ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

|native_name = ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ <br> पूर्वी पंजाब

'''ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ''' (1950 ਤੋਂ ਸਿਰਫ '''ਪੰਜਾਬ ਦੇ''' ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ) 1947 ਤੋਂ 1966 ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਰਾਜ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਉਹ ਹਿੱਸੇ ਸਨ ਜੋ 1947 ਵਿੱਚ ਰਰੈਡਕਖਲਫ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤ]] ਅਤੇ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਵਿਚਕਾਰ ਸੂਬੇ ਦੇਦੀ ਵੰਡ ਉਪਰਾਂਤਮਗਰੋਂ [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤ]] ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਆਦਾਤਰਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤਚਲੇ ਨੂੰ ਚਲਾ ਗਿਆ,ਗਏ ਜਦਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਿਆਦਾਤਰਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ, ਵੱਲ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ, ਬਣ ਗਏ.ਗਿਆ।

[[ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ|ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ]] ਦੀਆਂ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਰਿਆਸਤਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਭਾਰਤ ਅਧਿਰਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸੰਘ (ਪੈਪਸੂ) ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਰਿਆਸਤਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਇਸਦਾਇਸਦੀ ਵਿਭਾਗੀਕਰਨਵੰਡ ਨਹੀਨਹੀਂ ਕੀਤਾਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਿਆ।ਸਕੀ।

1950 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ "ਪੰਜਾਬ" ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

1956 ਵਿੱਚ ਪੈਪਸੂ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, 1 ਨਵੰਬਰ 1966&nbsp;ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾਈ ਤਰਜ਼ ਤੇ ਇਕ ਪੁਨਰਗਠਨ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ 1956 'ਚ ਗਠਿਤਦੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਆਦਾਤਰਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ [[ਹਰਿਆਣਾ|ਹਰਿਆਣਾ]] ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਬਣ ਗਏ, ਜਿਆਦਾਤਰਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਬੋਲਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦ-ਦਿਨਮੌਜੂਦਾ [[ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ)| ਪੰਜਾਬ]] ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਿਗਆ ਅਤੇ ਗਿਆ<ref> ਸ. ਗਜਰਾਨੀ ''ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ'' (2004), p. 217</ref> <ref> [http://legislativebodiesinindia.nic.in/States/Punjab/punjab_w.htm ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ]</ref>ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵ ਸੰਘੀ ਖੇਤਰ ([[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ|(ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ)]]) ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਦੋਨੋਦੋਵਾਂ ਰਾਜਰਾਜਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਪੈਪਸੂ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਜਿਵੇਂ ਸੋਲਨ ਅਤੇ ਨਾਲਗੜ੍ਹ ਆਦਿ [[ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।

==ਆਧੁਨਿਕਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ==

ਅੱਜਕਲ ਸ਼ਬਦ "ਪੂਰਵੀਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ" ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਕਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੂਰਵੀਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ [[ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ)|ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ]] ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਲਾਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਜਦ ਦੋਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਚਲਦੀ ਹੋਵੇ।<ref> [http://www.dawn.com/2004/01/31/top9.htm ਬੰਧਨ ਵਿਕਾਸ ਕਰੇਗਾ, ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ - ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਡਾਨ ਗਰੁੱਪ, 2004]</ref>