ਬਾਬਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

|name =ਬਾਬਰ

|title =

|image =Babur idealisiert.jpg

|imgage_size =

|caption = [[ਬਾਬਰਨਾਮਾ]] ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਚਿਤਰ ਖਰੜੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਬਰ ਦਾ ਪੋਰਟਰੇਟ

|succession = [[File:Flag of the Mughal Empire.svg|border|22x20px]] 1st [[Mughal Empire|Mughal Emperor]]

|reign = 30 ਅਪਰੈਲ 1526 – 26 ਦਸੰਬਰ 1530

|coronation =

|predecessor =

|successor = [[ਹੁਮਾਯੂੰ]]

|spouses = [[Aisha Sultan Begum]]<br>Zaynab Sultān Begum<br>Masuma Sultan Begum<br>Maham Begum<br>Dildar Begum<br>Gulnar Aghacha<br>Gulrukh Begum<br>[[Mubarika Yousefzai]]

|issue = [[Humayun]], son<br>[[Kamran Mirza]], son<br>[[Askari Mirza|Askarī Mirzā]], son <br>[[Hindal Mirza|Hindal Mirzā]], son<br>Alwar Mirza, son<br>[[Fakhr-un-Nissa]], daughter<br>Gulrang Begum, daughter<br>[[Gulbadan Begum]], daughter<br>[[Gulchehra Begum]], daughter<br>[[Altun Bishik]], alleged son

|full name = ਜ਼ਹੀਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਬਰ

|house = [[ਤੈਮੂਰ ਵੰਸ਼]]

|dynasty = [[ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ]]

|father = [[ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ ਮਿਰਜਾ ਦੂਜਾ]], ਫ਼ਰਗਨੇ ਦਾ ਅਮੀਰ

|mother = ਕਤਲੁਘ ਨਿਗਾਰ ਖ਼ਾਨੁਮ

|birth_date = 23 ਫ਼ਰਵਰੀ 1483

|birth_place = [[ਅੰਦੀਜ਼ਾਨ]], [[ਉਜ਼ਬੇਕਸਤਾਨ]]

|death_date = 26 ਦਸੰਬਰ 1530 (ਉਮਰ 47)

|death_place = [[ਆਗਰਾ]], [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ]]

|religion = [[ਇਸਲਾਮ]]

ਬਾਬਰ ਦਾ ਜਨਮ [[ਫਰਗਨਾ ਘਾਟੀ]] ਦੇ [[ਅੰਦੀਜ਼ਾਨ]] ਨਾਮਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ [[ਉਜਬੇਕਿਸਤਾਨ]] ਵਿੱਚ ਹੈ । ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ ਮਿਰਜ਼ਾ, ਜੋ ਫਰਗਨਾ ਘਾਟੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਧਰੇ ਕੱਦ ਦੇ ਤਗੜੇ ਜਿਸਮ, ਮਾਂਸਲ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਗੋਲ ਦਾੜੀ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਵਰਣਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਕੁਤਲੁਗ ਨਿਗਾਰ ਖਾਨਮ ਦਾ ਜੇਠਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਬਰ ਦਾ ਮੂਲ [[ਮੰਗੋਲਿਆ]] ਦੇ ਬਰਲਾਸ ਕਬੀਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਫਾਰਸੀ ਅਤੇ ਤੁਰਕ ਜਨਜੀਵਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਸਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ [[ਇਸਲਾਮ]] ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੁਰਕਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਵਾਸਸਥਾਨ ਬਣਾਇਆ। ਬਾਬਰ ਦੀ [[ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ]] [[ਚਗਤਾਈ ਭਾਸ਼ਾ]] ਸੀ ਪਰ [[ਫਾਰਸੀ]], ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਆਮ ਬੋਲ-ਚਾਲ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਨਿਪੁੰਨ/ਮਾਹਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਚਾਗਤਾਈ ਵਿੱਚ [[ਬਾਬਰਨਾਮਾ]] ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ।

[[ਮੰਗੋਲ ਜਾਤੀ]] (ਜਿਸਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ) ਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸਦੀ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਟਹਿਲਕਾਰ [[ਤੁਰਕ]] ਅਤੇ [[ਫਾਰਸੀ]] ਲੋਕ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕ, ਫਾਰਸੀ, [[ਪਸ਼ਤੋ]] ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਬਰਲਾਸ ਅਤੇ ਮਧ ਏਸ਼ੀਆਈ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਸਨ ।ਸਨ।

ਬਾਬਰ ਨੇ [[ਭਾਰਤ]] 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1519 ਵਿੱਚ ਚਡ਼੍ਹਾੲੀਚੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ੲਿਸਇਸ ਚਡ਼੍ਹਾੲੀਚੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਬਾਜੌਰ ਤੇ ਭੇਰਾ ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਦੂਜੀ ਚਡ਼੍ਹਾੲੀਚੜ੍ਹਾਈ (1519) ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੇਵਲ [[ਪੇਸ਼ਾਵਰ|ਪਿਸ਼ਾਵਰ]] ਤੱਕ ਹੀ ਵਧ ਸਕਿਆ। ਉਸਦੀ ਤੀਜੀ ਮੁਹਿੰਮ 1520 ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭੇਰਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲਿਆ ਕਿਉਂ ਕਿ ਭੇਰਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਾਬਰ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ''ਹਿੰਦੂ ਬੇਗ'' ਨੂੰ ਮਾਰ ਭਜਾੲਿਆਭਜਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋ ਗੲੇ ਸਨ। ਭੇਰਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਅਤੇ [[ਸਿਆਲਕੋਟ]] ਅਤੇ [[ਸੱਯਦਪੁਰ]] 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ [[ਕਾਬਲ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿਡ਼ਦ੍ਰਿੜ ਕੀਤਾ। ੲਿਸੇਇਸੇ ਵਿੱਚ ਆਲਮ ਖਾਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ [[ਭਾਰਤ]] 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲੲੀਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ੲਿਹਇਹ ਬਾਬਰ ਲੲੀਲਈ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅਵਸਰ ਸੀ। ੲਿਸਇਸ ਲੲੀਲਈ 1524 ਵਿੱਚ ਉਹ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਿੱਤ ਲੲੀਲਈ ਚਲ ਪਿਆ। ਉਹ ਭੇਰਾ ਹੁੰਦਿਆਂ [[ਲਾਹੌਰ]] ਪੁੱਜਾ। ਉਸ ਨੇ [[ਦਿੱਲੀ]] ਦੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਜਿਸ ਨੇ ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਲੋਧੀ ਨੂੰ ਹਰਾੲਿਆਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਮਗਰੋਂ ਦੀਪਾਲਪੁਰ ਪੁੱਜਾ। ੲਿੱਥੇਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵੰਡ 'ਤੇ ਬਾਬਰ ਅਤੇ [[ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਲੋਧੀ]] ਵਿੱਚ ਮਤਭੇਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਦੀਪਾਲਪੁਰ ਆਲਮ ਖਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪ ਸੈਨਿਕ ਤਿਆਰੀ ਲੲੀਲਈ ਕਾਬਲ ਪਰਤ ਗਿਆ।

===ਪਾਨੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ===

{{ਮੁੱਖ ਲੇਖ|ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ}}

ਬਾਬਰ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਹਮਲਾ 1525 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਹੋੲਿਆ।ਹੋਇਆ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਲੋਧੀ ਨੂੰ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਾਰੇ [[ਪੰਜਾਬ]] ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਉਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ [[ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ]] ਨਾਲ ਦੋ-ਦੋ ਹੱਥ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਇੱਕ ਲੱਖ ਸੈਨਾ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਧਿਆ। ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨੇ [[ਪਾਨੀਪਤ]] ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾ ਲਿਆ ਪਰੰਤੂ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1526 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੀ ਸੈਨਾ ਨੇ ਬਾਬਰ ਦੀ ਸੈਨਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਰ ਦੀ ਸੈਨਾ ਮੋਰਚਾ ਲਗਾਈ ਖਡ਼੍ਹੀਖੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਠਿਠਕ ਗਏ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਘੇਰ ਲਓ। ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਤੋਪਚੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੇ ਵਰਸਾਉਣੇ ਆਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ੲਿਸਇਸ ਦੀ ਅਗੁਵਾੲੀਅਗੁਵਾਈ ''ਉਸਤਾਦ ਅਲੀ'' ਅਤੇ ''ਮੁਸਤਫ਼ਾ'' ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਭਾਰੀ ਯੁੱਧ ਆਰੰਭ ਹੋੲਿਆ।ਹੋਇਆ। ਅੱਗੇ ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਅਤੇ ਪਿੱਛਿਓਂ ਨੇਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰ੍ਹਿਆ। ਦੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਦੇਖਦਿਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਢੇਰ ਲੱਗ ਗੲੇ। ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਯੁੱਧ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਜੇਤੂ ਰਿਹਾ। ਸੁਲਤਾਨ ੲਿਬਰਾਹਿਮਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਆਪਣੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਸਹਿਤ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।</br />

ਪਾਨੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ ਨੂੰ ੲਿਤਿਹਾਸਿਕਇਤਿਹਾਸਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ੲਿਸਇਸ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ੲਿੱਕਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋੲਿਆਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋੲੀ।ਹੋਈ।

ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਨੇ ਜਿੱਤ ਜਰੂਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੲੀਲਈ ਸੀ ਪਰੰਤੂ ਉਸਦਾ ਅਜੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੋੲਿਆਹੋਇਆ ਸੀ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੋਕ ਮੇਵਾਡ਼ਮੇਵਾੜ ਦਾ [[ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ]] ਸੀ। ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ੲਿੱਕਇੱਕ ਵੀਰ ਯੋਧਾ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਸੈਨਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਅਸੀਮ ਸੀ। ਉਂਞ ਵੀ ਬਾਬਰ ਅਤੇ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ੲਿੱਕਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਨੇ ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦੀ ਸਹਾੲਿਤਾਸਹਾਇਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ੲਿਸਇਸ ਲੲੀਲਈ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਅਟੱਲ ਸੀ। ਬਾਬਰ ਆਪਣੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕਨਵਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆ ਡਟਿਆ।</br />

ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਨਾਲ ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਿਮੂਦ ਅਤੇ ਹਸਨ ਖ਼ਾਂ ਮੇਵਾਤੀ ਵੀ ਰਲੇ ਸਨ। ੲਿਸਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਬਾਬਰ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਹੋ ਗੲੀਗਈ ਸੀ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਬਾਬਰ ਨੇ ਮੰਗੋਲਾਂ, ਉਜ਼ਬੇਗਾਂ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਯੁੱਧ ਲਡ਼ੇਲੜੇ ਸਨ। ਪਰੰਤੂ ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਨੇ ਵੀਰ [[ਰਾਜਪੂਤ|ਰਾਜਪੂਤਾਂ]] ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸੀ ਜੋ ਜਾਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਥਾਂ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਮੁਗਲ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੀ ਵੀਰਤਾ ਦੇ ਚਰਚੇ ਸੁਣੇ ਤਾਂ ਉਹ ਹੌਂਸਲਾ ਖੋ ਬੈਠੇ। ਉਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ [[ਕਾਬਲ]] ਤੋਂ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਨਾਂ ਦਾ ੲਿੱਕਇੱਕ ਜੋਤਸ਼ੀ ਭਾਰਤ ਆੲਿਆ।ਆਇਆ। ਉਸਨੇ ੲਿਹਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦੀ ਹਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ੲਿਸਇਸ ਨਾਲ ਮੁਗਲ ਸੈਨਿਕ ਹੋਰ ਵੀ ਹੌਂਸਲਾ ਢਾ ਗੲੇ। ਉਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਸੀਕਰੀ ਨਾਂਮਕਨਾਮਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੁਗਲ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸੱਚੀ ਸਿੱਧ ਹੋ ਕੇ ਰਹੇਗੀ। ਪਰੰਤੂ ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ੲਿਸਲਾਮਇਸਲਾਮ ਦੇ ਨਾਂਮਨਾਮ 'ਤੇ ਲਡ਼ਨਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਛੂਹਣ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਦ੍ਹੀ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬਰਤਨ ਭਣਵਾ ਸੁੱਟੇ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੋਂ ਤਮਗਾ ਨਾਂਮਕਨਾਮਕ ਕਰ ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦਾ ਸੈਨਿਕਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਅਸਰ ਹੋੲਿਆਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮਰ ਮਿਟਣ ਲੲੀਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗੲੇ।</br />

17 ਮਾਰਚ, 1527 ਨੂੰ ਠੀਕ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਲਗਭਗ ਮੁਗਲ ਅਤੇ ਰਾਜਪੂਤ ਸੈਨਾਵਾਂ ਕਨਵਾਹ ਦੇ ਰਣਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਭਿਡ਼ਭਿੜ ਪਈਆਂ। ੲਿਸਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਾਂਗ ਰੱਖਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਦੀ ਸੈਨਾ 2 ਲੱਖ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸੀ। ੲਿਸਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪੂਤ, ਮਹਿਮੂਦ ਲੋਧੀ ਅਤੇ ਹਸਨ ਖ਼ਾਂ ਮੇਵਾਤੀ ਦੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਭੀਲਸਾ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਹੀ ੲਿਸਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 30,000 ਘੋਡ਼ੇਘੋੜੇ ਲਿਆੲੇ ਸਨ। ੲਿਹਇਹ ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਚਾਰ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋੲੀਹੋਈ ਸੀ।</br />

ਯੁੱਧ ਦਾ ਆਰੰਭ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਬਰ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲੲੀਲਈ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਰੰਤੂ ਉਸਤਾਦ ਅਲੀ ਦੇ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੇ ਗੋਲਿਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫਡ਼ੀਦਫੜੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਤੋਪਾਂ ਦੇ ਵਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲੲੀਲਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਸਾਰੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨੱਠ ਗੲੇ। ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਵੀ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋ ਕੇ ਰਣ-ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ੲਿਸਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਬਰ ਜੇਤੂ ਰਿਹਾ।

==ਬਾਹਰੀ ਕਡ਼ੀਆਂਕੜੀਆਂ==

* [http://livelystories.com/2014/03/19/great-storm-plain-khanwa-battle-khanwa ਕਨਵਾਹ ਦੀ ਲੜਾੲੀਲੜਾਈ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ]