|
| ਤਸਵੀਰ = Bhishamsahni.jpg
| ਤਸਵੀਰ_ਅਕਾਰ =
| ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ =
| ਉਪਨਾਮ =
| ਜਨਮ_ਤਾਰੀਖ = 8 ਅਗਸਤ 1915
| ਜਨਮ_ਥਾਂ = [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]], ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]])
| ਮੌਤ_ਤਾਰੀਖ = 11 ਜੁਲਾਈ 2003
| ਮੌਤ_ਥਾਂ = [[ਦਿੱਲੀ]], [[ਭਾਰਤ]]
| ਕਾਲ = 1955–2003
| ਵਿਧਾ = ਨਾਟਕ, ਕਹਾਣੀ, ਨਾਵਲ
| ਵਿਸ਼ਾ =
| ਲਹਿਰ = ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਯਥਾਰਥਵਾਦ
| ਮੁੱਖ_ਰਚਨਾ=
| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-->
| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ-->
| ਦਸਤਖਤ = Bhisham Sahni.jpg
| ਜਾਲ_ਪੰਨਾ =
| ਟੀਕਾ-ਟਿੱਪਣੀ =
| ਮੁੱਖ_ਕੰਮ =
}}
'''ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ''' ([[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]]: भीष्म साहनी; 8 ਅਗਸਤ 1915 – 11 ਜੁਲਾਈ 2003) ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ|ਭਾਰਤੀ]] [[ਲੇਖਕ]], [[ਨਾਟਕਕਾਰ]] ਅਤੇ [[ਅਦਾਕਾਰ]] ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਆਪਣੇ [[ਤਮਸ (ਨਾਵਲ)]] ਲਈ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਉਪਰਉੱਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਤਮਸ|ਟੀ.ਵੀ. ਫਿਲਮ]] ਵੀ ਬਣੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ [[ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ]] ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਸਨ।
==ਜੀਵਨ==
ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਜਨਮ [[8 ਅਗਸਤ]] [[1915]] ਨੂੰ [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]] ([[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [[1937]] ਵਿੱਚ [[ਗਵਰਨਮੈਂਟ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ]] ਤੋਂ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐਮ ਏ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਹਨੀ ਨੇ [[1958]] ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਨਰੇਰੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੰਡ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਆਕੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਇਪਟਾ]] ਨਾਲ ਰਲ ਗਏ। ਇਸਦੇਇਸ ਦੇ ਬਾਦ [[ਅੰਬਾਲਾ]] ਅਤੇ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਅਦ [[ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ। [[1957]] ਤੋਂ [[1963]] ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [[ਲਿਉ ਤਾਲਸਤਾਏ]], ਆਸਤਰੋਵਸਕੀ ਆਦਿ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਰੂਸੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਕੀਤਾ। [[1965]] ਤੋਂ [[1967]] ਤੱਕ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਮਕ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ [[ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] ਅਤੇ [[ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] (ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ) ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। [[1993]] ਤੋਂ [[1997]] ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ।
ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਨੂੰ [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] [[ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ [[ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ]] ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਗੂ [[ਲੇਖਕ]] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web |url= http://in.jagran.yahoo.com/news/national/general/5_1_5611338/ |title=प्रेमचंद की परंपरा के लेखक थे भीष्म साहनी |format=|publisher=जागरण|language=}}</ref> ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਅੱਖੋਂ ਓਝਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਪਾਧਾਪੀ ਅਤੇ ਉਠਾਪਟਕ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੱਖ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਲਈ ਅਤੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ [[1975]] ਵਿੱਚ ਤਮਸ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ, [[1975]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਲੇਖਕ ਅਵਾਰਡ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ), [[1980]] ਵਿੱਚ ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ [[ਲੋਟਸ ਅਵਾਰਡ]], [[1983]] ਵਿੱਚ [[ਸੋਵੀਅਤ ਲੈਂਡ ਨਹਿਰੂ ਅਵਾਰਡ]] ਅਤੇ [[1998]] ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ]] ਸਰਕਾਰ ਦੇ [[ਪਦਮਭੂਸ਼ਣ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।ਗਿਆ।
==ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ==
* ਆਜ ਕੇ ਅਤੀਤ (ਆਤਮਕਥਾ)
* ਬਲਰਾਜ ਮਾਈ ਬਰਦਰ (ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ)<ref>http://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/bhishamsahni.html</ref>
* ਬਾਲਕਥਾ - ਗੁਲੇਲ ਕਾ ਖੇਲ
*ਪਹਲਾ ਪਥ
*ਭਟਕਤੀ ਰਾਖ
| 