ਚੀਨੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
 
ਲਾਈਨ 1:
'''ਚੀਨੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ,''' ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ|ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ]] ਸੀ ਜੋ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ (1912-1949) ਦੀ ਕੌਮਿਨਟਾਂਗ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਚੀਨ ਅਤੇਅਤੇ [[ਚੀਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 1927 ਅਤੇ 1949 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰੁਕ ਰੁਕ ਕੇ ਚੱਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕਇੱਕ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਅਗਸਤ 1927 ਤੋਂ 1937 ਤੱਕ, ਕੇਐਮਟੀ-ਸੀਪੀਸੀ ਗੱਠਜੋੜ ਉੱਤਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰ ਲਿਆ। 1937 ਤੋਂ 1945 ਤੱਕ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫਰੰਟ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ [[ਦੂਸਰਾ ਚੀਨ-ਜਾਪਾਨ ਯੁੱਧ|ਚੀਨ ਉੱਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਹਮਲੇ]] ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਿਆ। ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਹਾਰ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੀ ਪੀ ਸੀ ਦਾ 1945–1949 ਵਿਚਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉੱਪਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਚੀਨੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਇਨਕਲਾਬ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 
ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ 1949 ਵਿਚਵਿੱਚ [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਪੀਪਲਜ਼]] ਰੀਪਬਿਲਕ [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਆਫ਼ ਚਾਈਨਾ]] (ਪੀ.ਆਰ.ਸੀ.) [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਦੀ]] ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ [[ਤਾਈਵਾਨ|ਗਣਤੰਤਰ ਚੀਨ]] ਨੂੰ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਟਾਪੂ ਤੇ ਸਿਮਟਣਾ ਪਿਆ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8WYSAAAAQBAJ&printsec=frontcover#v=|title=Historical Dictionary of the Chinese Civil War|publisher=The Scarecrow Press, Inc.|year=2013|isbn=978-0810878730|editor-last=Lew|editor-first=Christopher R.|location=Lanham, Maryland|page=3|ref=harv|editor-last2=Leung|editor-first2=Pak-Wah}}</ref> ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਟਰੇਟ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਸਥਾਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਰੇੜਕਾ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਲੋਕ ਗਣਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਚੀਨ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਜਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਧੀ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਬਹਿਸ ਜਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ' ਤੇ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite book|title=The Contemporary Law of Armed Conflict|last=Green|first=Leslie C.|page=79}}</ref> ਤਾਇਵਾਨ ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਟਰੇਟ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਸਥਾਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਰੇੜਕਾ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਲੋਕ ਗਣਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਚੀਨ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
'''ਚੀਨੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ,''' ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ|ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ]] ਸੀ ਜੋ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ (1912-1949) ਦੀ ਕੌਮਿਨਟਾਂਗ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਚੀਨ ਅਤੇਅਤੇ [[ਚੀਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 1927 ਅਤੇ 1949 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰੁਕ ਰੁਕ ਕੇ ਚੱਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਅਗਸਤ 1927 ਤੋਂ 1937 ਤੱਕ, ਕੇਐਮਟੀ-ਸੀਪੀਸੀ ਗੱਠਜੋੜ ਉੱਤਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰ ਲਿਆ। 1937 ਤੋਂ 1945 ਤੱਕ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫਰੰਟ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ [[ਦੂਸਰਾ ਚੀਨ-ਜਾਪਾਨ ਯੁੱਧ|ਚੀਨ ਉੱਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਹਮਲੇ]] ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਿਆ। ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਹਾਰ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੀ ਪੀ ਸੀ ਦਾ 1945–1949 ਵਿਚ ਯੁੱਧ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉੱਪਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਚੀਨੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਇਨਕਲਾਬ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 
ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ 1949 ਵਿਚ [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਪੀਪਲਜ਼]] ਰੀਪਬਿਲਕ [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਆਫ਼ ਚਾਈਨਾ]] (ਪੀ.ਆਰ.ਸੀ.) [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਦੀ]] ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ [[ਤਾਈਵਾਨ|ਗਣਤੰਤਰ ਚੀਨ]] ਨੂੰ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਟਾਪੂ ਤੇ ਸਿਮਟਣਾ ਪਿਆ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8WYSAAAAQBAJ&printsec=frontcover#v=|title=Historical Dictionary of the Chinese Civil War|publisher=The Scarecrow Press, Inc.|year=2013|isbn=978-0810878730|editor-last=Lew|editor-first=Christopher R.|location=Lanham, Maryland|page=3|ref=harv|editor-last2=Leung|editor-first2=Pak-Wah}}</ref> ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਟਰੇਟ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਸਥਾਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਰੇੜਕਾ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਲੋਕ ਗਣਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਚੀਨ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਜਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਧੀ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਬਹਿਸ ਜਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ' ਤੇ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite book|title=The Contemporary Law of Armed Conflict|last=Green|first=Leslie C.|page=79}}</ref> ਤਾਇਵਾਨ ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਟਰੇਟ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਸਥਾਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਰੇੜਕਾ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਲੋਕ ਗਣਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਚੀਨ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
 
== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਸਿਨਹਾਈ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਬਾਅਦ [[ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼|ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼]] ਦਾ ਪਤਨ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ|ਯੁਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ]] ਵਲੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਦੀ ਗੁਜ਼ਰਿਆ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਬੇਇੰਗ ਸਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੇਕਿੰਗ ਸੀ। [[ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ|ਯੁਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ]] ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਂਗਕਸ਼ੀਅਨ ਸਮਰਾਟ ਵਜੋਂ, ਚੀਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 1916 ਵਿਚਵਿੱਚ [[ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ|ਯੁਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ]] ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸਾਬਕਾ ਬੇਯਾਂਗ ਆਰਮੀ ਵਿਚਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸਾਲ ਸਨ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੌਮਿਨਟਾਂਗ ਨੇ [[ਸੁਨ ਯਾਤ ਸਨ]], ਦੀ ਅਗਵਾਈ [[ਗੁਆਂਗਜ਼ੂ]]<nowiki/>ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਬੇਇੰਗ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਅੰਦੋਲਨ ਕੀਤੇ।
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}