ਬਿਜਲਾਣੂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ Bot: Migrating 108 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11650 (translate me) |
ਛੋ clean up using AWB |
||
ਲਾਈਨ 3:
[[ਤਸਵੀਰ:Arduino ftdi chip-1.jpg|thumb|right|250px|ਸਰਫੇਸ ਮਾਉਂਟ ਇਲੇਕਟਰਾਨਿਕ ਘਟਕ]]
[[ਵਿਗਿਆਨ]] ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ '''ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕਸ''' ਜਾਂ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮਾਂ (ਨਿਰਵਾਤ, ਗੈਸ, ਧਾਤੁ, ਅਰਧਚਾਲਕ, ਨੈਨਾਂ - ਸੰਰਚਨਾ ਆਦਿ ) ਰਾਹੀਂ ਹੋਕੇ ਆਵੇਸ਼ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਇਲੈਕਟਰਾਨ ) ਦੇ ਪਰਵਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
[[ਤਕਨੀਕੀ]] ਵਜੋਂ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕ ਜੁਗਤਾਂ ([[ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ]] , [[ਸੰਧਾਰਿਤਰ]] , ਇੰਡਕਟਰ , ਇਲੈਕਟਰਾਨ ਟਿਊਬ , [[ਡਾਔਡ]] , [[ਟਰਾਂਜਿਸਟਰ]] , [[ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਰਿਪਥ]] ( IC ) ਆਦਿ ) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਉਪਯੁਕਤ [[ਬਿਜਲਈ ਪਰਿਪਥ]] ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਬਿਜਲਈ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਛਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣ ( manipulation ) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਰ੍ਹਾਂ - ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੁਗਤਾਂ ਦਾ ਅਧਿਅਨ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਜੁਗਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣਆਦਿ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਅਤੇ [[ਬਿਜਲਈ ਤਕਨੀਕੀ]] ਦਾ ਖੇਤਰ ਸਮਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਨਵੀਆਂ - ਨਵੀਆਂ ਜੁਗਤਾਂ , ਪਰਿਪਥਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਨਾਲ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕਸ ਨੂੰ ਬਿਜਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਨਾਲ ਵੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਣ ਲਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਬਿਜਲਈ - ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ( ਪਾਵਰ ਸਿਸਟਮ , ਬਿਜਲਈ ਮਸ਼ੀਨਰੀ , ਪਾਵਰ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਆਦਿ ) ਨੂੰ ਬਿਜਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਘੱਟ ਬਿਜਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲਈ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਤਰ੍ਹਾਂ - ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨਾਂ ( ਪ੍ਰਵਰਧਨ , ਫਿਲਟਰਿੰਗ , ਮਾਡਿਉਲੇਸ਼ , ਏਨਾਲਾਗ ਨਾਲ ਡਿਜਿਟਲ ਕਨਵਰਸ਼ਨ ਆਦਿ ) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
== ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਦੇ ਭਾਗ ==
ਪਰਿਪਥਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇਲੈਕਟਾਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਦੋ ਹਿਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੇ ਅਧਿਅਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :
=== ਏਨਾਲਾਗ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ===
{{ਮੁੱਖ ਲੇਖ | ਸਮਾਨ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ}}
ਇਸ ਪਰਿਪਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲਈ ਸੰਕੇਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ( ਅਨਾਲਾਗ ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਸਕਰਣ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਟਰਾਂਜਿਸਟਰ - ਵਧਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਏਨਾਲਾਗ ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਆਪਰੇਸ਼ਨਲ ਐਮਪਲੀਫਾਇਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਈ - ਸੀ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਲੋਂ ਏਨਾਲਾਗ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਰਾਂਤੀ ਆ ਗਈ।
=== ਡਿਜਿਟਲ ਜਾਂ ਅੰਕੀਏ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ===
{{ਮੁੱਖ ਲੇਖ | ਡਿਜਿਟਲ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕਸ}}
ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲਈ ਸੰਕੇਤ ਅੰਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਕੀ ਸੰਕੇਤ ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਾਇਨਰੀ ਡਿਜਿਟਲ ਸੰਕੇਤ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਫ਼ਰ / ਇੱਕ , ਆਨ / ਆਫ , ਹਾਂ / ਨਹੀਂ , ਲਓ / ਹਾਈ ਆਦਿ ਬਾਇਨਰੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੋ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਰਿਪਥੋਂ ( ਇੰਟੀਗਰੇਟੇਡ ਸਰਕਿਟ ) ਦਾ ਉਤਪੱਤੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸੀ ਚਿਪ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਕਰੋਂੜੋਂ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕ ਯੁਕਤੀਆਂ ਭਰੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹਨ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਡਿਜਿਟਲ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਿਊਟਰ ( ਪੀਸੀ ) ਅਤੇ ਸੇਲ - ਫੋਨ , ਡਿਜਿਟਲ ਕੈਮਰਾ ਆਦਿ ਡਿਜਿਟਲ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਦੀ ਦੇਨ ਹਨ। ਅੰਕੀਏ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਨੇ ਸੰਕੇਤ - ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਨੂੰ ਡਿਜਿਟਲ ਸਿਗਨਲ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ( ਅੰਕੀਏ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਮਣ ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਏਨਾਲਾਗ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਕਾਰੀ ਹੈ।
== ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ==
ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਰੂਪ [[ਰੇਡੀਓ]] ਅਤੇ [[ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ]] (ਟੀ:ਵੀ:) ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਨਾਲ ਹੀ [[ਦੂਸਰੀ ਸੰਸਾਰੀ ਲੜਾਈ]] ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਉਕਤ ਰੱਖਿਆ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ - ਤੰਤਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਇਸਦਾ ਮਹੱਤਵ ਉਭਰਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਪਰ ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਦੀ ਨੀਵ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੱਖੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।
ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਮੁੱਖਘਟਨਾਵਾਂਅਤੇ ਪੜਾਅ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ :
* ੧੮੯੩ ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਲਾਈ ਟੇਸਲਾ ਦੁਆਰਾ ਰੇਡੀਓ ਸੰਚਾਰ ਦਾ ਨੁਮਾਇਸ਼
| |||