ਕੀਲਾਕਾਰ ਲਿਪੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

'''ਕੀਲਾਕਾਰ ਲਿਪੀ''' ਨੂੰ '''ਕਿਊਨਿਫਾਰਮਕਿਊਨੀਫਾਰਮ ਲਿਪੀ''', ਅੰਕਨ ਜਾਂ ਕਿੱਲ-ਅੱਖਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਛੇਵੀਂ-ਸੱਤਵੀਂ ਸਦੀ ਈ.ਪੂ. ਵਲੋਂਤੋਂ ਲੱਗਭੱਗ ਇੱਕ ਹਜਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ-ਨਹੀਂਨਾ-ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾਇਹ ਪ੍ਰਚਲਨਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰਿਹਾ।ਰਹੀ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਫਾਰਸੀਫ਼ਾਰਸੀ ਜਾਂ [[ਅਬੇਸਤਾ]] ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਮਧਿਅਿਉਗੀਨਮਧਕਾਲੀਨ ਫਾਰਸੀ ਜਾਂ ਈਰਾਨੀ (੩੦੦ ਈ.ਪੂ.-੮੦੦ ਈ.) ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾਰੇ ਦੇ ਅਨੇਕ ਅਭਿਲੇਖ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਇਸ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤ ਹੈ।ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਰੇ ਦੇ ਕੀਲਾਕਸ਼ਰ ਲੇਖ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਊਨਿਫਾਰਮਕਿਊਨੀਫਾਰਮ ਲਿਪੀ ਜਾਂ ਕੀਲਾਕਸ਼ਰ ਨਾਮਕਰਣ ਆਧੁਨਿਕ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸਿਪੋਲਿਟੇਨਪ੍ਰੇਸੀਪੋਲੀਟੇਨ (Presipolitain) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਰਧ-ਵਰਣਾਤਮਕ ਲਿਪੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ੪੧ ਵਰਣ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ੪ ਪਰਮ ਅਵਸ਼ਿਅਕ ਅਤੇ ੩੭ ਧੁਨੀਆਤਮਕ ਸੰਕੇਤ ਸਨ। ਇਸ ਲਿਪੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ [[ਮੇਸੋਪੋਟਾਮੀਆ]] ਅਤੇ ਵੇਬੀਲੋਨੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਕਾਰੀ/ਸਭਿਆਚਾਰੀ. ਜਾਤੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਸ਼ਾ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਚਿਤਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਮੇਸੋਪੋਟਾਮੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿੱਲਾਂ ਨਾਲ ਪੋਲੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਉੱਤੇ ਅੰਕਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਤਿਰਛੀਤਿਰਛੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਸਿੱਧੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਵਿੱਚ ਸਰਲਤਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਗੋਲਾਕਾਰ ਚਿਤਰਾਂਕਨ ਵਿੱਚ ਕਠਿਨਾਈ। ਸਾਮ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਕਸ਼ਰਾਤਮਕਅੱਖਰ ਲਿਪੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਅੱਜ ਦੀ ਅਰਬੀ ਲਿਪੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ। ਮੇਸੋਪੋਟਾਮਿਆਮੇਸੋਪੋਟਾਮੀਆ ਅਤੇ ਸਾਮ ਵਲੋਂਤੋਂ ਹੀ ਈਰਾਨ ਵਾਲਿਆਂਨੇਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਲਿਆ। ਕਤਿਪਯਕੁਝ ਸਰੋਤ ਇਸ ਲਿਪੀ ਨੂੰ ਫਿਨੀਸ਼ (ਫੋਨੀਸ਼ਿਅਨ) ਲਿਪੀ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਮੰਨਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਦਾਰਾ ਪਹਿਲਾਂ (ਈ. ਪੂ. ੫੨੧-੪੮੫) ਦੇ ਖੁਦਵਾਏ ਕੀਲਾਕਸ਼ਰਾਂ ਦੇ ੪੦੦ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਫਾਰਸੀਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਰੂਪ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।