ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ clean up, replaced: ਇਕ → ਇੱਕ (8), ਵਿਚ → ਵਿੱਚ (4) using AWB |
ਛੋ clean up using AWB |
||
ਲਾਈਨ 42:
== ਤਾਰੀਖ਼ ==
1300 ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਨਾਤੋਲਿਆ ਚ ਸਲਜੋਕ ਸਲਤਨਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਅਵਧੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਤਰਕ ਰਿਆਸਤਾਂ ਨੇ ਲੈ ਲੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਸਰਦਾਰ ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਅਰਤਗ਼ਰਲ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਤੇ ਲੈਂਦੇ ਅਨਾਤੋਲਿਆ ਚ ਇਸਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਵਧੀ ਨਗਰੀ ਸੀ। ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਮਾੜੀ ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਬਰਸਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਦਾਰੁਲਹਕੂਮਤ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਏ ਰਿਆਸਤ ਸਲਤਨਤ ਉਸਮਾਨੀਆ ਅਖ਼ਵਾਈ। ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਦ ਏ ਸਲਤਨਤ ਲੈਂਦੇ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲਦੀ ਗਈ।
ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਵਾਲੀ ਸਦੀ ਚ ਏ ਸਲਤਨਤ [[ਤੁਰਕੀ]] ਤੇ [[ਬਲਕਾਨ]] ਦੇ [[ਦੇਸਾਂ]] ਚ ਵਦਦੀ ਗ�। 1387 ਚ [[ਵੀਨਸ]] ਕੋਲੋਂ [[ਸਾਲੂ ਨੇਕਾ]] ਦਾ [[ਨਗਰ]] ਖੋ ਲਿਆ ਗਿਆ ਤੇ [[ਕੌਸਵੋ ਦੀ ਲੜਾਈ]] ਚ 1389 ਚ [[ਸਰਬੀਆ]] ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਬਲਕਾਨ ਚ ਮੁੱਕ ਗਿਆ ਤੇ [[ਤੁਰਕਾਂ]] ਦੇ [[ਯੂਰਪ]] ਚ ਵੜਨ ਦਾ ਰਾਹ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ। 1396 ਚ ਨੱਕੋ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵੀ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਰੋਕ ਸਕੀ। ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਇਸਤੰਬੋਲ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਤੁਰਕਾਂ ਕੋਲ਼ ਸਨ। ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਆ ਸਹਾਰਾ ਉਦੋਂ ਮਿਲਿਆ ਜਦੋਂ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਤੈਮੂਰ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਅਨਕਰਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਚ1402 ਨੂੰ ਹਾਰ ਹੋਈ। ਬਲਕਾਨ ਚ 1402 ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਕਜ ਪਾਸੇ ਸਾਲੂ ਨੇਕਾ, ਕੌਸਵੋ ਤੇ ਮਕਦੂਨੀਆ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗੇਅ। ਇੰਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਰਾਦ ਨੇ 1430 ਤੋਂ ਨਗਰੋਂ ਲੈ ਲਿਆ।
ਲਾਈਨ 48:
ਬਾਯਜ਼ੀਦ ਦੇ ਬੰਦੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਊਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਚ ਰਾਚ ਲਈ ਲੜਾਈ ਟੋਰੀ ਜੀੜੀ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ 1413 ਚ ਜਿੱਤ ਨਾਲ਼ ਮੱਕੀ । ਊਦੇ ਪੋਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ 21 ਵਰਿਆਂ ਦਾ ਸੀ ਤੇ 29 ਮਈ 1453 ਨੂੰ ਇਸਤੰਬੋਲ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। 1480 ਨੂੰ ਤਰਕ ਫ਼ੌਜਾਂ ਤੇ ਇਟਲੀ ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲਿਆ ਪਰ ਸੁਲਤਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਤਰਕ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜਨਾ ਪਿਆ।
ਸੁਲਤਾਨ ਸਲੀਮ (1512 1520) ਨੇ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਤੇ ਲੈਂਦੇ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਵਿਦਾਇਆ। 1514 ਨੂੰ [[ਜੰਗ ਚਲਦਰਾਨ|ਚਲਡਰਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ]] ਚ ਸਫ਼ਵੀ ਸਲਸਨਤ ਦੇ ਸ਼ਾਹ ਇਸਮਾਈਲ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਤੇ ਨਾਲ਼ ਈ ਚਰਹਦੇ [[ਅਨਾਤੋਲਿਆ]] ਸ਼ਾਮ ਤੇ ਮਿਸਰ ਤੇ ਵੀ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। [[ਲਾਲ਼ ਸਮੁੰਦਰ]] ਚ ਅਸਮਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਪੇਜੀ। ਜਿੱਤੇ ਈਦਾ ਵਾਹ ਪੁਰਤਗੇਜ਼ੀ ਸਲਤਨਤ ਨਾਲ਼ ਪਿਆ। [[ਸਲੀਮ]] ਦੇ ਮਗਰੋਂ [[ਸੁਲੇਮਾਨ]] ਨੇ ਯੂਰਪ ਚ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਵਿਦਾਇਆ। 1521 ਚ ਇੰਨੇ ਬਲਗ਼ਰਾਦ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰਿਆ। 1526 ਨੂੰ ਮੋਹਾਕਸ ਦੇ ਲਰਾਈ ਚ ਹੰਗਰੀ ਤੇ ਵੀ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। 1529 ਨੂੰ ਉਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ [[ਵੀ ਆਨਾ]] ਦਾ ਕਈਰਾ ਕਰਲੀਆ। ਪਰ ਠੰਡ ਮਗਰੋਂ ਏ ਕਈਰਾ ਚੁੱਕਣਾ ਪਿਆ। 1532 ਚ ਇੰਨੇ ਫ਼ਿਰ ਹੱਲਾ ਬੋਲਿਆ ਪਰ ਓਨੂੰ ਪਿਛੇ ਮੁੜਨਾ ਪਿਆ।ਟਰਾਨਸਲਵੀਨਿਆ ਵਲਾਚਿਆ ਤੇ ਮੋਲਡਾਵਿਆ ਵੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਗੇਅ। 1535 ਚ ਇੰਨੇ ਬਗ਼ਦਾਦ ਈਰਾਨ ਕੋਲੋਂ ਖੋਲਿਆ ਇਰਾਕ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ ਤੇ ਖ਼ਲੀਜ-ਏ-ਫ਼ਾਰਿਸ ਤੱਕ ਟੁਰ ਗਿਆ। ਅਸਮਾਨੀ ਐਡਮਿਰਲ [[ਬਾਰਬਾਰੋਸਾ]] ਨੇ [[ਟਿਊਨਸ]] ਤਿਸ ਅਲਜਜ਼ਾਇਰ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। ਏਸ ਵੇਲੇ ਸਲਤਨਤ ਨੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨਾਲ਼ ਜੱਟ ਬਣਿਆ ਸੀ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਮਾਲ [[ਟੈਕਸ]] ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾ ਸਲਤਨਤ ਜ ਵਿਕਦਾ ਸੀ।
1683 ਚ ਅਸਮਾਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਨਾ ਦਾ ਫ਼ਿਰ ਕਈਰਾ ਪਾਇਆ ਪਰ ਐਤਕੇ ਫ਼ਿਰ ਉਨਾਣ ਨੂੰ ਮੁੜਨਾ ਪਿਆ ਤੇ ਇਥੋਂ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਨਿਊ ਪਈ।
== 1683 - 1827 ==
ਏਸ ਵੇਲੇ ਚ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚੋਖੀ ਵੱਡੀ ਥਾਂ ਆਸਟਰੀਆ ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਪਈ। ਅਲਜੀਰੀਆ ਤੇ ਮਿਸਰ ਏਦੇ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹੋਗੇ-ਏ। ਰੋਸ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਲੰਮੇ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਲੜਾਈਆਂ ਹੋਇਆਂ ਜੀਦੇ ਚ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਚੋਖਾ ਸਾਰਾ ਥਾਂ ਵੱਖਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਸ਼ਕਾਰ ਚ ਯੂਰਪੀ ਈਨੂੰ ਇੱਕ ਰੋਗੀ ਸਲਤਨਤ ਕੈਨ ਲੱਗ ਗੇਅ।
ਏਸ ਵੇਲੇ ਚ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਸਨਬਾਲਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇ ਹੋਇਆਂ ਪਰ ਸਲਤਨਤ ਤਕੜੀ ਨਾਂ ਹੂਸਕੀ। ਯੂਰਪ ਚ ਜਿਹੜੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਸਾਈਨਸੀ ਈਜਾਦਾਂ ਹੂਰਿਆਂ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਂ ਨੂੰ ਸਲਤਨਤ ਜਲਿਆਂ ਜ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਿਆਂ। ਗਟਨਬਰਗ ਨੇ 1450 ਚ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈੱਸ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ ਪਰ ਈਨੂੰ ਏ ਕਿ ਕੇ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਏ ਏ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੀ ਈਜਾਦ ਏ। ਫ਼ਿਰ 50 ਵਰਿਆਂ ਮਗਰੋਂ 1493 ਚ ਯਹੂਦੀ ਈਨੂੰ ਕੁਸਤੁਨਤੁਨੀਆ ਚ ਲੀਏ-ਏ-। 1718 ਤੂੰ 1730 ਤੱਕ ਅਮਨ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ ਈਨੂੰ ਲਾਲ਼ਾ ਵੇਲਾ ਵੀ ਉਘੀਆ ਜਾਂਦਾ ਏ ਜੇ ਸੁਲਤਾਨ ਅਮਿਦ ਤੀਜੇ ਨੂੰ ਏਸ ਫੁੱਲ ਦਾ ਬਾਵਤ ਸ਼ੌਕ ਯੀ। ਰੋਸ ਨੂੰ ਹਰਾਨ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਲ�ਈ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਗੇਅ ਟੀਕੇ ਕਾਟਏ-ਏ-ਗੇਅ ਕਲਈਂ ਨੂੰ ਤਕੜਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੋਝ ਨੂੰ ਤਕੜਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਪਰ ਮਜ਼੍ਹਬੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਯਨੀਚਰੀ ਨੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਪਾਇਆਂ।
1804 ਚ ਸਰਬੀਆ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬ ਨਾਲ਼ ਬਲਕਾਨ ਤੇ ਯਵਨਾਂ ਚ ਵੱਖ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ ਉਠ ਕਜ਼ੜੇ ਹਵੇ-ਏ-।
== 1828 - 1908 ==
ਏ ਵੇਲ ਸਲਤਨਤ ਚ ਪਲਟੇ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਲੜਾਈਆਂ ਨਾਲ਼ ਪਾਲ਼ਾ ਪਿਆ। ਬਾਰੋਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਆਈ ਤਰਕ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਂਗ ਕਰ ਰੇਅ ਸਨ। ਉਹ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਈਨੀ ਬਾਦ ਸ਼ਾਈ ਚ ਪਲ਼ਟਣਾ ਚਾਨਦੇ ਸਨ ਤੇ ਏਦੇ ਚ ਉਹ ਕਜ ਜਿੱਤ ਵੀਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਨ ਤੇ ਦੋ ਸੁਲਤਾਨ ਬਦਲੇ ਗੇਅ।
ਏਸ ਵੇਲੇ ਚ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਉਹ ਲੋਕ ਜਿਹੜੇ ਤਰਕ ਨੈਣ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚ ਸਲਤਨਤ ਨਾ ਲੋਨ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹੋਣ ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਸਲੀ ਰਿਆਸਤ ਬਨਾਣ ਦੀ ਮਾਣਕ ਅੱਗੇ ਵਦੀ। 1821 ਚ ਯੂਨਾਨ ਨੇ ਨੇ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ। 1829 ਚ ਏ ਵੱਖਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਲਕਾਨ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ।। ਰੋਸ ਤਰਕ ਲੜਾਈ ਬਾਝੋਂ ਹੋਰ ਬਲਕਾਨੀ ਦੇਸ ਵੀ ਵੱਖਰੇ ਹੋਗੇ-ਏ-। 1878 ਚ ਕਬਰਸ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਪੁੱਟੇ ਤੇ ਦੇਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1912 ਜ ਬੋਸਨੀਆ ਵਕਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਲਜਜ਼ਾਇਰ ਤੇ ਟਿਊਨਸ ਫ਼ਰਾਂਸ ਕੋਲ਼ ਚਲੇ ਕੀਅ। ਲਿਬੀਆ ਤੇ ਇਟਲੀ ਨੇ 1912 ਚ ਮੱਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। ਆਸਟਰੀਆ ਤੇ ਰੋਸ ਸਲਤਨਤ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲੈਣਾ ਚਾਨਦੇ ਸਨ ਪਰ ਬਰਤਨੀਹ ਨੀਂ ਸੀ ਚਾਂਦਾ ਜੇ ਏ ਏਸ ਥਾਨ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵਦਨ ਤੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਲਤਨਤ ਲਈ ਕੋਈ ਮਸਲਾ ਬਣਨ।
ਲਾਈਨ 70:
ਪਹਿਲੀ ਵੱਡੀ ਲੜਾਈ ਚ ਤਰਕ ਜਰਮਨੀ ਵੱਲ ਹੋਗੇ-ਏ। ਲੜਾਈ ਦੇ ਟੁਰਨ ਤੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਹੋਇਆਂ। ਗੈਲੀਪੋਲੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਾਵਤ ਵੱਡੀ ਹਾਰ ਸੀ। ਅਸਟਰੇਲੀਆ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕੈਨੇਡਾ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਫ਼ੌਜੀ ਵੀ ਅਨਗਰੀਜ਼ਾਨ ਨਾਲ਼ ਤੁਰਕਾਂ ਨਾਲ਼ ਲੜੇ। ਕੱਤ ਚ ਵੀ ਅਨਗਰੀਜ਼ਾਨ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਹਥਿਆ ਰਸਟਨੇ ਪੇਅ। ਪਰ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ ਨਾਲ਼ ਲੜਾਈ ਚ ਚੋਖਾ ਸਾਰਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦਿੱਕ ਕਾਟਾ ਪਿਆ। ਰੂਸੀ ਫ਼ੌਜ ਅੱਗੇ ਵਿਦ ਰਈ ਸੀ। ਆਰਮੀਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਰੂਸ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਸਨ।
ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਲਤਨਤ ਉਸਮਾਨੀਆ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੱਯਦ ਹੁਸੈਨ ਬਣ ਗ਼ਲੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਮੱਕਾ ਨੇ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਹੋ ਰਈ ਸੀ। 1916 ਚ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਮਾਹ ਨੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ਤ ਉਸਮਾਨੀਆ ਨਾਲ਼ ਗ਼ੱਦਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਲੜਾਈ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮਸਲਮਸਾਨਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਛਦ ਕੇ ਅਨਕਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਗਿਆ। ਮੱਕਾ ਤੁਰਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਤਾਇਫ਼ ਤੇ ਵੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਅੰਗੁਰੀਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਕੇ ਮੱਲ ਮਾਰ ਲਿਆ। ਮਦੀਨਾ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰਨਾ ਔਕਹਹਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਥੇ ਤਰਕ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਫ਼ਖ਼ਰੀ ਪਾਸ਼ਾ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਕਬਰ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸੌਂ ਖਾਦੀ ਜੇ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਮਦੀਨ ਛਦ ਕੇ ਨੈਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇਂ ਮਦੀਨਾ ਦਾ ਕਈਰਾ ਕਰਲੀਆ। ਏ ਕਈਰਾ 1916 ਤੋਂ ਟੁਰਿਆ 1918 ਆ ਗਈ ਲੜਾਈ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸਲਤਨਤ ਉਸਮਾਨੀਆ ਨੇ ਹਥਿਆ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਫ਼ਖ਼ਰੀ ਪਾਸ਼ਾ ਨੇ ਹਥਾਰ ਨਾਨ ਸਿੱਟੇ। ਅਖ਼ੀਰ ਸੁਲਤਾਨ ਦੇ ਕੈਨ ਤੇ ਲਰਾਈ ਮੁੱਕਣ ਦੇ ਕਈ ਮੁਈਨਾਂ ਮਗਰੋਂ ਉਨੇ ਮਦੀਨ ਨੂੰ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ। ਤੁਰਕਾਂ ਹੱਥੋਂ ਅਰਬ ਦੇਸ ਨਿਕਲ ਗੇਅ ਉਹ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ ਆਪਸ ਚ ਵੰਡ ਲੈਅ।
ਯੂਰਪੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪਸ ਚ ਵੰਡ ਲਿਆ। ਲੁਕਦਾ ਸੀ ਚ ਤੁਰਕੀ ਹੁਣ ਮੁੱਕ ਗਿਆ ਏ। ਪਰ ਅਨਕਰਾ ਜ ਇੱਕ ਤਰਕ ਕੋਝ ਨੇ ਹਥਾਰ ਨਾਂ ਸਿੱਟੇ ਐਂਜ ਇੱਕ ਨਵੀਨ ਲਰਾਈ ਦਿੱਕ ਮਦ ਪਿਆ। ਮੁਸਤਫ਼ਾ ਕਮਾਲ ਵੀ ਏਸ ਫ਼ੌਜ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਗਿਆ। ਲੜਾਈ ਚੱਲਦੀ ਰਈ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਨੇ ਬਾਰਲੀਆਂ ਨੌਜਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਬਾਰ ਕਢ ਦਿੱਤਾ।
| |||