ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

'''ਰਾਏ- ਅਬਦੁੱਲਾ ਖ਼ਾਨ ਭੱਟੀ''', ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਾਮ '''ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ''' ([[ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ]]: دًﻻ بھٹى) [[ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ|ਪੰਜਾਬ]] ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰਾਜਪੂਤ ਨਾਇਕ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ [[ਅਕਬਰ]] ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲੱਧੀ ਤੇ ਪਿਉ ਦਾ ਨਾਂ ਫਰੀਦ ਸੀ।ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਮਾਂ ਲੱਧੀ ਨੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਪੁੱਤ ਸ਼ੇਖੂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆ ਤੇ ਮਹੱਲਾਂ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਵੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਰਾਏ ਅਬਦੁੱਲਾ ਖਾਨ ਨੇ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਹਕੂਮਤ ਨੂੰ ਵਖਤ ਪਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ [[ਦਿੱਲੀ]] ਤੋਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨੀ ਪਈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 20 ਸਾਲਾਂ ਲਈ [[ਲਾਹੌਰ]] ਵਿੱਚ, ਲਾਹੌਰ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਬਣਾਉਣਾ ਪਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਕਿੱਸਾ]] ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਵਾਰ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੈ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਨਾਂ 'ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਬਾਰ' ਯਾਨੀ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦਾ ਜੰਗਲ ਹੈ।<ref>{{cite book | first=Asad Saleem | last=Sheikh | authorlink=Asad Saleem Sheikh| title=Dulle Di Bar: Dulla and His Homeland| year=2008 }}</ref> ਇਹ ਮਹਾਨ ਰਾਜਪੂਤ ਨਾਇਕ ਲਾਹੌਰ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੈਣੀ ਸਾਹਿਬ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਮੀਆਂ ਸਾਹਿਬ ਕਬਰਿਸਤਾਨ (ਕਬਰਿਸਤਾਨ) ਵਿਖੇ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਭੱਟੀਆਂ, ਪੰਜਾਬ, ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ (ਅਜੋਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਅਤੇ 1599 ਲਾਹੌਰ, ਪੰਜਾਬ, ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ (ਅਜੋਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ। ਹੋਰ ਨਾਮ ਅਬਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਡਾਕੂਆਂ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ "ਮੱਧਯੁਗੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨੀ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ" ਸੀ, ਪਰ ਉਹ "ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਘੇਰੇ" ਤੇ ਰਿਹਾ।

ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡੀ ਭੱਟੀਆਂ ਵਿਖੇ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, [2] ਅਤੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਵਰਗ ਦੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਸਥਾਨਕ ਪੇਂਡੂ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜਪੂਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਆਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਫ਼ਰੀਦ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈਂ ​​ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਜਲੀ ਜਾਂ ਸੈਂਡਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਅਕਬਰ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਮਾਲ ਉਗਰਾਹੀ ਸਕੀਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੁੱਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਲਾਧੀ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। []]

ਇਤਫ਼ਾਕ ਨਾਲ, ਅਕਬਰ ਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਸ਼ੇਖੂ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ), ਦਾ ਜਨਮ ਉਸੇ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਸੀ. ਉਸਦੇ ਦਰਬਾਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਸ਼ੇਖੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਏਗਾ ਜੇ ਇੱਕ ਰਾਜਪੂਤ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਅਕਬਰ ਨੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਮੁਗ਼ਲ ਤਖਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗ਼ਾਵਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲਾਧੀ ਨੂੰ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਅਸਲ ਅਧਾਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਸਮਝਿਆ ਕਿ ਲਾਧੀ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਨ, ਕਿ ਭੱਟੀ ਸ਼ਾਇਦ ਬਾਗੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ਾਹੀ ਪੱਖੋਂ ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। [5]

ਸ਼ਾਹੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਭੱਟੀ ਸਕੂਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ, ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਖਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬਚਪਨ ਦੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। [Left]