ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary |
ਟੈਗ: 2017 source edit |
||
ਲਾਈਨ 10:
ਹਿੰਦੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ [[ਸਿੰਧੂ]] ਤੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। <b>'ਸਿੰਧੂ'</b> ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਓਸੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੀ ਭੂਮੀ ਨੂੰ ਸਿੰਧੂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਇਹ ਸਿੰਧੂ ਸ਼ਬਦ [[ਈਰਾਨੀ]] 'ਚ ਜਾ ਕੇ '[[ਹਿੰਦੂ]]', ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 'ਭਾਰਤ' ਹੋ ਗਿਆ ਬਾਅਦ 'ਚ ਈਰਾਨੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਿਆਦਾ ਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਵਾਕਿਫ ਹੁੰਦੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਰਥ 'ਚ ਵਿਸਥਾਰ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸ਼ਬਦ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਏਸੇ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨੀ ਦਾ 'ਈਕ' ਧਾਰਣਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ (ਭਾਰਤ ਈਕ)' ਹਿੰਦੀਕ ' ਬਣਿਆ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਭਾਰਤ ਦਾ'। [[ਯੂਨਾਨੀ]] ਸ਼ਬਦ 'ਇੰਦਿਕਾ' ਜਾਂ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਸ਼ਬਦ 'ਇੰਡੀਆ' ਆਦਿ ਇਸ 'ਹਿੰਦੀਕ' ਦੇ ਹੀ ਵਿਕਸਿਤ ਰੂਪ ਹਨ। ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨਤਮ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਰਫੁੱਦੀਨ ਯਜਦੀ ' ਦੇ 'ਜਫਰਨਾਮਾ' (1424) 'ਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਹਾਵੀਰ ਸਰਨ ਜੈਨ ਨੇ ਆਪਣੇ "ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਕਾ ਫਰਕ" ਸਿਖਰਲੇ ਆਲੇਖ 'ਚ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਵਿਉਂਤਪੱਤੀ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਸ਼ਾ 'ਅਵੇਸਤਾ' 'ਚ 'ਸ' ਧੁਨੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। 'ਸ' ਨੂੰ 'ਹ' ਰੂਪ 'ਚ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ 'ਅਸੁਰ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਉੱਥੇ 'ਅਹੁਰ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਦੇ ਇਸ ਪਾਰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ 'ਚ ਵੀ '[[ਭਾਰਤ]]', 'ਹਿੰਦੁਸ਼' ਦੇ ਨਾਮਾਂ ਨਾਲ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੀ ਕਿਸੀ ਵੀ ਵਸਤੂ, [[ਭਾਸ਼ਾ]], ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ' ਐਡਜੇਕਟਿਵ ' ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ 'ਹਿੰਦੀਕ' ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ 'ਭਾਰਤ ਦਾ'। ਏਹੀ 'ਹਿੰਦੀਕ' ਸ਼ਬਦ ਅਰਬੀ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਗ੍ਰੀਕ 'ਚ 'ਇੰਦੀਕੇ', 'ਇੰਦੀਕਾ', ਲੈਟਿਨ 'ਚ 'ਇੰਦੀਆ' ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ 'ਚ 'ਇੰਡੀਆ' ਬਣ ਗਿਆ। ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ 'ਚ ਭਾਰਤ (ਭਾਰਤ)'ਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਲਈ 'ਜ਼ਬਾਨ ਏ ਹਿੰਦੀ', ਪਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਬੀ, ਫਾਰਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ 'ਜ਼ਬਾਨ ਏ ਹਿੰਦੀ',
== ਰਾਜ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ==
|