ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਸ਼ੇਖ਼ ਸਾਦੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

Browse history interactively
← ਪੁਰਾਣੀ ਤਬਦੀਲੀਅਗਲੀ ਸੋਧ →
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
VisualWikitext
No edit summary
Article expanded with previous version as base; Spelling and grammar corrections; References added and expired links replaced; Persian couplet corrected.
ਲਾਈਨ 4:
<!-- Image and Caption -->
| image = Sadi in a Rose garden.jpg
| image_caption = ਸ਼ੇਖ਼ ਸਾਦੀ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ, ਗੁਲਿਸਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁਗ਼ਲ ਨੁਸਖ਼ੇ ਤੋਂ, ਤਕਰੀਬਨ ਸੰਨ 1645 ਈ.
| image_caption = ਇੱਕ ਗੁਲਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਸਾਦੀ, from a Mughal manuscript of the Gulistan, ca. 1645
<!-- Information -->
| name = '''ਮੁਸਲਹੁੱਦੀਨਮੁਸਲਿਹੁੱਦੀਨ ਬਿਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ੀਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ'''
| birth_date = 1210<ref name="iranicaonline.org">http://www.iranicaonline.org/articles/sadi-sirazi</ref>
| birth_place = [[ਸ਼ਿਰਾਜ਼ਸ਼ੀਰਾਜ਼, ਇਰਾਨ]]ਈਰਾਨ
| death_date = 1291 ਜਾਂ 1292<ref name="iranicaonline.org"/>
| death_place = ਸ਼ਿਰਾਜ਼ਸ਼ੀਰਾਜ਼, ਇਰਾਨਈਰਾਨ
| school_tradition = [[ਫ਼ਾਰਸੀ ਸ਼ਾਇਰੀ]], [[ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ]]
| main_interests = [[ਸ਼ਾਇਰੀ]], [[ਰਹੱਸਵਾਦ]], [[ਮੰਤਕ]], [[ਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ]], [[ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ]]
}}
'''ਅਬੂ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਸਲਹੁੱਦੀਨਮੁਸਲਿਹੁੱਦੀਨ ਬਿਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ੀਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ''' (ਉਪਨਾਮਤਖ਼ੱਲੁਸ ਸਾਦੀ ;ਫਾਰਸੀ ਫ਼ਾਰਸੀ: ابومحمد مصلح الدین بن عبدالله شیرازی‎), ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਦੀ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, [[ਫ਼ਾਰਸੀ]] ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਵੀਆਂਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
 
== ਮੁਢਲਾਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਸ਼ੇਖ਼ ਸਾਦੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ ਅੰਦਾਜ਼ਨਤਕਰੀਬਨ 1184 ਈ . ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਰਾਜਸ਼ੀਰਾਜ਼ ਨਗਰਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਹੋਇਆ।<ref>http://www.indianetzone.com/37/sheikh_saadi_classical_sufi_author.htm</ref> ਉਨ੍ਹਾਂਬਾਰਾਂ ਦੇਸਾਲ ਦੀ ਪਿਤਾਉਮਰ ਦਾਵਿੱਚ ਨਾਮਪਿਤਾ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਅਤੇ ਦਾਦਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਰਫੁੱਦੀਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾਅਬਦੁੱਲਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਤੋਂ ਗਈਬਾਅਦ ਸੀਉਹਨਾਂ ਜਦੋਂਦੀ ਅਜੇਪਰਵਰਿਸ਼ ਉਹ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂਸ਼ਰਫ਼ੁੱਦੀਨ ਨੇ ਗਰੀਬੀਕੀਤੀ। ਅਤੇਉਹਨਾਂ ਕਠਿਨਾਈ ਦਾ ਅਨੁਭਵਦੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚਗ਼ਰੀਬੀ ਹੀਅਤੇ ਹੰਢਾਇਆ।ਆਫ਼ਤਾਂ ਛੋਟੀਦਰਮਿਆਨ ਉਮਰਲੰਘੀ। ਵਿੱਚਸਾਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰਹਾਸਿਲ ਅੱਗੇਕਰਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈਵਾਸਤੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਗਦਾਦਬਗ਼ਦਾਦ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ। ਉੱਚੇ ਪਧਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਗਿਆਨਬਗ਼ਦਾਦ ਦੇ ਅਲ ਨਿਜ਼ਾਮੀਆ ਕੇਂਦਰਮਦਰੱਸੇ (1195 - 1226) ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਦਾਖ਼ਿਲ ਹੋ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇਕੇ ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਕਾਨੂੰਨ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਇਤਹਾਸਇਤਿਹਾਸ, ਅਰਬੀ ਸਾਹਿਤ, ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਧਰਮਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਤਾਲੀਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।
ਪੜ੍ਹਾਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਉਹਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਦੁਨੀਆਂਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਭਾਗਾਂਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਯਾਤਰਾਦਾ ਉੱਤੇਸਫ਼ਰ ਗਏਕੀਤਾ - ਅਰਬ, ਸੀਰੀਆ, ਤੁਰਕੀ, ਮਿਸਰ, ਮੋਰੱਕੋ, ਮਧਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਵੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੋਮਨਾਥ ਦਾਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਦੇਖਣਵਿੱਚ ਦੀਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਚਰਚਾਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਹੈ।ਪਰ ਸੀਰੀਆਬਹਿਸ ਵਿੱਚਛਿੜ ਧਰਮਯੁੱਧਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਥੋਂ ਭੱਜਣਾ ਪਿਆ। ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾਸਲੀਬੀ ਲੈਣਜੰਗਾਂ ਵਾਲੇਦੌਰਾਨ ਮੁਸਾਫਰਾਂਮਸੀਹੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰਸਾਦੀ ਗਿਰਫਤਾਰਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੋਂਅਤੇ ਉਸਦੇਕਈ ਸਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਵਾਈ। ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਾਥੀ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਦਸ ਸਿੱਕੇ (ਦੀਨਾਰ) ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੁਡਵਾਇਆ।ਛੁਡਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ 100 ਦੀਨਾਰ ਦਹੇਜ ਵਿੱਚ ਦੇਕੇਦੇ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕੁੜੀਧੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਵੀ ਸਾਦੀ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਕੁੜੀ ਬੜੀਬੜੇ ਅੱਖੜ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪੈਸਾ ਦੇਕੇ ਛੁੜਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਕੇ ਸਾਦੀਛੁਡਾਉਣ ਨੂੰਦਾ ਖਿਝਾਇਆਤਾਅਨਾ ਕਰਦੀਦੇੰਦੀ ਸੀ।ਰਹਿੰਦੀ। ਇੰਜਇੰਞ ਹੀ ਇੱਕ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਸਾਦੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅੰਗ ਦਾਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇਵਿੱਚ ਹੋਏ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾਕਿਹਾ: ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਦਸ ਦੀਨਾਰ ਦੇਕੇਦੇ ਜਰੂਰਕੇ ਜ਼ਰੂਰ ਮੈਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਾਇਆਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਸੌ ਦੀਨਾਰ ਦੇ ਬਦਲੇ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮੁੜ ਦਾਸਤਾ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿੱਚਗ਼ੁਲਾਮ ਬੰਨ੍ਹਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।
 
ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੀਦੇ ਲੰਮੀਲੰਮੇ ਯਾਤਰਾ ਦੇਸਫ਼ਰ ਬਾਅਦਪਿੱਛੋਂ ਸਾਦੀ ਸ਼ੀਰਾਜਸ਼ੀਰਾਜ਼ ਪਰਤ ਆਇਆਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿਤਾਬਾਂ - ਬੋਸਤਾਨ ਅਤੇ ਗੁਲਿਸਤਾਨ - ਦੀ ਰਚਨਾਬਾਨੀਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇਉਸਦੀ ਸਾਹਸਿਕਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਵਨਦੇ ਦੀਆਂਕਈ ਅਨੇਕਦਿਲਚਸਪ ਮਨੋਰੰਜਕ ਘਟਨਾਵਾਂਵਾਕਿਆਂ ਦਾ ਅਤੇ ਵੱਖਮੁਖ਼ਤਲਿਫ਼ ਵੱਖਮੁਮਾਲਿਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤਹਾਸਿਲ ਅਨੋਖੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਅਨੁਭਵਾਂਤਜਰਬਿਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਿਖਤਾਂ ਸਾਦੀ ਨੇ ਸਾਦ ਅੱਵਲ ਅਤੇ ਸਾਦ ਦੋਮ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਹ ਸੌ ਤੋਂ ਵਧ ਸਾਲਾਂਸਾਲ ਤੱਕਦੀ ਜਿੰਦਾਉਮਰ ਰਹੇਗੁਜ਼ਾਰ ਅਤੇਕੇ ਸੰਨ‌ 1292 ਦੇ ਲੱਗਭੱਗਕਰੀਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਇੰਤਕਾਲ ਦੇਹਾਂਤਕਰ ਹੋਇਆ।ਗਏ।
==ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤਾਂ==
[[ਤਸਵੀਰ:Sadi1.jpg|thumb|ਬੋਸਤਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੰਨਾ''।<ref>This manuscript may have been produced in India during the 17th century. The page provides a praise of God as an appropriate incipit to the text. The first two lines read: "In the name of the Lord, Life-Creating, / The Wise One, Speech-Creating with the Tongue, / The Lord, the Giver, the Hand-Seizing, / Merciful, Sin-Forgiving, Excuse-Accepting." This page is typical of the first page of Persian poetical texts, with an ornamental panel at the top (sarloh) and the main text decorated by cloud band motifs and decorative illumination between the text and in the gutter separating each verse of poetry.</ref>]]
===ਬੋਸਤਾਨ===▼
'''ਬੋਸਤਾਂ''' (ਫ਼ਾਰਸੀ: بوستان‎) 1257 ਈ. ਵਿੱਚ ਤਸਨੀਫ਼ ਹੋਈ। ਇਹ ਮਸਨਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਖ਼ਲਾਕੀ ਮਸਲੇ ਹਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਲਿਖਤ ਦਸ ਬਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪ ਕਿੱਸੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨੀ ਸਲੂਕਾਂ ਤੇ ਸਾਦੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁਖ਼ਤਲਿਫ਼ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰਜਮਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
===ਗੁਲਿਸਤਾਨ===
ਗੁਲਿਸਤਾਂ (ਫ਼ਾਰਸੀ: گلستان‎) ਦੀ ਰਚਨਾਤਸਨੀਫ਼ 1258 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਗਦ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਉਪਦੇਸ਼-ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਪਦ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਕਥਾਵਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੱਠ ਅਧਿਆਇਆਂਬਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਮੁਖ਼ਤਲਿਫ਼ ਵੱਖ ਵਿਸ਼ੇਮੌਜ਼ੂ ਲਏ ਗਏ ਹਨ; ਉਦਾਹਰਣਮਿਸਾਲ ਲਈਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਮਇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗੁਲਿਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਨਸ਼ਰ ਦੇਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਦੁੱਤੀਲਾਸਾਨੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾਸ਼ੁਹਰਤ ਪ੍ਰਾਪਤਹਾਸਿਲ ਹੋਈ। ਇਹਇਹਨੂੰ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਕਲਾਸਿਕੀ ਅਦਬ ਦਾ ਬਿਹਤਰੀਨ ਨਮੂਨਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਦਾ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਥਾਤਰਜਮਾ ਹੋ ਚੁੱਕੀਚੁੱਕਿਆ ਹੈ - [[ਲਾਤੀਨੀ]], [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ]], [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]], [[ਤੁਰਕੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਤੁਰਕੀ]], [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ]], [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]], ਆਦਿ।ਵਗ਼ੈਰਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਕਈ ਲੇਖਕਾਂਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀਇਹਦੀ ਨਕਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸਦੀਉਹਦੀ ਸਰੇਸ਼ਟਤਾਅਜ਼ਮਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਸਫਲਨਾਕਾਮ ਰਹੇ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਰੂਪ ਰਚਨਾਵਾਂਨਕਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਦੇ ਨਾਮਨਾਂਅ ਹਨ - ਬਹਾਰਿਸਤਾਂ ਅਤੇ ਨਿਗਾਰਿਸਤਾਂ।
 
▲==ਬੋਸਤਾਨ==
== ਸਾਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਵਤ ==▼
'''ਬੋਸਤਾਂ''' (ਫ਼ਾਰਸੀ: بوستان‎) ਸ਼ੇਖ ਸਾਦੀ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤ (1257) ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਸਾਦੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਹੀ ਰੱਖਿਅਕ ਅਤਾਲੀਕ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗੁਲਿਸਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਖ਼ਲਾਕੀ ਮਸਲੇ ਹਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਲਿਖਤ ਦਸ ਅਧਿਆਇਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਮਨੋਰੰਜਕ ਕਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਗੱਲ ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਉੱਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਤਰਜੁਮੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਸਾਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਵਤ, ''ਬਨੀ ਆਦਮ'', ਇਨਸਾਨੀ ਅਹਿਦੀਅਤ ਦਾ ਪੈਗ਼ਾਮ ਦੇੰਦੀ ਹੈ:<ref>''ਗੁਲਿਸਤਾਂ'' ਸਾਦੀ. ਬਾਬ 1, ਹਿਕਾਇਤ 10.</ref><ref>{{cite web|title=ਸਾਦੀ ਦੀ ਗੁਲਿਸਤਾਂ|url=https://archive.org/details/GulistanSaadiShirziPersianTextEnglishTranslation|publisher=The Internet Archive|accessdate=18 July 2016}}</ref>
 
▲== ਸਾਦੀ ਦੀ ਸਭ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਵਤ ==
ਸਾਦੀ ਆਪਣੇ ਕਹਾਵਤਾਂ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਕਥਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ,'' ਬਨੀ ਆਦਮ'', ਬੜੇ ਸੂਖਮ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ [[ਉਬੁਟੂੰ (ਦਰਸ਼ਨ)|ਉਬੁਟੂੰ]] ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਹੱਦਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ:<ref>From ''Gulistan'' Saadi. chapter 1, story 10</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dibache.com/text.asp?cat=3&id=1338 |title=گلستان سعدی، باب اول، تصحیح محمدعلی فروغی |publisher=Dibache.com |date=|accessdate=2012-08-13}}</ref>
<blockquote style="text-align:left">
:<big>بنى آدم اعضای یک پیکرند<br/> که در آفرینش ز یک گوهرند</big>
:<big>چو عضوى به درد آورد روزگار <br/> دگر عضوها را نماند قرار</big>
:<big>تو کز محنت دیگران بی غمی <br/> نشاید که نامت نهند آدمی</big></blockquote>
'''ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿੱਪੀ ਵਿੱਚ''':
<poem>ਬਨੀ- ਆਦਮ ਆ'ਜ਼ਾਆਜ਼ਾ-ਏ-ਯਕ ਦੀਗਰੰਦਪੈਕਰੰਦ
ਕੇਕਿ ਦਰ ਆਫ਼ਰੀਨਿਸ਼ ਜ਼ੇਜ਼ਿ ਯਕ ਗੌਹਰੰਦ
ਚੂ ਉਜ਼ਵੇ ਬ ਦਰਦ ਆਵਰਦ ਰੋਜ਼ਗਾਰ
ਦਿਗਰ ਉਜ਼ਵ-ਹਾਉਜ਼ਵਹਾ ਰਾ ਨਮਾਨਦ ਕਰਾਰ
ਤੂ ਕਜ਼ ਮਹਨਤ-ਏ-ਦੀਗਰਾਂ ਬੇਗ਼ਮੀ
ਨਸ਼ਾਯਦ ਕੇਕਿ ਨਾਮਤ ਨਹੰਦ ਆਦਮੀ</poem>
'''ਅਰਥਾਤਤਰਜਮਾ''':
 
''ਆਦਮ ਦੀ ਔਲਾਦ (ਅਰਥਾਤਆਦਮ ਮਾਨਵਜਾਤੀਜ਼ਾਤ) ਇੱਕ ਦੂਜੇਹੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗ ਹਨ, ਇਸਜੋ ਲਈਇੱਕ ਕਿਬੀਜ ਉਨ੍ਹਾਂਤੋਂ ਸਭਨਾਂਪੈਦਾ ਦੀਹੋਏ ਉਤਪਤੀਹਨ। ਇੱਕ ਹੀ ਮੂਲ ਤੋਂ ਹੈ। ਜੇਕਰਜੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਪੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੂਜੇਦੂਸਰੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੈਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਜੇਕਰਜੇ ਤੈਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇਤੇ ਆਈ ਕਸ਼ਟਮੁਸੀਬਤ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਤੂੰ ਇਸਆਦਮੀ ਲਾਇਕਕਹਾਉਣ ਨਹੀਂਦੇ ਕਿਲਾਇਕ ਤੈਨੂੰ ਆਦਮੀ ਕਿਹਾਹੀ ਜਾਵੇ।ਨਹੀਂ।''▼
<br><br>
ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਦਬੀਆਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਾਦੀ ਦਾ ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਹੈ ਜਿਹਨੂੰ ਸਿੱਖ ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ:<ref>ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮਾ, ਮਿਸਰਾ 22.</ref>
<blockquote style="text-align:left">
:<big>چون کار از همه حیلتی در گذشت<br/> حلال است بردن به شمشیر دست</big></blockquote>
'''ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿੱਪੀ ਵਿੱਚ''':
<poem>ਚੂੰ ਕਾਰ ਅਜ਼ ਹਮਾ ਹੀਲਤੇ ਦਰ ਗੁਜ਼ਸ਼ਤ
ਹਲਾਲ ਅਸਤ ਬੁਰਦਨ ਬ ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਦਸਤ</poem>
'''ਤਰਜਮਾ''':
 
''ਕਿਸੇ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਹਰ ਹੀਲਾ ਬੇਕਾਰ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।''
<br><br>
ਸਾਦੀ ਦੀ ਬੋਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਇਸ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ:<ref>''ਬੋਸਤਾਂ'' ਸਾਦੀ. ਬਾਬ 1 (ਇਨਸਾਫ਼, ਅਕਲ ਅਤੇ ਹਕੂਮਤ ਤੇ), ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਬਾਰੇ.</ref><ref>{{cite web|title=ਸਾਦੀ ਦੀ ਬੋਸਤਾਂ|url=https://archive.org/details/hikayatesaadibyibnealisheikhsaadi-121207041924-phpapp02|publisher=The Internet Archive|accessdate=18 July 2016}}</ref>
 
<blockquote style="text-align:left">
:<big>چو دست از همه حیلتی در گسست<br/> حلال است بردن به شمشیر دست</big></blockquote>
'''ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿੱਪੀ ਵਿੱਚ''':
<poem>ਚੂ ਦਸਤ ਅਜ਼ ਹਮਾ ਹੀਲਤੇ ਦਰ ਗੁਸਸਤ
ਹਲਾਲ ਅਸਤ ਬੁਰਦਨ ਬ ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਦਸਤ</poem>
'''ਤਰਜਮਾ''':
 
''ਜਦ (ਦੁਸ਼ਮਣ) ਹਰ ਹੀਲੇ ਤੋਂ (ਤੁਹਾਡਾ) ਹੱਥ ਵੱਢ ਦੇਵੇ (ਯਾਨੀ ਕੋਈ ਹੀਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਨਾ ਛੱਡੇ), ਤਾਂ ਤਲਵਾਰ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।''<br><br>
▲''ਆਦਮ ਦੀ ਔਲਾਦ (ਅਰਥਾਤ ਮਾਨਵਜਾਤੀ) ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਅੰਗ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਇੱਕ ਹੀ ਮੂਲ ਤੋਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਪੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੈਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੈਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਕਸ਼ਟ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਇਸ ਲਾਇਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਆਦਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ।''
ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮੇ ਦਾ ਨੁਸਖ਼ਾ ਗੁਮ ਹੋ ਜਾਣ ਪਿਛੋਂ ਬਾਬੂ ਜਗਨ ਨਾਥ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਨੁਸਖ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿ ਤਰਜਮਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇਹਦੇ ਕੁਝ ਮਿਸਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮੇ ਦਾ ਨੁਸਖ਼ਾ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾ ਹੋਵੇ।
 
==ਹਵਾਲੇ==
"https://pa.wikipedia.org/wiki/ਸ਼ੇਖ਼_ਸਾਦੀ" ਤੋਂ ਲਿਆ