ਕੈਲਕੂਲਸ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
<big> '''ਕਲਨ'''ਹਿਸਾਬ ਦਿਫਰੇਨਸੀਆਲ ਅਤੇ ਜਾਇਨਤੇਗਰਾਲ '''ਹਿਸਾਬਾਨ''' [[ਗਣਿਤ]] ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ਾਸ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ [[ਬੀਜਗਣਿਤ |ਅਲਜਬਰਾ]] (ਅਲਜਬਰਾ) ਅਤੇ [[ਅੰਕਗਣਿਤ]] (|ਹਿਸਾਬ)]] ਤੋ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਹਨਃ
 
:ਹਿਸਾਬ ਦਿਫਰੇਨਸੀਆਲ
:ਅਵਕਲਨ ਜਾਂ ਮੁਤਕਾਮਿਲ ਹਿਸਾਬਾਨ
:ਹਿਸਾਬ ਇਨਤੇਗਰਾਲ
:ਸਮਾਕਲਨ ਜਾਂ ਤਫਰਿਕੀ ਹਿਸਾਬਾਨ
 
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਮਜ਼ਮੂਨਾਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਸਾਂਝੀ ਹੈਃ ਅਨੰਤ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀਆ ਗਣਨਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਗਣਨਾ ਕਰਨਾ । </big>
 
==ਹਿਸਾਬ ਦਿਫਰੇਨਸੀਆਲ==
==ਅਵਕਲਨਃ==
[[File:Sec2tan.gif|right|thumb|300px|]]
 
<big> ਕਲਨਹਿਸਾਬ ਦਿਫਰੇਨਸੀਆਲ ਅਤੇ ਇਨਤੇਗਰਾਲ ਦੀ ਇਸ ਸ਼ਾਖ਼ਾ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਿਸੀ ਵੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਬਦਲਾਵਾਂ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਮਾਪਣਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਰ ਨੂੰ ਅਵਕਲਜ'''ਦੇਰੀਵਾਤੀਵ''' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । </big>
 
:<math>m= {\Delta y \over{\Delta x}}</math>
<div style="text-align:right;">
::<big><math> m </math> = ਅਵਕਲਜ ਦੇਰੀਵਾਤੀਵ, <math> {\Delta y} </math> = y ਵਿਚ ਬਦਲਾਵ ਅਤੇ <math> {\Delta x} </math> = x ਵਿਚ ਬਦਲਾਵ </big>
</div>
 
ਲਾਈਨ 21:
<big> ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ Δ''y'' = ''m'' Δ''x''. </big>
 
==ਹਿਸਾਬ ਇਨਤੇਗਰਾਲ==
==ਸਮਾਕਲਨਃ==
 
[[File:Integral as region under curve.svg|left|thumb|280px|]]
 
<big> ਇਹ ਜੋੜਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਢੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਣਨਾਵਾਂਰਕਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਕ੍ਰਿਤੀਆਂਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਸੂਰਤ (ਤ੍ਰਿਕੋਣ ਵਗੈਰਾ) ਨਹੀ ਹੁੰਦੀ । </big>
 
==ਹੋਰ ਮਾਲੂਮਾਤ==
 
* [http://mathworld.wolfram.com/topics/CalculusandAnalysis.html ਹਿਸਾਬ ਦਿਫਰੇਨਸੀਆਲ ਅਤੇ ਇਨਤੇਗਰਾਲ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਮਾਲੂਮਾਤ ਵੂਲਫਰਾਮ ਅਲਫਾ 'ਤੇ]
 
[[af:Analise]]