ਇਨਰਸ਼ੀਆ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
'''ਖੜੋਤ''' ਕਿਸੇ ਭੌਤਿਕ  ਇਕਾਈ ਦੇ ਉਸ ਗੁਣ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜਾ ਉਸ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਤੀ, ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੋਤ ਓਹ ਗੁਣ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਣ ਵਸਤੁ ਬਿਨਾ ਦਿਸ਼ਾ ਬਦਲੇ ਇਕ ਸਰਲ ਰੇਖਾ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨ ਵੇਗ੍ਹ ਨਾਲ ਚਲਦੀ ਰਿਹੰਦੀ ਹੈ। ਖੜੋਤ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਕਲਾਸੀਕਲ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਦਾਂਤਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਵਰਨਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਬਲਾਂ ਦੁਵਾਰਾ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੜੋਤ ਲੈਟਿਨ ਸ਼ਬਦ {ਇਨਰਸ} ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬੇਕਾਰ , ਸੁਸਤ। ਇਨਰਸ਼ੀਆ ਪੁੰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵਿਆਂ  ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ,ਜੋ ਭੋਤਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਗਿਣਾਤਮਕ ਗੁਣ ਹੈ। ਆਇਜੈਕ ਨਿਊਟਨ ਨੇ ਆਪਣੇ 'ਫਿਲਾਸਾਫੀ ਨੇਚੁਰਲਿਸ ਪ੍ਰਿੰਸਿਪਿਆ ਮੇਥੇਮੇਟਿਕਾ' ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਕਨੂੰਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਨਰਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ:<ref>Andrew Motte's English translation:{{Citation|last=Newton|first=Isaac|title=Newton's Principia : the mathematical principles of natural philosophy|publisher=Daniel Adee|year=1846|location=New York|url=https://archive.org/details/newtonspmathema00newtrich|pages=72}}</ref>{{Cquote|The ''vis insita'', or innate force of matter, is a power of resisting by which every body, as much as in it lies, endeavours to preserve its present state, whether it be of rest or of moving uniformly forward in a straight line.<!--There is a citation in the text immediately preceding the quote.-->}}ਆਮ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਇਨਰਸ਼ੀਆ ਵਸਤੂ ਦੇ ਵੇਗ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੀ ਮਾਤਰਾ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪੁੰਜ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਜਾਂ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਇਸਦੇ ਮੋਮੈਂਟਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਸੰਦਰਭ ਅਨੁਸਾਰ  ਨਿਰਧਾਰਿਤ  ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨਰਸ਼ੀਆ  ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਇਨਰਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦੇ  ਸੰਖੇਪ  ਰੂਪ ਵਜੋਂ  ਜਿਆਦਾ ਸਹੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਜਿਆ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਊਟਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ  ਗਤੀ ਦੇ ਨਿਜਮ dਦਸਿਆਹੈ।ਦਸਿਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਵਸਤੂ  ਜਿਸ ਤੇ ਕੋਈ ਬਾਹਰੀ ਬਲ ਨਾ ਲਗੇ  ਇੱਕ ਸਥਿਰ  ਵੇਗ ਉੱਤੇ ਗਤੀ ਜਾਰੀ ਰਖਦੀ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਦੋ ਕੋਈ ਬਲ ਉਸ ਦੀ ਗਤੀ ਜਾਂ ਦਿਸ਼ਾ  ਬਦਲਣ ਦਾ ਕਰਨ ਨਾ ਬਣੇ ਓਹ  ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਾਹਰੀ ਜੋਰ ਦੇ ਅਧੀਨ  ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਜੋਰ ਉਸਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜਾਂ ਦਿਸ਼ਾ ਬਦਲਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਵੇਗ ਉੱਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ ।
 
ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਉੱਤੇ, ਜੜਤਾ ਅਕਸਰ ਰਗੜ ਅਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਗੁਰੁਤਵ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਰਫ਼ਤਾਰ (ਸਾਮਾਨਿਇਤ: ਬਾਕੀਬਿੰਦੁਵਾਂਦੇ ਲਈ)ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨਾਂ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਅਰਸਤੂਆਂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਣ ਲਈ ਗੁੰਮਰਾਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਓਦੋਂ ਤੱਕ ਹੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਜੋਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ :".. ਸਰੀਰ ਓਦੋਂ ਰੁਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਯਾਤਰੀ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦੇਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦੀ ।