ਅਵੈਸਤਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਅਵੇਸਤਾ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰੰਭ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 200 ਈ ਤੱਕ ਕਾਲਕਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਬਪ੍ਰਥਮ ਰਚਨਾਵਾਂ ਗਾਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੰਜ ਹੈ। ਅਵੇਸਤਾ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇਹੀ ਮੂਲ ਗਰੰਥ ਹਨ ਜੋ ਪੈਗੰਬਰ ਦੇ ਭਗਤੀਸੂਤਰ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਨਵੀ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੂਪ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਕਾਲਪਨਿਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਕ‌ਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਗਿਆਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜਿਆਦਾ ਆਰਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਕਵਿਓਂਤ (ਸਿੰਟੈਕਸ), ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਛੰਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦਾ ਕਾਲ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨਤਮ ਵੈਦਿਕ ਕਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਪੇ ਤੁਲੇ ਸਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਚੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਪਾਠ ਲਈ ਹੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਕੇਵਲ ਗੂੜ੍ਹ ਆਤਮਕ ਰਹਸ ਅਨੁਭੂਤੀਆਂ ਵਿਦਮਾਨ ਹੈ, ਉਹ ਵਿਸ਼ਾਪ੍ਰਧਾਨ ਹੀ ਨਾ ਹੋਕੇ ਵਿਅਕਤੀਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਗੰਬਰ ਦੇ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੱਬ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕਰੂਪਤਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਸ਼ਾ ਦੀਚੰਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਚਾਹੁਣ ਯੋਗ ਆਸ, ਨਿਰਾਸ਼ਾ, ਹਰਸ਼, ਦੁੱਖ, ਡਰ, ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਤ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸ਼ਤਰੂਆਂ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਆਦਿ ਭਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਜੀਵਨ ਵਾਸਨਾ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪੈਗੰਬਰ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਵਾਸਨਾ ਦਾ ਨਿਰੋਧ ਕਰ ਸਾਤਵਿਕ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਕਲਿਆਣ ਅਵਸ਼ਭਾਵੀ ਹੈ।

ਗਾਥਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਯਸਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 72 ਅਧਿਆਏ ਹਨ ਜੋ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ 72 ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਕੁਸ਼ਤੀ ਕਮਰਬੰਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੁਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਹਰ ਇੱਕ ਜਰਥੁਸਤਰ ਮਤਾਵਲੰਬੀ ਸੂਦਰ ਅਤੇ ਪਵਿਤਰ ਕੁੜਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਧਾਰਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਮ ਦਾ ਬਾਹਰਲਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਯਸਨ ਉਤਸਵ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਪੂਜਾ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸਪਾਰਦ ਨਾਮਕ 23 ਅਧਿਆਏ ਦਾ ਗਰੰਥ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 23 ਯਸ਼ਤਾਂ ਦਾ ਗਾਇਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਡਿਆਈ ਦੇ ਗਾਣ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾ ਅਹੁਮਰਜਦ ਅਤੇ ਅਮੇਸ਼ - ਸਪੇਂਤ, ਜੋ ਦੈਵੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਰੱਬ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਹਨ ਅਤੇ ਯਜਤਾ, ਪੂਜਣਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਅਮੇਸ਼ ਸਪੇਂਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹਨ।

ਅਵੇਸਤਾ ਕਾਲ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵੇਂਦੀਡਾਡ ਜਾਂ ਵਿਦੇਵੋ ਦਾਤ (ਰਾਖਸਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨ) ਦਾ ਚਰਚਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਨੂੰਨ ਵਿਸ਼ੇ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 22 ਫਰਗਰਦ ਜਾਂ ਅਧਿਆਏ ਹਨ।