|
|
|
}}
'''ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ''' ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਉੜੀਸਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਮਾਜ ਸੇਵਿਕਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2001 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Padma Awards">{{Cite web|date=2015|title=Padma Awards|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|accessdate=21 July 2015}}</ref> ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿਖਿਆਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਖਨਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਅਣਗਿਣਤ ਆਦਿਵਾਸੀ ਬੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਬਣਨੋਂ ਬਚਾਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਹਨਾਂ ਖਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜਦੂਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਸੱਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਰਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਵਿਦਿਆਲਿਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 2011 ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਿਆ ਨੇ ਓਡਿਸ਼ਾ ਲਿਵਿੰਗ ਲੀਜੇਂਡ ਅਵਾਰਡ ਫਾਰ ਏਕਸਿਲੇਂਸ ਇਸ ਸੋਸ਼ਲ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।<ref>http://www.orissadiary.com/odisha_living_legend/Tulasi-Munda.asp</ref>
ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਿਆ ਨੇ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਪਰਿਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।
ਸੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ ਪਛੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇਭਾਵੇਂ ਨੇ ਜਦੋਂ 1963 ਵਿੱਚ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਭੂਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਪਦਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਸਤੋਂਉਸ ਤੋਂ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਉਸ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਆਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਬਦਲਨਾ ਸੀ। ਉਸ ਪਦਯਾਤਰਾ ਉੱਤੇ ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਵਿਨੋਬਾ ਵਲੋਂ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਜੀਵਨ ਭਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੇਗੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 1964 ਵਿੱਚ ਆਚਾਰਿਆ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਾਮਾਜਕਸਮਾਜਕ ਸੇਵਾ ਅਧਿਆਪਨ ਵਲੋਂ ਲੈਸ ਹੋ ਕਰ ਉਸਨੇ ਸੇਰੇਂਡਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
== ਹਵਾਲੇ ==
|
