ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ Bot: Migrating 25 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q695252 (translate me)
ਲਾਈਨ 46:
‘ਸੰਸਦੀ’ ਸ਼ਬਦਿ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਲੋਕਤੰਤਰਾਤਮਕਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਅਮਵਸਥਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਰਵੋੱਚ ਸ਼ਕਤੀ7 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਆਂ ਦੇ ਉਸ ਨਿਕਾਏ ਵਿੱਚ ਰਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਨੂੰ ‘ਸੰਸਦ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਮੂਹ ਵਿਧਾਨਮੰਡਲ ਨੂੰ ‘ਸੰਸਦ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਉਹ ਧੁਰੀ ਹੈ , ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ । ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਰਾਸ਼ਟਰਧਪਤੀ ਅਤੇ ਦੋ ਸਦਨਾਂ—ਰਾਜ ਸਭਾ ਅਤੇ ਲੋਕਸਭਾ—ਵਲੋਂ ਮਿਲਕੇ ਬਣਦੀ ਹੈ । <br>
 
=== ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ===
=== ਰਾਸ਼ਟਰੈਪਤੀ===
ਉਂਜ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੈਪਤੀਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੰਸਦ ਦਾ ਅੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਰਾਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਹੀ ਉਸਦੀ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਮਾਂ ਸਮੇਂਤੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਸਦਨਾਂ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਲਈ ਸੱਦਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਦੋਨਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕੋਈ ਵਿਧੇਯਕ ਉਦੋਂ ਕਨੂੰਨ ਬੰਨ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਨਪਤੀਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਆਗਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਦੇ । ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ , ਜਦੋਂ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੋ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਪਰਿਸਥਿਤਤੀਯੋਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਹੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਧਿਆਨਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਅਧਿਆਹਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਢੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । <br>
ਲੋਕਸਭਾ ਲਈ ਪ੍ਰਤਿਏਰਕ ਆਮ ਚੋਣ ਦੇ ਪਸ਼ਚਾਤ ਇਕੱਠ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਕੱਠ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਿਪਤੀ ਇਕੱਠੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਭਿਭਾਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਸਦਨਾਂ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੁਲਾਣ ਦੇ ਕਾਰਣਾਂ ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਸੰਸਦ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਅਰਾਮ ‍ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਭਿਭਾਸ਼ਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸਦੇ ਲਈ ਉਹ ਸਦਸਯੋਂ ਦੀ ਉਪਸਥਿੀਤੀ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਉਸਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲੰਬਿਤ ਕਿਸੇ ਵਿਧੇਯਕ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਂ ਕੋਈ ਅੰਨਿਕ ਸੁਨੇਹਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਰਾਮ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ । ਜਿਸ ਅਰਾਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸੁਨੇਹਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੋ ਉਹ ਅਰਾਮ ਉਸ ਸੁਨੇਹਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਵਿਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਸੁਵਿਧਾਨੁਸਾਰ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਵਲੋਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਧੇਯਕ ਰਾਸ਼ਟਰਹਪਤੀ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤਰ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸੱਕਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । <br>
--[[ਖ਼ਾਸ:ਯੋਗਦਾਨ/117.255.237.242|117.255.237.242]] ੧੬:੪੨, ੧੮ ਫਰਵਰੀ ੨੦੧੪ (UTC)
 
 
===ਰਾਜ ਸਭਾ===