ਇੰਦਰ ਬਹਾਦੁਰ ਰਾਏ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

Content deleted Content added
ਛੋNo edit summary
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 1:
'''ਇੰਦਰ ਬਹਾਦੁਰ ਰਾਏ''' (3 ਫਰਵਰੀ 1927 - 6 ਮਾਰਚ 2018) ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ]] ਤੋਂ ਇੱਕ [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ]] [[ਨੇਪਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਨੇਪਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ]] ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਕ ਸਨ।
 
== ਜੀਵਨੀ ==
ਇੰਦਰ ਬਹਾਦੁਰ ਰਾਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ [[ਕੁਰਸਿਆਂਗ|ਕੁਰਸਿਓਂਗ]] ਅਤੇ [[ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ]] ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਬੰਗਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਦੇ ਟਰਨਬੁੱਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਸੇਂਟ ਜੋਸੇਫਜ਼ ਕਾਲਜ, ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਨਗਰ ਪਾਲਿਕਾ ਦਾ ਉਪ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਰਿਹਾ।
 
== ਸਾਹਿਤ ==
ਆਈ ਬੀ ਰਾਏ 1950 ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ [[ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ]] ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ''ਆਧਾਰ'', ''ਭਾਰਤੀ'', ''ਦਿਯੋ'', ''ਦਿਆਲੋ'' ਅਤੇ ''ਰੂਪ ਰੇਖਾ'' ਵਰਗੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਅਲੋਚਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀਆਂ ਅਰੰਭ ਕਰ ''ਦਿੱਤੀਆਂ'' । ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ''ਆਜਾ ਰਮਿਤਾ ਚਾ'' 1964 ਵਿਚਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ 1959 ਵਿਚਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ। 1960 ਵਿਚਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਤੀਹ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ''ਵਿਪਨ ਕਟੱਪੇ'' ਨੇ ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਵਿਧਾ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। 1963 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ''ਅਯਾਮੀ ਸਾਹਿਤ'' ਲਹਿਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ''ਅਯਾਮੇਲੀ ਅੰਦੋਲਨ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਈਸ਼ਵਰ ਬੱਲਵ ਅਤੇ ਬੈਰਾਗੀ ਕੈਨਲਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਅਣਪਛਾਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚਵਿੱਚ ਤੀਸਰਾ ''ਪਹਿਲੂ- ਟੇਸਰੋ'' ਅਯਾਮ - ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ।
 
[[ਨੇਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ]] ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਆਧੁਨਿਕ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ikkਇੱਕ, ਇੰਦਰ ਬਹਾਦਰ ਰਾਏ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚਵਿੱਚ ਨੇਪਾਲੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿਚਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਹ 60 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਰਗਰਮ ਲੇਖਕ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ|ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] (ਉਸਦੀ ਰਚਨਾ ''ਨੇਪਾਲੀ ਉਪਨਿਆਸਕਾ ਅਧਰਹਾਰੂ'' ਲਈ), ''ਜਗਦੰਬਾਸ਼੍ਰੀ'' ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਅਗਮ ਸਿੰਘ ਗਿਰੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। <ref>{{Cite web|url=http://thehimalayanbeacon.com/encyclopedia/tiki-index.php?page=Indra+Bahadur+Rai|title=Indra Bahadur Rai|publisher=Gorkhapedia|access-date=4 April 2011}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://thehimalayanbeacon.com/encyclopedia/tiki-read_article.php?articleId=1|title=Nepali Literary Criticism in Sikkim|last=Rai|first=Indra Bahadur|publisher=Gorkhapedia|access-date=4 April 2011}}</ref> ਰਾਏ ਬਹੁਤ ਵੰਨ ਸਵੰਨਾ ਲੇਖਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਅਨੇਕ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੋਨੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਛੋਟੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਖ਼ਬਤਾਂਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੱਕ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇਕਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਰਚਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰੇਮ ਪੋਦਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਈ ਬੀ ਰਾਏ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ, ਜੋ ਗੋਰਖਾ / ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਮਝਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
 
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2018]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1927]]