ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਟੈਗ: ਮੋਬਾਈਲੀ ਸੋਧ ਮੋਬਾਈਲੀ ਵੈੱਬ ਸੋਧ
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
 
ਲਾਈਨ 1:
'''ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ''' (ਸੰਨ 1675)) ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ [[ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ]] ਦੇ ਨਾਲ [[ਸ਼ਹੀਦ]] ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੁਢਲੇ [[ਸਿੱਖ]] ਸਨ।
 
==ਇਤਿਹਾਸ==
ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ, ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ [[ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਦਾਸ]] ਨੂੰ [[ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ | ਦਿੱਲੀ]] ਦੇ [[ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ]] ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ '' ਕੋਤਵਾਲੀ '' (ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ) 'ਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਰਾਟ [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]] ਦੇ ਹੁਕਮ ਜ਼ਾਹਰ, ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਨੂੰ ਤੇਲ ਵਿਚਵਿੱਚ ਭਿੱਜੇ ਸੂਤੀ ਉੱਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਲਪੇਟਣ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite book|last1=Singh|first1=H. S.|title=The Encyclopedia of Sikhism|date=2005|publisher=Hemkunt Press|location=New Delhi|isbn=8170103010|page=180|edition= Second}}</ref>
 
== ਜੀਵਨੀ ==
=== ਜਨਮ ===
ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਮੋਹਿਲਸ ਗੋਤ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸੀ<ref>{{cite book |last1=Agrawal |first1=Lion M. G. |title=Freedom Fighters of India |date=2008 |publisher=Gyan Publishing House |location=Delhi |isbn=9788182054707 |page=87}}</ref> ਅਤੇ [[ਛੀਬਰ]] ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ।<ref>{{cite book |last1=Singh |first1=Bakhshish |title=Proceedings: Ed. Parm Bakhshish Singh, Volume 1 Punjab History Conference |date=1998 |publisher=Publ. Bureau, Punjabi Univ. |location=Patiala |isbn=9788173804625 |page=113}}</ref> ਉਹ [[ਕਰਿਆਲਾ]] ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ, ਜੋ [[ਚੱਕਵਾਲ]] ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਦੇ ਜੇਹਲਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਕਤਸ ਰਾਜ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀ ਸੜਕ 'ਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਦਸ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ' ਤੇ ਹੈ। [[ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ]] ਉਸਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਹੀਰਾ ਨੰਦ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, [[ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ]] ਦਾ ਇੱਕ ਚੇਲਾ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਹੀਰਾ ਨੰਦ ਭਾਈ ਪਿਆਰਾਗ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਲਖੀ ਦਾਸ ਦਾ ਪੋਤਾ ਸੀ।
 
 
=== ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ===
ਗੁਰੂ ਹਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸ਼ਹੀਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਕਈ ਵਾਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣ ਵਿਚਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{cite book |last1=Kohli |first1=Mohindar |title=Guru Tegh Bahadur: Testimony of Conscience |date=1992 |publisher=Sahitya Akademi |isbn=9788172012342 |page=14}}</ref>
 
==== ਗੁਰੂ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਯਾਤਰਾ ====
ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਸੈਫ਼ਾਬਾਦ ਦੇ ਟੂਰਾਂ ਸਮੇਤ, ਅਗਸਤ 1 ਤੋਂ ਅਰੰਭ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਟੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।<ref>{{cite book |last1=Gandhi |first1=Surjit |title=History of Sikh Gurus Retold Volume II: 1606-1708 C.E |date=2007 |publisher=Atlantic Publishers & Distributors |location=New Delhi |isbn=9788126908585 |page=629}}</ref> ਅਤੇ ਧਮਤਾਨ (ਬਾਂਗਰ)<ref>{{cite book |last1=Gandhi |first1=Surjit |title=History of Sikh Gurus Retold Volume II: 1606-1708 C.E |date=2007 |publisher=Atlantic Publishers & Distributors |location=New Delhi |isbn=9788126908585 |page=630}}</ref> ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਾਇਦ ਧੀਰ ਮੱਲ, ਜਾਂ [[ਉਲੇਮੇਜ਼]] ਅਤੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ [[ਬ੍ਰਾਹਮਣ]] ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite book |last1=Singh |first1=Fauja |last2=Talib |first2=Gurbachan |title=Guru Tegh Bahadur: Martyr and Teacher |date=1975 |publisher=Punjabi University |location=Patiala |page=44}}</ref> ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 1 ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।<ref>{{cite book |last1=Gandhi |first1=Surjit |title=History of Sikh Gurus Retold Volume II: 1606-1708 C.E |date=2007 |publisher=Atlantic Publishers & Distributors |location=New Delhi |isbn=9788126908585 |page=631}}</ref> ਦਸੰਬਰ 1665 ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹਨਾਂ ਆਪਣਾ ਦੌਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਦੁਬਾਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ [[ਡੱਕਾ]], ਅਤੇ [[ਮਾਲਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਮਾਲਦਾ]] ਵਿਚਵਿੱਚ ਰਹੇ।<ref>{{cite book |last1=Gandhi |first1=Surjit |title=History of Sikh Gurus Retold Volume II: 1606-1708 C.E |date=2007 |publisher=Atlantic Publishers & Distributors |location=New Delhi |isbn=9788126908585 |page=632}}</ref>
 
==== ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ====
ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਦਾਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਲ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮੰਗਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ ਹਨ।
 
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਆਖਦਿਆਂ ਅਸੀਸ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ ਉਸਦੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਜੀਵਨ ਭਰ ਇਕਪਾਸੜ ਸ਼ਰਧਾ ਲਈ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਥਾਨ ਰੱਖੇਗੀ। ਸਤੀ ਦਾਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨ ਛੋਹ ਲਏ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਆ ਗਏ।
 
ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੰਭੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite book |last1=Singh |first1=Prithi Pal |title=The History of Sikh Gurus |date=2006 |publisher=Lotus Press |location=New Delhi |isbn=9788183820752 |page=124}}</ref> ਅਤੇ ਸੂਤੀ ਫਾਈਬਰ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟਿਆ ਗਿਆ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
 
== ਪੁਰਾਤਨ ==
 
ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਸਤੀ ਦਾਸ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚਵਿੱਚ [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]], ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਹਮਣੇ ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ।<ref>{{cite book |last1=Kindersley |first1=Dorling |title=Top 10 Delhi |date=2010 |publisher=Penguin |location=New York |isbn=9780756688493 |page=10|edition= First}}</ref><ref>{{cite book |title=Fodor's Essential India: with Delhi, Rajasthan, Mumbai & Kerala |date=2015 |publisher=Fodor's Travel |isbn=9781101878682}}</ref>
 
==ਹਵਾਲੇ==