ਸੁੱਲੀ ਪਰੁਧੋਮ

ਹਨੀ ਫ਼ਰਾਂਸੁਆ ਆਰਮੌਨ (ਸੁੱਲੀ) ਪਰੁਧੋਮ (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ: [syli pʁydɔm]; 16 ਮਾਰਚ 1839 – 6 ਸਤੰਬਰ 1907) ਇੱਕ ਫ੍ਰੈਂਚ ਕਵੀ ਅਤੇ ਨਿਬੰਧਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ 1901 ਵਿਚ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੇਤੂ ਸੀ। 

Sully Prudhomme
ਜਨਮ	René François Armand Prudhomme (1839-03-16)16 ਮਾਰਚ 1839 Paris, France
ਮੌਤ	6 ਸਤੰਬਰ 1907(1907-09-06) (ਉਮਰ 68) Châtenay-Malabry, France
ਕਿੱਤਾ	Poet and essayist
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	French
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ	Nobel Prize in Literature 1901

ਪੈਰਿਸ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਪਰੁਧੌਮ ਨੇ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣਨ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਦਰਸ਼ਨ ਵੱਲ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਵਿਤਾ ਵੱਲ ਮੁੜ ਪਿਆ; ਉਸਨੇ ਇਸ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਿਆਂ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਵਿ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਦੱਸਿਆ। ਚਰਿਤਰ ਪੱਖੋਂ ਈਮਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਉਪਰਾਮ, ਉਹ ਪਾਰਨਾਸੱਸ ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਈਆਂ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। 

ਸ਼ੁਰੂ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਪਰੁਧੋਮ ਦਾ ਜਨਮ ਇਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਪ੍ਰੌਧਮ ਨੇ ਲੈਸੀ ਬੋਨਾਪਾਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਪਰ ਅੱਖ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਸ਼ੈਨਾਇਡਰ ਸਟੀਲ ਫ਼ਾਉਂਡਰੀ ਲਈ ਕਰਿਜ਼ੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਨੋਟਰੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕੌਨਫੇਰਾਂਸ ਲਾ ਬਰੂਐਰ (ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੋਸਾਇਟੀ) ਵਲੋਂ  ਉਸਦੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਵਧੀਆ ਹੁੰਗਾਰੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 

ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ("ਉਸ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਰਚਨਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁਲੰਦ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ, ਕਲਾਤਮਕ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਅਤੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਨੋਖਾ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਹੈ") ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਇਨਾਮ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1902 ਵਿਚ ਖੋਸੇ-ਮਾਰੀਆ ਡੀ ਹੇਰੇਡੀਆ ਅਤੇ ਲਿਓਨ ਜੈਕਸ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। 

ਮੌਤ

Grave of Sully Prudhomme at Père-Lachaise in Paris.

ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ, ਉਸ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਿਹਤ (ਜਿਸ ਨੇ 1870 ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ) ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਛਤਨੇ-ਮੈਲਾਬਰੀ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਇਕਾਂਤਵਾਸੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਅਧਰੰਗ ਦੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ, ਜਦ ਕਿ ਉਸਨੇ ਲੇਖਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। 6 ਸਤੰਬਰ 1907 ਨੂੰ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਮਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿਚ ਪੇਰ-ਲਾਸੈਜ ਵਿਖੇ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ। 

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ 

ਕਵਿਤਾ

• 1865: Stances et poèmes
• 1866: Les épreuves
• 1868: Croquis italiens
• 1869: Les solitudes: poésies [Les écuries d’Augias]
• 1872: Les destins
• 1874: La révolte des fleurs
• 1874: La France
• 1875: Les vaines tendresses
• 1876: Le zénith, previously published in Revue des deux mondes
• 1878: La justice
• 1865–1888: Poésie
• 1886: Le prisme, poésies diverses
• 1888: Le bonheur
• 1908: Épaves

ਵਾਰਤਕ

• 1883–1908: Œuvres de Sully Prudhomme (poetry and prose), 8 volumes, A. Lemerre
• 1896: Que sais-je? (philosophy)
• 1901: Testament poétique (essays)
• 1905: La vraie religion selon Pascal (essays)
• 1922: Journal intime: lettres-pensée

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ

• Gale Contemporary Authors Online, from the Gale Biography Resource Center database
• Petri Liukkonen. ਫਰਮਾ:Books and Writers
• Sully Prudhomme – Biography at www.nobel.se
• britannica.com
• Poesies.net: Sully Prudhomme
• Poesies.net: Le Zénith
• Sully Prudhomme ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ

Gutenberg author

• Works by or about ਸੁੱਲੀ ਪਰੁਧੋਮ at Internet Archive
• Works by ਸੁੱਲੀ ਪਰੁਧੋਮ at LibriVox (public domain audiobooks) LibriVoxWorks by ਸੁੱਲੀ ਪਰੁਧੋਮ at LibriVox (public domain audiobooks)