਿੱਲਤ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਮਰਾਜਾਂ ਵਿਚੋ ਇੱਕ ਸੀ। <ref>url=http://www.writespirit.net/authors/akbar</ref> ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੀ , ਜਿਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੋਨਾਂ ਵਰਗਾਂ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ - ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੰਪ੍ਰਦਾਔਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀਆਂ ਦੂਰੀਆਂ ਘੱਟ ਕਰਣ ਲਈ ਦੀਨ - ਏ - ਇਲਾਹੀ ਨਾਮਕ ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ । ਉਸਦਾ ਦਰਬਾਰ ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਸਮਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਸਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਹਿੰਦੂ ਸਰਦਾਰ ਜਿਆਦਾ ਸਨ । ਅਕਬਰ ਨੇ ਹਿੰਦੁਵਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਜਜਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ , ਸਗੋਂ ਅਜਿਹੇ ਅਨੇਕ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੋਨਾਂ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਬਣੇ। <ref>url= http://pustak.org/bs/home.php?bookid=3982</ref> ਅਕਬਰ ਸਿਰਫ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਸੀਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਹੁਮਾਯੁੰ ਦੀ ਮੌਤ ਉਪਰਾਂਤ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਰਾਜਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ । <ref name=bolo>{{cite web|accessdate=2008-05-23|url=http://www.boloji.com/history/022.htm|title= The Nine Gems of Akbar|publisher=Boloji}}</ref> ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪਸ਼ਤੂਨ ਵੰਸ਼ਜ ਸ਼ੇਰਸ਼ਾਹ ਵਿਦਵਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਬਿਲਕੁੱਲ ਬੰਦ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ ਸਨ , ਨਾਲ ਹੀ ਪਾਨੀਪਤ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਨਵਘੋਸ਼ਿਤ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਾ ਹੇਮੂ ਨੂੰ ਹਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਗਠਨ ਕਰਣ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਏਕਛਤਰ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਦੋ ਦਸ਼ਕ ਲੱਗ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲੱਗਭੱਗ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪਮਹਾਦਵੀਪ ਉੱਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭੂਭਾਗ ਉੱਤੇ ਸਮਰਾਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ । ਸਮਰਾਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਬਹੁਲ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਸਫ਼ਾਰਤੀ ਸੰਬੰਧ ਬਨਾਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਥੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਕੀਤੇ।<ref>{{cite web|accessdate=2008-05-30|url=http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-Akbar.html|title=ਅਕਬਰ|year=२००८}}</ref>▼
|name = ਅਕਬਰ
|title =
|image = Mughal akbar.jpg
|succession =[[File:Flag of the Mughal Empire.svg|border|22x20px]] 3rd [[Mughal Emperor]]
|reign =11 ਫਰਵਰੀ 1556 – 27 ਅਕਤੂਬਰ 1605<ref name=Eraly04>{{cite book|last=Eraly|first=Abraham|title=The Mughal Throne: The Saga of India's Great Emperors|year=2004|publisher=Phoenix|isbn=9780753817582|pages=115, 116|edition=}}</ref><ref>{{cite web|title=Akbar (Mughal emperor)|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/11421/Akbar|publisher=Encyclopedia Britannica Online|accessdate=18 January 2013}}</ref>
|coronation =14 ਫਰਵਰੀ 1556<ref name=Eraly04/>
|Full title = His Majesty Al-Sultan al-'Azam wal Khaqan al-Mukarram, Imam-i-'Adil, Sultan ul-Islam Kaffat ul-Anam, Emir ul-Mu'minin, Malik-e-Hindustan, Khalifat ul-Muta'ali Sahib-i-Zaman, Padshah Ghazi Zillu'llah ['Arsh-Ashyani], Shahanshah-E-Sulatanat Wal Mughaliya,<ref name="South">{{cite web|accessdate=23 May 2008|url=http://www.the-south-asian.com/Dec2000/Akbar.htm|title=Akbar|publisher=The South Asian}}</ref>
|predecessor = [[ਹੁਮਾਯੂੰ]]
|successor = [[ਜਹਾਂਗੀਰ]]
|regent = [[ਬੈਰਮ ਖਾਨ]] (1556–1561)
|spouse = [[ਰੁਕਾਇਆ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ]]<ref>{{cite book|last=Jahangir|title=The Jahangirnama : Memoirs of Jahangir, Emperor of India|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195127188|page=437|coauthors=ed.,, ; Thackston, annot. by Wheeler M.}}</ref>
|spouse-type = Consort
|spouses=[[ਸਲੀਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ]]<br/>[[Mariam-uz-Zamani]]<br/>Other 4 wives<ref>{{cite book|last=Eraly|first=Abraham|title=Emperors of the Peacock Throne : The Saga of the Great Mughals|year=2000|publisher=Penguin books|isbn=9780141001432|page=169|edition=}}</ref>
|spouses-type=Wives
|issue =Hassan<br/>Hussain<br/>[[Jahangir]]<br/>[[Prince Murad|Murad]]<br/>[[Prince Daniyal|Daniyal]]<br/>Fatima Banu Begum<br/>Aram Banu Begum<br/>Shakr-un-Nissa Begum<br/>Shahzadi Khanum<br/>Others
|full name = ਅਬੁਲ-ਫਤਹਿ ਜਲਾਲ ਉੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਕਬਰ
|house = [[ਤੈਮੂਰ ਵੰਸ਼]]
|father = ਹੁਮਾਯੂੰ
|mother = [[ਹਮੀਦਾ ਬਾਨੂ ਬੇਗਮ]]<ref>[http://www.google.com.pk/imgres?q=akbarnama&hl=en&biw=1024&bih=673&tbm=isch&tbnid=ZV3LjbwYAx0Q1M:&imgrefurl=http://collections.vam.ac.uk/item/O9283/painting-akbars-mother-travels-by-boat/&docid=roKrcHUoKz9a5M&w=498&h=768&ei=VIiFTrXVPMPf4QTGspWHDw&zoom=1&iact=hc&vpx=316&vpy=157&dur=12469&hovh=279&hovw=181&tx=129&ty=197&page=3&tbnh=143&tbnw=95&start=41&ndsp=21&ved=1t:429,r:9,s:41 Google Images<!-- Bot generated title -->]</ref>
|birth_name = ਜਲਾਲ ਉੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ
|birth_date = {{birth date|1542|10|14|df=y}}<ref>{{cite web | url=http://www.historyorb.com/birthdays/october/15 | title=Famous Birthdays on 15th October | accessdate=21 October 2012}}</ref>
|birth_place = [[ਉਮੇਰਕੋਟ]], [[ਸਿੰਧ]]
|death_date = {{death date and age|1605|10|27|1542|10|14|df=y}}
|death_place = [[ਫਤਹਿਪੁਰ ਸਿਕਰੀ]], [[ਆਗਰਾ]]
|date of burial =
|place of burial = [[ਸਿਕੰਦਰਾ, ਆਗਰਾ]]
|religion = [[ਇਸਲਾਮ]],<ref>{{cite book|last=Eraly|first=Abraham|title=Emperors of the Peacock Throne : The Saga of the Great Mughals|year=2000|publisher=Penguin books|isbn=9780141001432|page=189|edition=}}</ref> [[ਦੀਨ-ਏ-ਇਲਾਹੀ]]
}}
▲'''ਜਲਾਲ ਉੱਦੀਨ
==ਹਵਾਲੇ==
| |||