ਕੰਪਿਊਟਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਿਆਦਾ ਬਹੁਮੁਖੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ''ਵਿਆਪਕ'' ਜਾਣਕਾਰੀ ਉੱਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਹਨ। ਚਰਚ-ਟਰਨਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤ [[Church-Turing thesis]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਕੁਝ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸਮੱਰਥਾ ਨਾਲ (ਤਕਨੀਕੀ ਸਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਟਰਨਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਸਮੱਰਥਾ) ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ''ਕੋਈ'' ਹੋਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਹਾਇਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ [[ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ]] ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇੱਕੋ ਕੰਪਿਊਟਰ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਹੀ ਆਮ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਬਿੱਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਬਿਜਲਈ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਡਿਜ਼ਾਇਨਾਂਡਿਜ਼ਾਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗਤੀ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮੱਰਥਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਇਨਕਲਾਬ ਲੈ ਆਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੂਰੇ ਦਾ ਨਿਯਮ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਕਈ ਭੌਤਿਕ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਅਸਲੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕਮਰੇ ਜਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਸੰਚਾਰ ਕਿਰਿਆ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਮੇਨਫਰੇਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਜਿੰਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿੱਜੀ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਿਊਟਰ (ਪਰਸਨਲ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਪੀ.ਸੀ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਨੇੜਲਾ ਰੂਪ ਹਨ, ਲੈਪਟਾਪ ਜਾਂ ਨੋਟਬੁੱਕ। ਪਰ, ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਆਮ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਇਮਬੈੱਡ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਛੋਟੇ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੜਾਕੂ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਇਮਬੈੱਡ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਬੂ (ਨਿਯੰਤਰਿਤ) ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵੇਵੀ-ਰਾਹੀਂ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦਾ 1950 ਤੱਕ ਵਰਤਿਆ ਆਮ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ 1960 ਵਿੱਚ ਖੋਜੇ ਗਏ ਟਰਾਂਜਿਸਟਰ ਅਧਾਰਤ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਬਦਲ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਤੇਜ਼, ਛੋਟੇ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਸਕਰਕੇ ਹੀ ਛੋਟੇ, ਤੇਜ਼ੇ ਅਤੇ ਸਸਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋ ਗਏ। 1970ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੰਟੀਗਰੇਟਡ ਸਰਕਿਟ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੇ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਸਨਲ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਪੀ.ਸੀ. ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅੱਜ ਘਰ-ਘਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ।

1940 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ, ਆਮ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਕਾਸ ਉਪਰੰਤ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਹੋਈਆਂ, ਬਹੁਤੀਆਂ ਪਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਅਧੀਨ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਵੋਨ ਨਿਊਮੈਨ ਆਰਚੀਟੈਕਚਰ (ਸਟੋਰੇਜ਼ ਪਰੋਗਾਰਮ ਢਾਂਚੇ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਨਿਊਮੈਨ ਆਰਚੀਟੈਕਚਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ENIAC ਡਿਜ਼ਾਇਨਰਾਂ ਜੇ ਪਰੀਸਪੀਰ ਇਕਕੀਰਟ ਅਤੇ ਜੋਨ ਵਿਲਿਅਮ ਮੂਚਲੇ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।) ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਹ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਨੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ ਸਹੀਂ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਭਾਗ ਹਨ: ਅਰਿੱਥਮੈਟਿਕ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ਿਕ ਯੂਨਿਟ (ALU), ਕੰਟਰੋਲ ਯੂਨਿਟ (ਕੰਟਰੋਲ ਸਰਕਟ), ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਟੋਰੇਜ਼ (ਮੈਮੋਰੀ, ਯਾਦਾਸ਼ਤ) ਅਤੇ ਇਨਪੁੱਟ ਤੇ ਆਉਟਪੁੱਟ ਜੰਤਰ (ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ।/O ਕਿਹਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇਹ ਭਾਗ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਸਾਂ (ਬਸਾਂ) ਰਾਹੀਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘੜੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਘੜੀ ਸੰਕੇਤ (ਕਲਾਕ ਸਿਗਨਲ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਵਿਚਾਰ ਮੁਤਾਬਕ, ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਮੈਮੋਰੀ ਨੂੰ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸੈੱਲ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਦਾਇਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਡਾਟਾ, ਉਹ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਹਦਾਇਤਾ ਉੱਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੈਮੋਰੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਮ ਨਿਯਮ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰੇਕ ਸੈੱਲ ਇੱਕ ਹਦਾਇਤ ਜਾਂ ਡਾਟਾ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਸਭ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਾ ਕੰਮ ਮੈਮੋਰੀ ਜਾਂ।/O ਜੰਤਰਾਂ ਤੋਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਡਾਟੇ ਨੂੰ ਪੜਨਾ, ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਡੀ-ਕੋਡ ਕਰਨਾ, ALU ਨੂੰ ਹਦਾਇਤਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਠੀਕ ਇਨਪੁੱਟ ਦੇਣ, ALU ਨੂੰ "ਦੱਸਣਾ" ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਇਨਪੁੱਟਾਂ ਉੱਤੇ ਕੇਹੜੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਾਪਤ ਹੋਏ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਮੋਰੀ ਜਾਂ।/O ਜੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣਾ ਹੈ। ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਮੂਲ ਭਾਗ ਇੱਕ ਕਾਉਂਟਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਹਦਾਇਤ ਦਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਹਦਾਇਤ ਚੱਲਣ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਜਾਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਹਦਾਇਤ ਖੁਦ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਦੀ ਕਿ ਅਗਲੀ ਹਦਾਇਤ ਦਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ (ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਉਹੀ ਹਦਾਇਤ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਹੈ)। ਭੌਤਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, 1980 ਤੋਂ ALU ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਇੰਟੀਗਰੇਟਡ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੈਂਟਰਲ ਪਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਜਾਂ CPU ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹਨਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸਿੱਧਾ ਹੈ। ਆਮ ਕਰਕੇ, ਹਰੇਕ ਘੜੀ ਸੰਕੇਤ ਨਾਲ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਆਪਣੀ ਮੈਮੋਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ। ਹਦਾਇਤਾਂ ਉੱਤੇ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਹਦਾਇਤ ਉੱਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਤਦ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ''halt'' ਹਦਾਇਤ ਨਾ ਮਿਲ ਜਾਵੇ।

ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਵੱਖਰੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਰਾ ਲਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੰਭਾਲੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਮਸ਼ੀਨ ਭਾਗਾਂ ਲਈ ਹੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੱਬਾਗ। ਪਰ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਰਕਟ ਨੇ ਬੂਲੀਅਨ ਲਾਜ਼ਿਕ ਅਤੇ ਬਾਈਨਰੀ ਗਣਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਰੀਲੇਅ - ਖਾਸ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਕੰਟਰੋਲ ਸਵਿੱਚਾਂ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਸ਼ੱਨੋਨ ਦੇ ਪਰਸਿੱਧ ਸਿਧਾਂਤ ਅਨੁਸਾਰ ਰੀਲੇਆਂ ਨੂੰ ਇਕਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ੀਕਲ ਗੇਟ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬੂਲੀਅਨ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਛੇਤੀ ਹੀ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਵੈਕਊਮ ਟਿਊਬਾਂ - ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਜੰਟਰਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਵੈਕਊਮ ਟਿਊਬ ਪਹਿਲਾਂ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਕੇਤ ਐਪਲੀਫਾਇਰ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਸਵਿੱਚ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤੇਜ਼ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਇੱਕ ਹੀ ਪਿੰਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਦੀ ਤਾਂ ਕਰੰਟ ਬਾਕੀ ਦੋ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਲਾਜ਼ੀਕਲ ਗੇਟਾਂ ਨੂੰ ਤਰਤੀਬ ਦੇ ਕੇ ਹੋਰ ਵੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਰਕਟ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਡਰ (ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਜੋੜਕ), ਜੋ ਕਿ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਢੰਘ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਨੰਬਰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਐਲੋਗਰਿਥਮ ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜੋੜਨ ਉਪਰੰਤ, ਹਾਸਲ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਖੱਬੇ ਕਾਲਮ ਵਿੱਚ ਲੈਕੇ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ, ਸਕਰਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਨਾਲ, ALU ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। [[CSIRAC]], ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਸੰਭਾਲੇ-ਪਰੋਗਰਾਮ ਵਾਲਾ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਦਾ ਛੋਟਾ ਵਰਤਣਯੋਗ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਣ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 2000 ਵਾਲਵ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਹਰੇ ਭਾਗ ਸਨ, ਇਸਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ 2 ਅਤੇ 4000 ਲਾਜ਼ਿਕ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਖਾਇਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ।

1960 ਅਤੇ 1970 ਵਿੱਚ, ਟਰਾਂਸਟਰ ਨੂੰ ਇੰਟੇਗਰੇਟਡ ਸਰਕਟ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਟਰਾਂਸਟਰ (ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਨ) ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਠੋਸ ਸਿਲੀਕਾਨ ਟੁਕੜੇ ਉੱਤੇ ਜੋੜਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1970 ਵਿੱਚ, ਪੂਰਾ ALU ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਯੂਨਿਟ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਇੱਕ CPU ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿੱਪ ਰਾਹੀਂ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਈਕਰੋਪਰੋਸੈਸਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੰਟੇਗਰੇਟਡ ਸਕਰਟ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜੋੜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧਦੀ ਗਈ। ਪਹਿਲੇ।C ਵਿੱਚ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, 2005 ਵਿੱਚ [[AMD]] ਅਤੇ [[Intel]] ਦੇ ਨਵੀਨਤਮ ਮਾਈਕਰੋਪਰੋਸੈਸਰ ਵਿੱਚ 10 ਅਰਬ ਟਰਾਂਸਟਰ ਹਨ।

ਟਿਊਬਾਂ, ਟਰਾਂਸਟਰ ਅਤੇ ਇੰਟੇਗਰੇਟਡ ਸਰਕਟਾਂ ਉੱਤੇ ਟਰਾਂਸਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰੇਜ਼-ਪਰੋਗਰਾਮ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਭਾਗ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਦੇ ਸਕਰਟ ਨੂੰ ਫਲਿੱਪ-ਫਲਾਪ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਲਿੱਪ-ਫਲਾਪ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਹੀ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਵਾਲੇ ਸੰਭਾਲਣ ਜੰਤਰ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਕੁਝ ਹੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਫਲਿੱਪ-ਫਲਾਪ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਸੰਭਾਲਣ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬਜਾਏ, ਪੁਰਾਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਵਿਲੀਅਮ ਟਿਊਬਾਂ - ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ, ਟੀਵੀ ਪਰਦੇ ਉੱਤੇ ਬਿੰਦੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪੜ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਪਾਰਾ ਅੰਤਰਾਲ ਰੇਖਾਵਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਡਾਟਾ ਧੁਨੀ ਤਰੰਗਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਲੰਮੀ ਪਾਰਾ ਭਰੀ ਟਿਊਬ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤੁਰਦੀਆਂ ਸਨ (ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਬਜਾਏ)। ਇਹ ਕੁਝ ਲਾਭਦਾਇਕ ਢੰਗ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਚੁੰਬਕੀ ਜੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੁੰਬਕੀ ਕੋਰ ਮੈਮੋਰੀ, ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਇਲੈਕਟਰਿਕ ਕਰੰਟ, ਇੱਕ ਸਥਿਰ (ਪਰ ਕਮਜ਼ੋਰ) ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਚੁੰਬਕੀ ਜੰਤਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ, DRAM ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਈ। DRAM ਇੱਕ ਇੰਟੇਗਰੇਟਡ ਸਰਕਟ ਦੀ ਇੱਕ ਇਕਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਿਜਲਈ ਭਾਗ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲਾ ਕੰਪਸੈਟਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਜਲਈ ਚਾਰਜ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੰਪਸੈਟਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰਜ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਦ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਮਿਣੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

I/O ਇੱਕ ਆਮ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਜੰਤਰਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਬਾਹਰੀ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਲਈ ਹਦਾਇਤਾਂ, ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਾਪਿਸ ਕਿਵੇਂ ਭੇਜਣੇ ਹਨ; ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੇਖਣ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੋਬੋਟ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਆਉਟਪੁੱਟ ਜੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਬੋਟ ਖੁਦ ਹੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨਾਲ ਸੀਮਤ ਹੀ ਇੰਪੁੱਟ ਜੰਤਰ ਸਨ; ਇੱਕ ਪੰਚ ਕਾਰਡ ਰੀਡਰ ਜਾਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਮੈਮੋਰੀ ਵਿੱਚ ਦੇਣ ਲਈ ਏਦਾਂ ਦਾ ਹੀ ਕੁਝ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਰਿੰਟਰ, ਅਕਸਰ ਕੁਝ ਸੋਧੇ ਟੈਲੀਟਾਇਪ ਨਤੀਜਾ ਪਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਦੇ ਸਨ। ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਹੋਰ ਕਈ ਜੰਤਰ ਹੁਣ ਜੋੜੇ ਗਏ ਹਨ। ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਲਈ ਹੀ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਕੀ-ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮਾਊਸ ਕੁਝ ਮੁੱਢਲੇ ਜੰਤਰ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਇੰਪੁੱਟ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮਾਨੀਟਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉੱਤੇ ਉਪਭੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੇਖਾਈ ਜਾਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਿੰਟਰ ਜਾਂ ਧੁਨੀ ਸਿਸਟਮ ਰਾਹੀਂ ਪਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਹੋਰ ਜੰਤਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਜਾਂ ਪਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਜੋ ਕਿ ਦਿੱਖ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ।।/O ਜੰਤਰਾਂ ਦੇ ਦੋ ਵਰਗ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਟੋਰੇਜ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ, ਸੀਡੀ-ਰੋਮ, USB-ਫਲੈਸ਼ ਜੰਤਰ ਅਤੇ ਹੋਰ; ਇਹ ਹੌਲੀ ਹਨ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲਣ ਸਮੱਰਥਾ ਕਾਫ਼ੀ ਜਿਆਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਹਨ, ਜੰਟਰ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਜਾਲ ਵਿੱ ਡਾਟਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮੱਰਥਾ ਵੱਧ ਜਾਦੀ ਹੈ। ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨੂੰ ਦੁਨਿਆਂ ਭਰ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਹੱਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਯੂਨਿਟ ਰਾਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ALU ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਾਂਗ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਅਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਲਈ ਸਪਸ਼ਟ, ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਗਿਣਤੀ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਹਨ। ਆਮ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਵਿੱਚ "ਮੈਮੋਰੀ ਸੈੱਲ 5 ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਕਲ ਨੂੰ ਸੈੱਲ 10 ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ", "ਸੈੱਲ 7 ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਸੈੱਲ 13 ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿਉ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਨੂੰ ਸੈੱਲ 20 ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ", "ਜੇਕਰ ਸੈੱਲ 999 ਦੇ ਭਾਗ 0 ਹਨ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਹਦਾਇਤ ਸੈੱਲ 30 ਉੱਤੇ ਹੈ" ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਹੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਕੰਪਿਊਟਰ ਹਦਾਇਤਾਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ: 1) ਇੱਕ ਟਿਕਾਣੇ ਉੱਤੋਂ ਡਾਟਾ ਹੋਰ ਉੱਤੇ ਭੇਜਣਾ; 2) ਡਾਟੇ ਉੱਤੇ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ੀਕਲ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰਨੀਆ; 3) ਡਾਟਾ ਸ਼ਰਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ; 4) ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਕਰਮ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ।

ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਬਾਈਨਰੀ ਕਰੋਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਕੰਪਿਊਟਰ ਗਣਨਾ ਲਈ ਅਧਾਰ ਸਿਸਟਮ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, "ਨਕਲ" ਕਰਨ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਦਾ ਇੰਨਟੈੱਲ ਦੇ ਮਾਈਕਰੋਪਰੋਸੈਸਰ ਵਿੱਚ 10110000 ਹੈ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਹਦਾਇਤ ਸਮੂਹ, ਜੋ ਕਿ ਖਾਸ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਲਈ ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਤਰਾਂਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਬਹੁਤ ਹੀ ਔਖੀ ਅਤੇ ਗਲਤੀ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਰੋਗਰਾਮਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਪੱਧਰਦੀ ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪਰੋਗਰਾਮਾਂ (ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ [[ਇੰਟਰਪਰੈਟਰ]] ਅਤੇ [[ਕੰਪਾਇਲਰ]] ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਰਾਹੀਂ ਮਸ਼ੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮਸ਼ੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ ਰਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਅਸੈਂਬਲੀ ਭਾਸ਼ਾ]] (ਨੀਵਾਂ-ਪੱਧਰੀ ਭਾਸ਼ਾ) ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਰੋਲੋਗ ਵਰਗੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਅਸਲ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਢੰਗ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ (ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਭਾਸ਼ਾ)। ਖਾਸ ਕੰਮ ਲਈ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਚੋਣ, ਪਰੋਗਰਾਮਰਾਂ ਦੀ ਤਜਰਬੇ, ਉਪਲੱਬਧ ਸੰਦਾਂ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਅਡਾ ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਲੋੜ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਬਦਲਵਾਂ ਸ਼ਬਦ ਹੈ; ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਢੁੱਕਵਾਂ ਅਤੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਲੋੜੀਦੀਆਂ ਸਭ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਵੀਡਿਓ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਡਾਟਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਆਵਾਜ਼ਾਂ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਖੇਡ ਦਾ ਫ਼ਰਜੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਕਾਰਜ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉਪਭੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਦਾਹਰਨ ਦਫ਼ਤਰ ਸੂਟ (ਆਫਿਸ) ਹੈ, ਆਮ ਦਫ਼ਤਰੀ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜਿਆ ਪੂਰਾ ਸਮੂਹ ਹੈ।

ਇੱਕ ਆਮ ਮਸ਼ੀਨ ਹਦਾਇਤ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਵੱਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਜਾਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਆਮ ਮੌਜੀਲਾ ਫਾਇਰਫਾਕਸ, ਵੈੱਬ ਝਲਕਾਰਾ, ਦੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ C/C++ ਕੰਪਿਊਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ 20 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਤਰਾਂ ਹਨ। ਕਈ ਪਰੋਗਰਾਮ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰੋਗਰਾਮਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਹੀ ਬਣਾਉਦੀ ਹੈ। ਏਡੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਪਰਬੰਧ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਏਦਾਂ ਦੇ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਸੰਭਵ ਹਨ; ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਤਜਬਰੇ ਨਾਲ, ਕੰਮ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ, ਤਦ ਇੱਕ ਇੱਕਲਾ ਪਰੋਗਰਾਮਰ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਕਾਸ ਸਮਾਂ-ਵੰਡ ਨਾਲ ਹੋਇਆ - ਤਾਂ ਕਈ ਉਪਭੋਗੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਕਈ ਪਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਮੈਮੋਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਸਕਣ, ਹਰ ਪਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਉਪਭੋਗੀ ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਾਂਗ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਚਲਾ ਸਕੇ। ਇਸਤਰਾਂਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਉਪਭੋਗੀ ਨੂੰ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਮਸ਼ੀਨ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪੈਣੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਉਪਭੋਗੀ ਦੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਦੂਜੇ ਨਾਲ (ਗਲਤੀ ਜਾਂ ਡਿਜ਼ਾਇਨ) ਕਰਕੇ ਟਕਰਾ ਨਾ ਜਾਣ। ਉਹਨਾਂ ਜੰਤਰਾਂ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ, ਜਿੰਨਾਂ ਲਈ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕਾਂ, ਹਰੇਕ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਫਾਇਲਾਂ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਟਰੀਆਂ ਦੀ ਲੜੀ (ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਫੋਲਡਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਨੇ ਸਥਿਰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਜੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉਪਭੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਉਹਨਾਂ ਫਾਇਲਾਂ, ਡਾਇਰੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿੰਨਾਂ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰ ਸਨ।

ਸ਼ਾਇਧ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫੇਰ ਬਦਲ ਹੁਣ ਮਿਆਰੀ ਦਿੱਖ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਨਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਰਾਫਿਕਲ ਯੂਜਰ ਇੰਟਰਫੇਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਤਕਨੀਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਕਿ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਇਹ ਦਿੱਖ ਕਿਉ ਜੁੜੀ, ਪਰ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸਭ ਸਾਫਟਵੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵੀ ਏਦਾਂ ਦੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਟਰਫੇਸ ਇਸਤਰਾਂਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮੂਲ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸੰਦਾਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦਾ ਤਾਂ ਅਸਲ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਖਿੱਚਵੇਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਕ ਓਐਸ ਜਾਂ ਐਪਲ OS X ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸੰਪਦਾਕ ਕਾਰਜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾਂ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਅਕਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤ ਕਰਕੇ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਗਣਨਾਵਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਸਿਰਫ਼ ਫੌਜੀ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਹੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਸੀ। [[ENIAC]] ਨੂੰ ਫੌਜ ਲਈ ਬਲਾਸਟਕ ਚਲਾਉਣ ਸਾਰਣੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਬੰਬ ਵਿੱਚ ਨਿਊਟਰੋਨਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰ ਘਣਤਾ ਜਾਣਨ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਗਣਨਾ, ਜਨਵਰੀ 1945 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 1946 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਡਾਟੇ ਦੇ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੰਚ ਕਾਰਡ ਵਰਤੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਖਾਇਆ ਕਿ ਤਜਰਬੇ ਅਧੀਨ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। (ਅੱਜ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੁਪਰ-ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। CSIRAC ਜਾਂ CSIR Mk।]], ਪਹਿਲਾਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਪਰੋਗਰਾਮ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਨੇ ਬਰਫ਼ੀਲੀ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਮੀਂਹ ਦੀ ਨਕਲ ਨਾਲ ਜਲ-ਬਿਜਲੀ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜੰਗ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਰਤੋਂ ਫੌਜ ਲਈ ਹੀ ਹੋਈ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੰਭਾਲੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪਰੋਗਰਾਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਪਾਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਦੇ ਸਨ LEO ਕੰਪਿਊਟਰ, ਇੱਕ ਸੰਭਾਲੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਜੇ. ਲਯਉਨ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਲੈਣ ਦੇਣ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਲੀ, ਜੋ ਆਈਬੀਐਮ (IBM) ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਪਾਰਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਹੁਣ ਮਸ਼ੀਨੀ ਜੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਕਿਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸਸਤੇ ਹਨ। ਨਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਪੋਲੋ ਪਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਇਲਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੰਮਬੈੱਡ ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪਰਾਪਤ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜ ਸਨ। ਅੱਜ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨੀ ਜੰਤਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਰਸਿੱਧ ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮਸ਼ੀਨੀ ਜੰਤਰ ਰੋਬੋਟ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਦਯੋਗੀ ਰੋਬੋਟ ਭਾਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭਾਗ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਮਨੁੱਖ-ਵਰਗੇ ਰੋਬੋਟ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪਰੋਜੈੱਕਟਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਗਏ।