ਈਅਰਵਿਗ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
{{short description|Order of insects}}{{Other uses}}{{Use dmy dates|date=July 2016}}{{Automatic taxobox|name=ਈਅਰਵਿਗ|fossil_range={{Fossilrange|208|0}} [[Late Triassic]] to Recent|image=Earwig on white background.jpg|image_caption=ਆਮ ਮਾਦਾ ਈਅਰਵਿਗ|display_parents=2|taxon=ਡਾਰਮੇਪਟੇਰਾ|authority=[[ਚਾਰਲਸ ਡੀ ਏਗ | ਡਿਗ ਅਰਲ]], 1773|subdivision_ranks=Suborders|subdivision=* [[ਲੁਪਤ ਹੋਣਾ |†]] ਆਰਚੀਡਰਮੇਪਟੇਰਾ
* [[ਲੁਪਤ ਹੋਣਾ|†]] ਓਡਰਮੇਪਟੇਰਾ
* [[ਨਿਓਡਰਮੇਪੇਟਰਾ]] ਨਿਓਡਰਮੇਪਟੇਰਾ|synonyms=* ਓਪਲਿਕੋਪਟੇਰਾ
* ਓਪਲੇਕਸੋਪਟੇਰਾ
* ਫੋਰਫਿਕਲਿਦੈ}}
* ਫੋਰਫਿਕਲਿਦੈ}}ਈਅਰਵਿਗ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਦਾ ਕ੍ਰਮ ਡਰਮੇਪਟੇਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। 12 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 2000 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਛੋਟੇ ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹਨ।<ref>{{cite journal|author=Zhang, Z.-Q.|year=2011|title=Phylum Arthropoda von Siebold, 1848 In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness|url=http://mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p103.pdf|journal=Zootaxa|volume=3148|pages=99–103|doi=10.11646/zootaxa.3148.1.14}}</ref> ਈਅਰਵਿਗ ਦੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੇਟ 'ਤੇ ਚਿਮਟੇ ਵਰਗੇ ਖੰਭ ਅਤੇ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਖੰਭ ਸੰਖੇਪ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਨਾਂ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਨਾਮ, "ਚਮੜੀ ਦੇ ਖੰਭ". ਕੁਝ ਸਮੂਹ ਥਣਧਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਪਰਜੀਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਪਿੰਸਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਈਅਰਵਿਗ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਤੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਈਅਰਵਿਗ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਉਪਨਗਰਾਂ ਆਰਚੀਡਰਮਪਟੇਰਾ ਜਾਂ ਈਓਡਰਮਪਟੇਰਾ ਵਿਚ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟ੍ਰਾਇਐਸਿਕ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਿਡਲ ਜੁਰਾਸਿਕ ਦੀ ਹੈ। ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਈਰਵਿੰਗਜ਼ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਨੋਟੋਪਟੇਰਾ ਦੇ ਆਈਸਬੱਗਸ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਵਤ ਹਨ।
 
* ਫੋਰਫਿਕਲਿਦੈ}}ਈਅਰਵਿਗ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਦਾ ਕ੍ਰਮ ਡਰਮੇਪਟੇਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। 12 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 2000 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਛੋਟੇ ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹਨ।<ref>{{cite journal|author=Zhang, Z.-Q.|year=2011|title=Phylum Arthropoda von Siebold, 1848 In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness|url=http://mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p103.pdf|journal=Zootaxa|volume=3148|pages=99–103|doi=10.11646/zootaxa.3148.1.14}}</ref> ਈਅਰਵਿਗ ਦੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੇਟ 'ਤੇ ਚਿਮਟੇ ਵਰਗੇ ਖੰਭ ਅਤੇ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਖੰਭ ਸੰਖੇਪ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਨਾਂ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਨਾਮ, "ਚਮੜੀ ਦੇ ਖੰਭ". ਕੁਝ ਸਮੂਹ ਥਣਧਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਪਰਜੀਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਪਿੰਸਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਈਅਰਵਿਗ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਤੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਈਅਰਵਿਗ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਉਪਨਗਰਾਂ ਆਰਚੀਡਰਮਪਟੇਰਾ ਜਾਂ ਈਓਡਰਮਪਟੇਰਾ ਵਿਚ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟ੍ਰਾਇਐਸਿਕ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਿਡਲ ਜੁਰਾਸਿਕ ਦੀ ਹੈ। ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਈਰਵਿੰਗਜ਼ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਨੋਟੋਪਟੇਰਾ ਦੇ ਆਈਸਬੱਗਸ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਵਤ ਹਨ।
 
ਈਅਰਵਿਗ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਛੋਟੇ ਨਮੂਨੀ ਕੜਵੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੱਤਿਆਂ, ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਰਵਿਗਸ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਮ ਈਰਵਿਗ ਫੋਰਫਿਕੁਲਾ ਏਰਿਕੂਲਰੀਆ' ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।