ਆਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ੳੁੜੀਅਾ(ਓਡੀਆ) ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਲਿੰਕ ਦਿੰਤਾ.....
ਟੈਗ: ਮੋਬਾਈਲੀ ਸੋਧ ਮੋਬਾਈਲੀ ਵੈੱਬ ਸੋਧ
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 9:
|region=[[ਅਸਮ]], [[ਅਰੁਨਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਅਤੇ [[ਨਾਗਾਲੈਂਡ]]<ref>[http://www.lisindia.net/Assamese/Assa_demo.html LIS India]</ref>
|speakers = {{sigfig|15.4|2}} [[ਮਿਲੀਅਨ]]
|date = 2007
|ref = ne2007
|familycolor=[[ਹਿੰਦ-ਯੂਰਪੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ|ਹਿੰਦ-ਯੂਰਪੀ]]
|fam2=[[ਹਿੰਦ-ਇਰਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ|ਹਿੰਦ-ਈਰਾਨੀ]]
|fam3=[[ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ|ਹਿੰਦ-ਆਰੀਅਨ]]
|fam4=[[ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ|ਪੂਰਬੀ ਅਾਰੀਅਨਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]]
|fam5=[[ਬੰਗਾਲੀ]][[ਅਸਾਮੀ|-ਅਸਾਮੀ]]
|script=''''ਅਸਾਮੀ ਵਰਣਮਾਲਾ''''<br>''''ਅਸਾਮੀ ਬ੍ਰੇਲ''''
ਲਾਈਨ 25:
|notice2=IPA
}}
 
 
[[Image:Indoarische Sprachen Gruppen.png|right|thumb|300px| ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ [[ਪੀਲਾ|ਪੀਲ਼ੇ]] [[ਰੰਗ]] ਦਾ ਖ਼ੇਤਰ ਆਸਾਮੀ ਬੋਲੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦਾ ਹੈ]]
'''ਆਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ''' ਉੱਤਰੀ-ਪੂਰਬੀ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਇਹ ਪੂਰਬੀ [[ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ|ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾ]] ਹੈ ਅਤੇ [[ਬੰਗਲਾ]], [[ਮੈਥਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮੈਥਿਲੀ]], [[ਓਡੀਆ|ੳੁੜੀਆਉੜੀਆ]] ਅਤੇ [[ਨੇਪਾਲੀ]] ਨਾਲ਼ ਇਸ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ।
 
==ਇਤਿਹਾਸ==
ਅਸਾਮੀ(ਅਸਮਿਆ) ਸਾਹਿਤ ਦੀ 16ਵੀ ਸਦੀ ਵਲੋਂ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਛੇ ਭੱਜਿਆ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਸੱਕਦੇ ਹਨ ।ਹਨ।
* ਮਹਾਂਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ
* ਕਵਿਤਾ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੀਅਾਂਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ
* ਗੀਤ
* ਨਿਰਪੇਖ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗਤਾਵਾਦੀ ਕਵਿਤਾ
ਲਾਈਨ 39 ⟶ 38:
* ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾ ਕਵਿਤਾ ਜਾਂ ਸੰਗ੍ਰਹਿ
===ਗੱਦ ਤੇ ਪਦ-ਰਚਨਾ===
ਅਸਮਿਆ ਦੀ ਪਾਰੰਪਰਕ ਕਵਿਤਾ ਉੱਚਵਰਗ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ ।ਸੀ। ਭਰਤ੍ਰਦੇਵ (1558 - 1638) ਨੇ ਅਸਮਿਆ ਗੱਦ-ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਸੁਗਠਿਤ ਰੂਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ।ਕੀਤਾ। ਦਾਮੋਦਰ ਦੇਵ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜੀਵਨੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ।ਲਿਖੀਆਂ। ਪੁਰੁਸ਼ੋੱਤਮ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਵਿਆਕਰਨ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ।ਕੀਤਾ। ਅਠਾਰਵੀਂ ਸ਼ਤਾਵਦੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਸ਼ਕ(ਦਹਾਕਿਅਾਂਦਹਾਕਿਆਂ) ਤੱਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਬਦੀਲੀ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ।ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਚਾਲ੍ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਅਸਮਿਆ ਸਾਹਿਤ ਉੱਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦਾ ਵਰਚਸਵ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ।ਰਿਹਾ। ਅਸਮਿਆ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਅੱਗਰਵਾਲ (1858 - 1938), ਲਕਸ਼ਮੀਨਾਥ ਬੇਜਬਰੁਆ (1867 - 1838), ਅਤੇ ਹੇਮਚੰਦਰ ਗੋਸਵਾਮੀ (1872 - 1928) ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ।ਰਿਹਾ। ਅਸਮਿਆ ਵਿੱਚ ਛਾਇਆਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਛੇੜਨੇ ਵਾਲੀ ਮਾਸਿਕ ਪਤ੍ਰਿਕਾ ਜੋਨਾਕੀ ਦਾ ਅਰੰਭ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ।ਸੀ। ਉਨੀਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਉਪੰਨਿਆਸਕਾਰ 'ਪਦਮਨਾਭ ਗੋਹੇਨ ਬਰੁਆ' ਅਤੇ 'ਰਜਨੀਕੰਤ ਬਾਰਦੋਲੋਈ' ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਿਖੇ ।ਲਿਖੇ। ਸਮਾਜਿਕ ਉਪਨਿਆਸ(ਨਾਵਲ) ਦੇ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵਾਚੰਦਰ ਤਾਲੁਕਦਾਰ ਅਤੇ ਬੀਨਾ ਬਰੁਆ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਵਲੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।ਹੈ। ਅਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਿਰੇਂਦਰ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰਿਆ ਨੂੰ ਮ੍ਰਤਿਅੰਜੈ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਈ ਗਿਆਨਪੀਠ ਇਨਾਮ ਵਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪਨਿਆਸ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ ।ਹਨ। 40ਵੇਂ ਅਤੇ 50ਵੇਂ ਦਸ਼ਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੱਦ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਲੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।ਹੈ।
 
==ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ==
ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਆਰਿਆ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾ, ਮੈਥਲੀ, ਉੜੀਆ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ ।ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸਮਿਆ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਸਤਾਰਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਲੋਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਾਹਿਤਿਅਕ ਅਭਿਰੁਚੀਆਂ ਦਾ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰ ਕਾਂਡਾਲੀ ਦੇ ਦਰੋਣ ਪਰਵ (ਮਹਾਂਭਾਰਤ) ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਕਿਸ਼ਨ ਕਾਂਡਾਲੀ ਦੇ ਰਾਮਾਇਣ ਵਲੋਂ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ ।ਹੋਇਆ। ਵੈਸ਼ਣਵੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਰਾਜਸੀ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ।ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ੰਕਰ ਦੇਵ (1449 - 1568) ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਜੀਵਨ-ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਸਵਰਚਿਤ ਕਵਿਤਾ, ਨਾਟਯ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਵਲੋਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਿਆ ।ਰੱਖਿਆ।
 
==ਖ਼ੇਤਰ==
ਅਸਾਮੀ [[ਪੂਰਬ]] [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ [[ਅਸਮ|ਅਸਮ(ਅਸਾਮ)]] ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ [[ਅਸਮ]] ਦੀ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ [[ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੂਰਬੋਤ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਸਮਿਆ ਆਧਾਰਿਤ ਕਰਯੋਲ ਭਾਸ਼ਾ [[ਨਾਗਾਲੈਂਡ]] ਅਤੇ [[ਅਸਮ]] ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸਮਿਆਵਕਤਾਵਾਂਦੀ ਛੋਟੀ ਗਿਣਤੀ [[ਭੁਟਾਨ]] ਅਤੇ [[ਬਾਂਗਲਾਦੇਸ਼]] ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ 13 ਲੱਖ<ref>http://assamgovt.nic.in/</ref> ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਦੇਸ਼ੀ ਵਕਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
 
==ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ==
ਲਾਈਨ 64 ⟶ 63:
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ}}
 
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]]