ਪੌਣਚੱਕੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
"Windmill" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ |
"Windmill" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ |
||
ਲਾਈਨ 4:
== ਹੌਰੀਜੈਂਟਲ ਪੌਣਚੱਕੀਆਂ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Perzsa_malom.svg|right|thumb|ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੀ ਹੌਰੀਜੈਂਟਲ ਪੌਣਚੱਕੀ<br />]]
ਪਹਿਲੀ ਵਿਹਾਰਕ ਪਵਨ ਚੱਕੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੰਭੇ ਵਾਲੀ ਧੁਰੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਖਿਤਿਜੀ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ<ref name="Wailes, R. Horizontal Windmills pp125-145">Wailes, R. Horizontal Windmills. London, Transactions of the Newcomen Society vol.XL 1967-68 pp125-145</ref> ਅਹਮਦ ਵਾਈ ਅਲ ਅਲ ਹਸਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪਨੀਮੌਨ ਵਿੰਡਮੀਲਾਂ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਫਾਰਸੀ ਵਿਚ ਕਾਢ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਐਸਟਾਕਰੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਦੂਜੇ ਖਲੀਫਾ ਉਮਰ (ਏ.ਡੀ. 634-644) ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕ ਵਿੰਡਮੇਲ ਦੀ ਇਕ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਸਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੀਡ ਮੈਟਿੰਗ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਚ ਢਾਲੇ ਹੋਏ ਛੇ ਤੋਂ 12 ਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੰਡਮਿਲਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਗ੍ਰਸਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਯੂਰਪੀਨ ਲੰਬਕਾਰੀ ਪੌਣ-ਚੱਕੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ। ਵਿੰਡਮਿਲਜ਼ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਉਪਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਤੋਂ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ।<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Donald_Routledge_Hill Donald Routledge Hill], "Mechanical Engineering in the Medieval Near East", ''Scientific American'', May 1991, p. 64–69. (cf. [//en.wikipedia.org/wiki/Donald_Routledge_Hill Donald Routledge Hill], [http://home.swipnet.se/islam/articles/HistoryofSciences.htm Mechanical Engineering])</ref>▼
▲ਦੂਜੇ ਖਲੀਫਾ ਉਮਰ (ਏ.ਡੀ. 634-644) ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕ ਵਿੰਡਮੇਲ ਦੀ ਇਕ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਸਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੀਡ ਮੈਟਿੰਗ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਚ ਢਾਲੇ ਹੋਏ ਛੇ ਤੋਂ 12 ਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੰਡਮਿਲਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਗ੍ਰਸਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਯੂਰਪੀਨ ਲੰਬਕਾਰੀ ਪੌਣ-ਚੱਕੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ। ਵਿੰਡਮਿਲਜ਼ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਉਪਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਤੋਂ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ।
== ਹਵਾਲੇ ==
| |||