ਸਫ਼ਦਰ ਹਾਸ਼ਮੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

| ਮੌਤ_ਥਾਂ = [[ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ]], [[ਭਾਰਤ]]

1973 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੀ ਪੀ ਐਮ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਪਟਾ ਤੋਂ ਅੱਡ [[ਜਨ ਨਾਟਯ ਮੰਚ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੰਚ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਦੇਸ਼ ਨੁੱਕਰ ਨੁੱਕਰ ਵਿੱਚ ਨੁੱਕੜ ਨਾਟਕ ਕੀਤੇ। 1979 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੌਲੇਸ਼੍ਰੀ (ਮਾਲਾ) ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੱਕ-ਸੱਚ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤਾ।<ref>[http://punjabitribuneonline.com/2014/01/%E0%A8%B8%E0%A9%9E%E0%A8%A6%E0%A8%B0-%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B6%E0%A8%AE%E0%A9%80-%E0%A8%A8%E0%A9%82%E0%A9%B0-%E0%A8%AF%E0%A8%BE%E0%A8%A6-%E0%A8%95%E0%A8%B0%E0%A8%A6%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%82/ ਸਫ਼ਦਰ ਹਾਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ…]</ref> 1975 ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੱਕ ਸਫਦਰ ਆਪਣੇ ਮੰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਨੁੱਕੜ ਡਰਾਮਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ , ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਗੜਵਾਲ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੇ ਪਦ ਉੱਤੇ ਰਹੇ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਫਦਰ ਵਾਪਸ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ 1978 ਤੱਕ ਜਨ ਨਾਟਯ ਮੰਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੁੱਕੜ ਡਰਾਮੇ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੰਗਠਨ ਵਜੋਂ ਉਭਰ ਕੇ ਆਇਆ। ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਡਰਾਮੇ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਦੋ ਲੱਖ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਭਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਰਾਮਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਮਨ-ਵਰਗੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਚੈਨੀ ਦਾ ਦਰਸ਼ਾਂਦਾ ਹੋਇਆ ਡਰਾਮਾ ਪਿੰਡ ਤੋੰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੱਕ, ਫਿਰਕੂ ਫਾਸੀਵਾਦ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ (ਹਤਿਆਰੇ ਅਤੇ ਅਗਵਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ), ਬੇਰੋਜਗਾਰੀ ਤੇ ਬਣਿਆ ਡਰਾਮਾ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਉੱਤੇ ਬਣਿਆ ਡਰਾਮਾ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮੰਹਿਗਾਈ ਉੱਤੇ ਬਣਾ ਡਰਾਮਾ ਡੀਟੀਸੀ ਦੀ ਧਾਂਧਲੀ ਇਤਆਦਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਹੇ।