ਜ਼ੁਲੂ ਭਾਸ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
Gurlal Maan (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
Gurlal Maan (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 64:
== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਜ਼ੁੱਲੂ, ਕੋਸਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਗੁਨੀ ਲੋਕ, ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ੁਲੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਿੱਕ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਕੀ ਦੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ। ਨਗੁਨੀ ਲੋਕ ਹੋਰ ਦੱਖਣ ਗੋਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਨ ਅਤੇ ਖਾਈ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਹਨ।
ਜ਼ੁੂਲੂ, ਉੱਤਰੀ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਾਂਗ, ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤਕ ਲਿਖਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਲੈਟਿਨ ਸਕਰਿਪਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਕੀਤਾ। ਜ਼ੁਲੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਆਕਰਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 1850 ਵਿਚ ਨਾਰਵੇ ਵਿਚ ਨਾਰਵੇਜੀਅਨ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਹੰਸ ਸਕਰੂਡਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।<ref>Rakkenes, Øystein (2003) ''Himmelfolket: En Norsk Høvding i Zululand'', Oslo: Cappelen Forlag, pp. 63–65</ref>ਜ਼ੁਲੂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਲਿਖਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ 1883 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਈਬਲ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸੀ। 1901 ਵਿੱਚ, ਨਟਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਜ਼ੁੱਲੂ ਜੌਹਨ ਦੁਬ (1871-1946) ਨੇ ਓਲਾਲੇਂਜ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੂਲ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ ਸੀ। ਉਹ ਜ਼ੁੱਲੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ1930 ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਨਾਵਲ ਦੇ ਲੇਖਕ ਸਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਜ਼ੁਲੂ ਲੇਖਕ ਰੇਗਿਨਾਲਡ ਡਾਲਮੋਮੋ ਨੇ ਜ਼ੁੱਲੂ ਕੌਮ ਦੇ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਨਾਵਲ ਲਿਖੇ ਜਿਵੇਂ ਯੂ-ਦਿੰਗਾਨੇ (1936), ਯੂ-ਸ਼ਾਕਾ (1937), ਯੂ-ਮੌਂਪਾਂਡੇ (1938), ਯੂ-ਸੈਕਟਵਾਓ (1952) ) ਅਤੇ ਯੂ-ਦਿਨਿਜ਼ੁਲੂ (1968)। ਜ਼ੁਲੂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੇਨੇਡਿਕਟ ਵਾਇਲਟ ਵਿਲਾਕਾਸਜੀ ਅਤੇ ਓਸਵਾਲਡ ਮਾਬੁਈਸੇਨੀ ਮਾਤਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
==ਹਵਾਲੇ==
| |||