ਇਲੀਅਸ ਕੈਨੇਟੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

| birth_place = [[ਰੂਸੇ, ਬਲਗੇਰੀਆ|ਰੂਸੇ ]], [[ਬਲਿਊਰੀਆ ਦੀ ਰਿਆਸਤ), ਬੁਲਗਾਰੀਆ]]

'''ਇਲੀਅਸ ਕੈਨੇਟੀ''' ({{IPAc-en|k|ə|ˈ|n|ɛ|t|i|,_|k|ɑː|-}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/canetti "Canetti"]. ''[//en.wikipedia.org/wiki/Random_House_Webster%27s_Unabridged_Dictionary Random House Webster's Unabridged Dictionary]''.</ref> {{Lang-bg|Елиас Канети}}; 25 ਜੁਲਾਈ 1905 – 14 ਅਗਸਤ 1994) ਇੱਕ [[ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾ]] ਦਾ ਲੇਖਕ ਸੀ, ਜੋ ਰੂਸੇ, ਬਲਗੇਰੀਆ ਦੇ ਇਕਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਮੈਨਚੈੱਸਟਰ ਚਲੇ ਗਏ, ਪਰੰਤੂ 1912 ਵਿਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਾਪਸ ਲੈ ਆਂਦਾ। ਉਹ ਵਿਆਨਾ ਵਿਚ ਵਸ ਗਏ। 

12 ਮਾਰਚ 1938 ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਨੂੰ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਜ਼ੀ ਅਤਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਨੇਟੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੇ ਗਿਆ। ਉਹ 1952 ਵਿਚ ਇਕਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਹ ਇਕਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕਵਾਦੀ ਨਾਵਲਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਯਾਦਾਂ ਲਿਖਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਗਲਪ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=A Companion to the Works of Elias Canetti|last=Lorenz|first=Dagmar C.G.|date=2009|isbn=978-080-578-276-9|pages=350|chapter=Introduction}}</ref> ਉਸ ਨੇ 1981 ਵਿਚ "ਵਿਆਪਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ, ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ" [[ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ|ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ]] ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। <ref>{{Cite web|url=https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1981/|title=The Nobel Prize in Literature 1981|last=nobelprize.org|access-date=8 April 2014}}</ref> ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਗੈਰ-ਗਲਪ ਕਿਤਾਬ 'ਕਰਾਊਡਜ਼ ਐਂਡ ਪਾਵਰ' ਦੇ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

1905 ਵਿਚ ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਦੇ ਡੈਨਿਊਬ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਵਸੇ ਇਕਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਰੁਸੇ ਵਿਚ ਵਪਾਰੀ ਜੈਕਸ ਕੈਨਟੀ ਅਤੇ ਮੈਥੀਲਡ (ਪਹਿਲਾਂ ਅਰਡੀਟੀ) ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਕੈਨਟੀ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੀ।<ref name="litenc">{{Cite journal|last=Lorenz|first=Dagmar C. G.|date=17 April 2004|title=Elias Canetti|url=http://www.litencyc.com/php/speople.php?rec=true&UID=725|journal=Literary Encyclopedia|publisher=The Literary Dictionary Company Limited|issn=1747-678X|access-date=2009-10-13}}</ref> ਰੂਸੇ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਉਸ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਸੇਫਾਰਦੀ ਯਹੂਦੀ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਦਾਦੇ ਪੜਦਾਦੇ ਓਟੋਮਾਨ ਐਡਰੀਅਨੋਪਲੇ ਦੇ ਰਾਸੋ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਏ।  ਮੂਲ ਪਰਵਾਰਕ ਦਾ ਨਾਮ ਕਨੇਟ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਕਾਨੇਟੇ, ਕੁਐਂਕਾ, ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਰੂਸੇ ਵਿਚ, ਕੈਨੇਟੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦਾਦਾ ਸਫ਼ਲ ਵਪਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ 1898 ਵਿਚ ਉਸਾਰੀ ਇਕਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ। <ref name="gesellschaft">{{Cite web|url=http://www.eliascanetti.org/73.0.html?&L=3|title=The Canetti House&nbsp;–House– a forum for alternative culture|publisher=Internationale Elias Canetti Gesellschaft|archive-url=https://web.archive.org/web/20100324203226/http://eliascanetti.org/73.0.html?&L=3|archive-date=24 March 2010|dead-url=yes|access-date=2009-10-13}}</ref> ਕੈਨੇਟੀ ਦੀ ਮਾਂ ਆਰਡੀਟੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਈ ਸੀ, ਜਿਹੜੀ ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸੇਫਾਰਡੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕਇੱਕ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਬਲਗਾਰੀਆ ਵਿੱਚ ਰੂਸੇ ਯਹੂਦੀ ਬਸਤੀ ਵਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋ ਇੱਕ ਸੀ। ਆਰਡੀਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 14 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਪਤਾ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਲਫੋਂਸੋ ਚੌਥੇ ਅਤੇ ਪੇਡਰੋ ਚੌਥੇ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਰਟ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਨ। ਰੁਸੇ ਵਿਚ ਵੱਸਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਵਸੇ ਸਨ ਅਤੇ 17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਲਿਵੋਰਨੋ ਵਿਚ ਰਹੇ।<ref name="ohrenzeuge">{{Cite book|url=https://www.archives.government.bg/tda/docs/canetti_izlojba_ruse.pdf|title=Elias Canetti: Der Ohrenzeuge des Jahrhunderts|last=Angelova|first=Penka|publisher=Internationale Elias-Canetti-Gesellschaft Rousse|year=2006|language=German|chapter=Die Geburtsstadt von Elias Canetti}} CS1 maint: Unrecognized language ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: Unrecognized language|link]])