ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

Content deleted Content added
ਛੋ →‎ਸਨਮਾਨ: clean up using AWB
ਛੋ clean up using AWB
ਲਾਈਨ 1:
[[ਤਸਵੀਰ:Late Nirmala Deshpande.jpg|thumb|ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ੨੦੦੭2007 ਵਿੱਚ]]
'''ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ''' (੧੯19 ਅਕਤੂਬਰ, ੧੯੨੯1929 - 1 ਮਈ, ੨੦੦੮2008) ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਹੋਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਮਾਜਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਾੰਪ੍ਰਦਾਇਕ ਸੌਹਾਰਦ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਹਿਲਾਵਾਂ, ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਅਤੇ ਅਵਸਰ ਤੋਂ ਵੰਚਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਅਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
 
ਨਿਰਮਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵਿਮਲਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਜਸਵੰਤ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਦੇ ਘਰ ੧੯19 ਅਕਤੂਬਰ ੧੯੨੯1929 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ (ਅਨਾਮਿਕਾਚੀ ਚਿੰਤਨਿਕਾ) ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਕੰਮ ਲਈ 1962 ਵਿੱਚ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
 
== ਸਾਮਾਜਕ ਕਾਰਜ ==
ਨਿਰਮਲਾ [[ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ]] ਦੇ ਭੂਮਿਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ੧੯੫੨1952 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਗਰਾਮ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ੪੦40,੦੦੦000 ਕਿਮੀ ਦੀ ਪਦ-ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਔਖਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਾ ਲੋਕੰਤਰਕ ਸਮਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਇਹੀ ਇੱਕ ਹੀ ਰਸਤਾ ਹੈ।
 
ਨਿਰਮਲਾ ਨੂੰ [[ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਚਰਮ ਸਥਿੱਤੀ ’ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਾਰਚ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ੧੯੯੪1994 ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ੧੯੯੬1996 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਰਚਾ ਆਜੋਜਿਤ ਕਰਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਦਮਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਤਿੱਬਤੀਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕਰਣਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ।
 
== ਸਾਹਿਤਕ ਉਪਲੱਬਧੀ ==
ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਿਖੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਸ਼ਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ’ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਅਤੇ ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇਭਾਵੇਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ ਹੈ।
 
== ਸਨਮਾਨ ==
ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ੧੯੯੭1997 - ੨੦੦੭2007 ਤੱਕ [[ਰਾਜ ਸਭਾ]] ਵਿੱਚ ਮਨੋਨੀਤ ਸਦੱਸ ਰਹੇ। ੨੦੦੭2007 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ]] ਪਦ ਦੇ ਚੋਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ੨੦੦੬2006 ਵਿੱਚ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਪੁਰਸਕਰ ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]] ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ੨੦੦੫2005 ਵਿੱਚ [[ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਂਮੀਦਵਾਰੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ੧੩13 ਅਗਸਤ, ੨੦੦੯2009 ਨੂੰ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ’ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਸਿਤਾਰਾ-ਏ-ਇੰਤੀਆਜ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}