ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ clean up using AWB
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 1:
[[ਤਸਵੀਰ:Late Nirmala Deshpande.jpg|thumb|ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ 2007 ਵਿੱਚ]]
'''ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ''' (19 ਅਕਤੂਬਰ, 1929 - 1 ਮਈ, 2008) ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਹੋਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਮਾਜਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਾੰਪ੍ਰਦਾਇਕ ਸੌਹਾਰਦ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਹਿਲਾਵਾਂ, ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਅਤੇ ਅਵਸਰ ਤੋਂ ਵੰਚਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਅਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
 
ਨਿਰਮਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵਿਮਲਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਜਸਵੰਤ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਦੇ ਘਰ 19 ਅਕਤੂਬਰ 1929 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ (ਅਨਾਮਿਕਾਚੀ ਚਿੰਤਨਿਕਾ) ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਕੰਮ ਲਈ 1962 ਵਿੱਚ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
 
== ਸਾਮਾਜਕ ਕਾਰਜ ==
ਨਿਰਮਲਾ [[ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ]] ਦੇ ਭੂਮਿਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ 1952 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਗਰਾਮ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ 40,000 ਕਿਮੀ ਦੀ ਪਦ-ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਔਖਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਾ ਲੋਕੰਤਰਕ ਸਮਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਇਹੀ ਇੱਕ ਹੀ ਰਸਤਾ ਹੈ।
 
ਨਿਰਮਲਾ ਨੂੰ [[ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਚਰਮ ਸਥਿੱਤੀ ’ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਾਰਚ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1994 ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਰਚਾ ਆਜੋਜਿਤ ਕਰਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਦਮਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਤਿੱਬਤੀਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕਰਣਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ।
 
== ਸਾਹਿਤਕ ਉਪਲੱਬਧੀ ==
ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਿਖੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੇ ਈਸ਼ਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ’ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਅਤੇ ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ ਹੈ।
 
== ਸਨਮਾਨ ==
ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ 1997 - 2007 ਤੱਕ [[ਰਾਜ ਸਭਾ]] ਵਿੱਚ ਮਨੋਨੀਤ ਸਦੱਸ ਰਹੇ। 2007 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ]] ਪਦ ਦੇ ਚੋਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 2006 ਵਿੱਚ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਪੁਰਸਕਰ ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]] ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 2005 ਵਿੱਚ [[ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਂਮੀਦਵਾਰੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। 13 ਅਗਸਤ, 2009 ਨੂੰ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ’ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਸਿਤਾਰਾ-ਏ-ਇੰਤੀਆਜ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}