ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

[[ਪੰਜਾਬ (ਖੇਤਰ)|ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ]] ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਸਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੱਦੀ ਵਤਨ ਰਿਹਾ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ 82 ਸਾਲ ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਹਕੂਮਤ ਕੀਤੀ; [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਂਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਅਧੀਨ [[ਸਿੱਖ ਸਲਤਨਤ]] ਕਾਇਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, [[ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ]] ਨੇ 1767 ਤੋਂ 1799 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। 1947 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ [[ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਸਲਮਾਨ|ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ]] ਅਤੇ [[ਪੰਜਾਬੀ ਹਿੰਦੂ|ਹਿੰਦੂਆਂ]] ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਰਫ਼ ਲੁਧਿਆਣੇ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਮਜੌਰਟੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੇ 1940 ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਪਰਪੋਜ਼ਲ ਰਾਹੀਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਮੁਲਕ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਇਆ, ਕਿ ਜੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ਼ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ]] ਹੋਈ, ਫ਼ਿਰ ਉਹਨਾ ਦੀ ਕੌਮ ਬੇਵਤਨ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਨੂੰ ਇਕੋ-ਇਕ ਈਸਾਈ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਭਾਰ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵੰਡ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤੇ ਸਿੱਖ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ, ਫਿਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ|ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਧੀਨ [[ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਅੰਦੋਲਨ]] 1950 ਵੀਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਰਾਜ (ਸੂਬਾ) ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵੱਲ ਸੀ। ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਬਣਾਉਣਾ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ, [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਮੰਗ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਲੜੀਵਾਰ ਵਿਰੋਧਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਹਿੰਸਕ ਤਿੱਖੇ ਟੁਕੜੇ, ਅਤੇ 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕ ਜੰਗ, ਸਰਕਾਰ ਆਖਿਰ ਰਾਜ ਨੂੰ ਵੰਡਣ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਿੱਖ ਬਹੁਮਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਖੁਦ ਇਖਤਿਆਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਰੁੱਧ ਪੱਖਪਾਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਇਕ ਸੁਤੰਤਰ ਸਿੱਖ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰੰਤੂ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਉਠਾਏ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਇੱਕ ਪਹਿਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

 

{{reflist|2}}

{{ਸਿੱਖੀ-ਅਧਾਰ}}