ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਵੈਂਕਟ ਰਾਮਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
Content deleted Content added
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB |
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB |
||
ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox scientist
| name
| native_name
| native_name_lang =
| image
| image_size
| alt
| caption
| birth_date
| birth_place
| death_date
| death_place
| resting_place_coordinates = <!--
| other_names
| nationality
| field
| alma_mater
| workplaces
| doctoral_advisor =
| doctoral_students= [[ਜੀ. ਐਨ ਰਾਮਾਚੰਦਰਨ]]<br />[[ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ]]
| notable_students =
| known_for
| influences
| influenced
| awards
| signature
| signature_alt
| footnotes
| spouse
| children
}}
'''ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਵੈਂਕਟ ਰਮਨ''' (ਸੀ.ਵੀ ਰਮਨ
==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
ਇਸ ਮਹਾਨ ਤੇ ਅਮਰ ਹੀਰੇ ਦਾ ਜਨਮ 7 ਨਵੰਬਰ, 1888 ਨੂੰ [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
==ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ==
ਰਮਨ ਇੱਕ ਹੋਣਹਾਰ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਘਰ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੂਝ ਦਾ ਝੁਕਾ ਵੀ ਇਸੇ ਪਾਸੇ ਹੀ ਸੀ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਹ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ- [[ਰਮਾਇਣ]] ਅਤੇ [[ਮਹਾਂਭਾਰਤ]] ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਉਸ ਨੇ
ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਰਮਨ ਨੇ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਤੇ ਵਾਲਟੇਅਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਅਜੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਸੀ, ਜਦ ਇੰਟਰ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ। ਰਮਨ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਈਲੀਅਟ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦਾ ਲਾਡਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਰਮਨ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬੀ.ਏ. ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਐੱਮ.ਏ. ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੇਖ, ਜੋ 'ਪ੍ਰਕਾਸ਼' ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਸੀ, [[ਲੰਡਨ]] ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਸਾਲੇ 'ਨੇਚਰ' (ਕੁਦਰਤ) ਨੇ ਛਾਪਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ, 'ਚੌਰਸ ਛਿੱਦਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੇਡੋਲ ਵਿਵਰਤਨ ਬੈਂਡ', ਇਹ ਦੋ ਲੇਖ ਉਸ ਲੰਮੀ ਖੋਜ ਦਾ ਮੁੱਢ ਸੀ, ਜੋ ਰਮਨ ਨੇ 'ਧੁਨੀ' ਅਤੇ 'ਪ੍ਰਕਾਸ਼' ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਗਰੋਂ ਕੀਤੀ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰਮਨ ਨੇ ਐੱਮ.ਏ. ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੋਨਜ਼ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਕਿ ਰਮਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈਣ ਲਈ [[ਯੂਰਪ]] ਭੇਜਿਆ ਜਾਏ। ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵੀ ਹੋ ਗਈ। ਹੁਣ ਯੂਰਪ ਜਹਾਜ਼ ਚਡ਼੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਕਿ ਰਮਨ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇ ਕਿ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਕਠਿਨਾਈਆਂ ਸਹਾਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਰਮਨ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਜਿੰਨਾ ਤੇਜ਼ ਸੀ, ਓਨ੍ਹਾ ਹੀ ਸਵਸਥ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਤੇ ਰਮਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚੇ ਰਹਿ ਗਈ।<br />
ਰਮਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿੱਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਉੱਚੀ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਸਮਾਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਲਈ ਕਲਕੱਤੇ ਪੁੱਜੇ, ਤਾਂ ਤਾਰ ਆ ਗਈ ਕਿ ਉਹ ਐੱਮ.ਏ. ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਬਹੁਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ''ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ'' ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਤੇ ਡਿਪਟੀ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ ਜਨਰਲ ਦੀ ਪਦਵੀ 'ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ ਅਠਾਰਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਪਦਵੀ ਤੇ ਜਾ ਪੁੱਜਾ।
== ਵਿਆਹ ==
ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਸਆਮੀ ਆਇਰ ਮਦਰਾਸ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਚੁੰਗੀ ਦੇ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਸਰ ਸਨ। ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਕਾਫ਼ੀ ਧਨਾਢ ਸੀ।
== ਐਸੋਸ਼ੀਏਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ==
ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਇੱਕ ਮਕਾਨ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਪਈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, "ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਥਾ", ਉਹ ਝਟ ਟ੍ਰੈਮ ਤੋਂ ਉੱਤਰੇ ਤੇ ਇਸ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾ ਪੁੱਜੇ। ਉੱਥੇ ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇੱਕ ਇਕੱਤਰਤਾ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਨਮਾਨਤ ਸਕੱਤਰ ਡਾਕਟਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਇਹ ਸੱਜਣ ਇਸ ਐਸੋਸ਼ੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਡਾਕਟਰ ਮਹਿੰਦਰ ਲਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਂ ਲੈ ਕੇ ਰਮਨ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਡਾਕਟਰ ਸਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਇੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੋਜ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਦਾ
ਪਰ ਰਮਨ ਨੇ ਇੱਥੇ ਕੇਵਲ ਤਿੰਨ ਵਰ੍ਹੇ ਹੀ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗੂਨ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸੋਸ਼ੀਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਿਛਡ਼ਨਾ ਪਿਆ।
ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਰੰਗੂਨ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ ਸੀ ਕਿ ਰਮਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ। ਸ੍ਰੀ ਰਮਨ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਕੇ ਮਦਰਾਸ ਆ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ।
ਲਾਈਨ 48:
==ਅਫਸਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ==
ਸੰਨ 1907
==ਰਮਨ ਪ੍ਰਭਾਵ==
{{ਮੁੱਖ|ਰਮਨ ਪ੍ਰਭਾਵ}}
ਸੀ.ਵੀ ਰਮਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਗੁਲਾਮ ਭਾਰਤ
==ਇਨਾਮ==
ਲਾਈਨ 65:
==ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਨਮਾਨ==
* 7 ਨਵੰਬਰ 2013, [http://www.google.com/doodles/cv-ramans-125th-birthday Google doodle] ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ 125ਵੀਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਤੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ<ref>{{cite web|title=Google doodle to honour Dr. C.V.Raman|url=http://unclepenkle.com/2013/11/google-doodel-honourable-dr-c-v-raman-greatest-scientists-of-india-nov-7th/|publisher=Uncle Penkle website|accessdate=6 November 2013}}</ref><ref>{{cite web|first=TheGoogle team|title=Google doodles of 2013|url=http://www.google.com/doodles/finder/2013/All%20doodles|publisher=Official website - Google Doodles|accessdate=6 November 2013}}</ref><ref>{{cite news|title=Gogle doodle honours।ndian physist Dr. C. V. Raman|url=http://timesfeed.com/internet/google-doodle-honours-indian-physicist-c-v-raman/|accessdate=6 November 2013|newspaper=Times Feed|date=6 November 2013}}</ref>
*
* [[ਬੰਗਲੌਰ]] ਦਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸੀ ਵੀ ਰਮਨ ਨਗਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|title=C.V.Raman nagar|url=https://maps.google.co.in/maps/ms?gl=in&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&msid=111635580913567329015.00047fb1cd5ad7ba033c8|publisher=Google maps|accessdate=6 November 2013}}</ref>
* [[ਬੰਗਲੌਰ]] ਦੇ ਜੋ ਸੜਕ ਕੌਮੀ ਸੈਮੀਨਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਮਹਾਨ ਭੋਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਹੈ।{{cite web|title=C.V.Raman road- Bangalore|url=https://maps.google.co.in/maps?f=q&source=s_q&hl=en&authuser=0&q=CV+Raman+Rd&aq=&vps=1&jsv=468d&sll=12.987856,77.67025&sspn=0.004129,0.006899&vpsrc=0&gl=in&ie=UTF8&ct=clnk&cd=1&geocode=FRiWxgAdZqOfBA&split=0|publisher=Google maps|accessdate=6 November 2013}}</ref>
|