|
| region1 = {{flagcountry|New Zealand}}
| pop1 = 723,400 (2016 ਅਨੁਮਾਨ) <!-- People of Māori ethnicity, rather than descent (which would be 668,724). -->
| ref1 = <ref>{{Cite web|url=http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/population/estimates_and_projections/MaoriPopulationEstimates_HOTPAtJun16.aspx|title=Māori Population Estimates: At 30 June 2016 – tables|website=www.stats.govt.nz|language=en-nz|access-date=2017-10-29}}</ref>
| region2 = {{flagcountry|Australia}}
| pop2 = [[Māori Australians|142,107]] (2016 ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ)
| ref2 = <ref>{{Cite web|url=http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2016/communityprofile/036?opendocument|title=2016 Census Community Profiles: Australia|website=www.censusdata.abs.gov.au|access-date=2017-10-28}}</ref>
| region3 = {{flagcountry|United Kingdom}}
| pop3 = [[New Zealanders in the United Kingdom#Māori|approx. 8,000]] (2000)
| ref3 = <ref name=Walrond>{{cite web |last=Walrond |first=Carl |title=Māori overseas |work=[[Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand]] |url=http://www.teara.govt.nz/en/maori-overseas |date=4 March 2009 |accessdate=7 December 2010}}</ref>
| region4 = {{flagcountry|United States}}
| pop4 = [[Māori Americans|1,994]] (2000)
| ref4 = <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.census.gov/population/socdemo/ancestry/ancestry_q_by_DAC_2000.xls|title=Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000|last=|first=|date=|website=census.gov|publisher=[[US Census Bureau]]|access-date=}}</ref>
| region5 = {{flagcountry|Canada}}
| pop5 = 1,305 (2001)
| ref5 = <ref name=statcan>Statistics Canada (2003).''[http://www12.statcan.ca/english/census01/products/standard/themes/RetrieveProductTable.cfm?Temporal=2001&PID=62911&APATH=3&GID=431515&METH=1&PTYPE=55440&THEME=44&FOCUS=0&AID=0&PLACENAME=0&PROVINCE=0&SEARCH=0&GC=0&GK=0&VID=0&FL=0&RL=0&FREE=0EthnicOrigin (232), Sex (3) and Single and Multiple Responses (3) for Population, for Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2001 Census – 20% Sample Data]''. Ottawa: Statistics Canada, Cat. No. 97F0010XCB2001001.</ref>
| region6 = ਹੋਰ ਖੇਤਰ
| pop6 = ਤਕਰੀ. 8,000
| ref6 = <ref name=Walrond/>
| languages = [[ਮਾਓਰੀ ਭਾਸ਼ਾ | ਮਾਓਰੀ]], [[ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ | ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]]
| religions = ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ [[ਅਧਰਮੀ]] <br /> [[ਈਸਾਈ ਧਰਮ]] (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ [[ਪ੍ਰੈਸਬੀਟੇਰੀਅਨ]], [[ਚਰਚ ਆਫ਼ ਯੀਸਸ ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਆਫ ਲੈਟਰ-ਡੇ ਸੇਂਟਸ | ਐਲ ਡੀ ਐਸ ਚਰਚ]]<ref name="religion">{{cite web|url=https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90148.htm|title=New Zealand – International Religious Freedom Report 2007|publisher=U.S. State Department|accessdate=29 April 2010}}</ref>) <br /> [[ਰਾਟਨਾ]] <br /> [[ਮਾਓਰੀ ਧਰਮ]]
| related-c = ਹੋਰ [[ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆਈ | ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆਈ ਲੋਕ]]
}}
'''ਮਾਓਰੀ''' ({{IPAc-en|ˈ|m|aʊ|r|i}}; {{IPA-mi|ˈmaːɔɾi}}, [[ਤਸਵੀਰ:Loudspeaker.svg|link=ਤਸਵੀਰ:Rar-Māori.ogg|11x11px|[[ਤਸਵੀਰ:Loudspeaker.svg|link=ਤਸਵੀਰ:Rar-Māori.ogg|11x11px|ਇਸ ਅਵਾਜ਼ ਬਾਰੇ]] [[ਮੀਡੀਆ:Rar-Māori.ogg|ਸੁਨੋ]]]])<ref>{{OED|Maori}}</ref> ਨਿਊਜੀਲੈਂਡ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਲੋਕ ਹਨ। ਮਾਓਰੀ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਸਨ, ਜੋ1250 ਅਤੇ 1300 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਈ ਹੱਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਕੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਪਹੁੰਚੇ।<ref>Howe (2003), p. 179</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.newscientist.com/channel/being-human/mg19826595.200-rat-remains-help-date-new-zealands-colonisation.html|title=Rat remains help date New Zealand’s colonisation|date=4 June 2008|work=New Scientist|access-date=20 August 2017}}</ref> ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਲਹਿਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ, ਪੌਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਸਭਿਆਚਾਰਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ, ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਮਿਥਿਹਾਸ, ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਲਾਵਾਂ। ਆਰੰਭਿਕ ਮਾਓਰੀ ਪੂਰਬੀ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੀਤੀ- ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮੂਹ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫੈਲ ਗਈ; ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੋਧਾ ਸਭਿਆਚਾਰਸੱਭਿਆਚਾਰ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ।
17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਗਮਨ ਨੇ ਮਾਓਰੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ। ਮਾਓਰੀ ਲੋਕ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਪੱਛਮੀ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਮਾਓਰੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਬੰਧ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਮਿਲਾਪੜੇ ਸੀ ਅਤੇ 1840 ਵਿਚ ਵੇਟੈਂਗੀ ਦੀ ਸੰਧੀ ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਕੇ, ਦੋਨੋਂ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੇ ਇਕਇੱਕ ਨਵੀਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸਹਿ-ਜੀਵਤਾ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ। ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਭੂਮੀ ਸੌਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ 1860 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੋਇਆ। ਸਮਾਜਿਕ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ, ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮਾਓਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਤੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਨਾਟਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਗਈ। 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਮਾਓਰੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਤੇ ਵੱਕਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪ੍ਰੰਪਰਾਗਤ ਮਾਓਰੀ ਸਭਿਆਚਾਰਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਰਜੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਮਾਓਰੀ ਰੋਸ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਹੋਰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
2013 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿਚ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 600,000 ਲੋਕ ਮਾਓਰੀ ਪਛਾਣ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਇਹ ਕੌਮੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ 15% ਬਣਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਚ ਯੂਰਪੀ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ("ਪਾਕਹਾ") ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ 140,000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਓਰੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। [[ਮਾਓਰੀ ਭਾਸ਼ਾ]] (ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੇ ਰੀਓ ਮਾਓਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਅਜੇ ਵੀ ਕੁੱਲ ਮਾਓਰੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲੱਗਪੱਗ ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 3% ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਿਊਜੀਲੈਂਡਰ ਬਾਕਾਇਦਾ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਓਰੀ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ "ਕੀਆ ਓਰਾ"। ਮਾਓਰੀ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਭਿਆਚਾਰਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮ ਹਨ, ਮੀਡੀਆ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
== ਹਵਾਲੇ ==
| 