ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
Charan Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
ਛੋ clean up using AWB |
||
ਲਾਈਨ 23:
| ਹੋਰ_ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਦਵਾਰ =
}}
'''ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ''' (ਫਾਰਸੀ ਪੂਰਾ ਨਾਮ: محمد بن علی بن ملکداد تبریزی شمسالدین، -ਸ਼ਮਸ-ਉਦ-ਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਅਲੀ ਬਿਨ ਮਲਿਕ ਦਾਦ, 1185-1248) (582 - 645 ਹਿਜਰੀ) ਇੱਕ [[ਫਾਰਸੀ]] ਭਾਸ਼ੀ <ref>
The Muslim Diaspora: A Comprehensive Reference to the Spread of Islam in Asia, Africa, Europe, and the Americas, Everett Jenkins", McFarland, 1999. pg 212: "ਫਾਰਸੀ ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਸ਼ਮਸ-ਉਦ-ਦੀਨ ਤਬਰੇਜ਼ੀ [[ਕੌਨੀਯਾ]](ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ) ਪਹੁੰਚਿਆ". ISBN 0-7864-0431-0, ISBN 978-0-7864-0431-5</ref> [[ਮੁਸਲਮਾਨ]],<ref>Ibrahim Gamard, Rumi and Islam: Selections from his stories and poems, Pg Introduction xix</ref> ਫਕੀਰ ਸਨ। ਉਹ [[ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ]] ਦੇ ਤਬਰੇਜ਼ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ ਅਤੇ ਬੜੇ ਉਚਕੋਟੀ ਦੇ ਸੂਫੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਨ।<ref>
ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ ਬਾਰੇ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ - ਠੀਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਜਿਵੇਂ ਰੂਮੀ ਬਾਰੇ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਦੇ ਸੂਫੀ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਬਸ ਇੱਕ ਘੁਮੰਤਰੂ ਦਰਵੇਸ਼ ਜਾਂ ਕਲੰਦਰ ਸਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਮਸ ਕਿਸੇ ਦਾਦਾ [[ਹਸ਼ੀਸ਼ਿਨ]] ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹਸਨ ਬਿਨ ਸੱਬਾਹ ਦੇ ਨਾਇਬ ਸਨ।<ref>{{cite book | title=Life and Work of Rumi | author=Afzal Iqbal | pages=110}}</ref> ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮਸ ਦੇ ਵਾਲਿਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਗੱਲ ਸ਼ੱਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪ ਇਸ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਹਸ਼ੀਸ਼ਿਨ, [[ਇਸਮਾਇਲੀ]] ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਦੀ ਇੱਕ ਟੁੱਟੀ ਹੋਈ ਸ਼ਾਖ਼ਾ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਹ ਇਸਮਾਇਲੀ ਹੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਰਾਨ ਦੇ ਜ਼ਾਹਰਾ (manifest) ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਕੇ ਬਾਤੀਨੀ (latent) ਯਾਨੀ ਛਿਪੇ ਹੋਏ ਅਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ [[ਰੂਮੀ]] ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰਾ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਕੇ ਰੂਹ ਦੀ ਅੰਤਰਯਾਤਰਾ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ ਹੀ ਸਨ।
[[ਤਸਵੀਰ:Tomb of Shams Tabrizi 2.JPG|thumb|ਖੋਈ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ]]
ਲਾਈਨ 31:
ਰੂਮੀ ਦੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਮਾਈ ਕਿ ਰੂਮੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿਹਾਇਤ ਦਿਲਫ਼ਰੇਬ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜਜ਼ਬੇ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਦਾ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਰੂਮੀ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦਿਲ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਬਣੀ। ਆਪਬੀਤੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਤੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਦਾਗ ਬਿਆਨ ਹੋਏ।
ਮੌਲਾਨਾ ਦਾ ਦੀਵਾਨ ਜਿਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਦੀਵਾਨ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼� ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੂੰ ਮੌਲਾਨਾ ਦੀ ਅਕੀਦਤ-ਓ-ਇਰਾਦਤ ਦੀ ਲਾਜ਼ਵਾਲ ਯਾਦਗਾਰ ਹੈ। ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮਸ ਦਾ ਨਾਮ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਫ਼ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸ਼ਖਸ ਮੁਰਾਦ ਹੈ।
{{ਅੰਤਕਾ}}
{{ਅਧਾਰ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼ਾਰਸੀ ਲੇਖਕ]]
|