ਵਿਥਬਾਈ ਭਾਉ ਮੰਗ ਨਾਰਾਇਣਗਾਓਂਕਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

Content deleted Content added
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox person|name=ਵਿਥਬਾਈ ਭਾਉ ਮੰਗ ਨਾਰਾਇਣਗਾਓਂਕਰ|image=Photo of Vithabai Bhau Mang Narayangaonkar.jpg|alt=|caption=|birth_name=|birth_date=July 1935|birth_place=ਪੰਧੇਰਪੁਰ, ਭਾਰਤ|death_date={{Death date and age|df=yes|2002|1|15|1935|7|}}|death_place=[[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]], ਭਾਰਤ|nationality=ਭਾਰਤੀ|other_names=|known_for=|occupation=ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਾਰੀ ਕਲਾਕਾਰ}} '''ਵਿਥਾਬਾਈ ਭਾਉ ਮੰਗ ਨਾਰਾਇਣਗਾਂਕਰ''' (ਜੁਲਾਈ 1935 - 15 ਜਨਵਰੀ 2002) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਰ, ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ [[ਤਮਾਸ਼ਾ (ਰੰਗਮੰਚ)|ਤਮਾਸ਼ਾ]] ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ।
 
== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ ==
ਵਿਥਾਬਾਈ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਾਲਨ ਪੋਸ਼ਣ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ|ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ]] ਸੋਲਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਪੰਧੇਰਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਭਾਉ-ਬਾਪੂ ਮੰਗ ਨਾਰਾਇਣਗਾਂਕਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਲੜਕੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਚਾਚੇ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਨਾਰਾਇਣ ਖੁੱਡੇ ਨੇ ਟਰੂਪ ਲਗਾਇਆ। ਉਹ ਪੁਣੇ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸ਼ੀਰੂਰ ਤਾਲਕ ਦੇ ਕਵਥੇ ਯਮਾਈ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਗਾਣਿਆਂ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਜਿਵੇਂ ਲਵਣਿਆ, ਗਾਵਲਾਣ, ਭੇਦਿਕ, ਆਦਿ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ. ਇਕਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਹ ਸਕੂਲ ਵਿਚਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗੁਜ਼ਰਦੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/lr/2002/02/03/stories/2002020300330300.htm|title=Life and times of a kalakaar|last=Lakshmi|first=C.S.|date=3 February 2002|work=[[The Hindu]]|access-date=23 August 2012}}</ref>
 
ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇਕਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਮਾਂ ਉਹ ਅਵਧੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਡਿਲਿਵਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਇਕਇੱਕ ਆਵਾਜ਼, ਮਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਇਕਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਔਰਤ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਹ ਬੈਕ ਸਟੇਜ ਤੇ ਗਈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, ਨਾਭੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ. ਦਰਸ਼ਕ ਉਸਨੂੰ ਬੇਬੀ ਬੰਪ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਨਾਲ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਲੇਰ ਐਕਟ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਤੇ, ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਲਈ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।
 
ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਲਈ 1957 ਅਤੇ 1990 ਵਿਚਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋਂ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ। <ref>{{Cite web|url=http://archive.indianexpress.com/news/bowing-out/802338/|title=Bowing out - Indian Express|website=archive.indianexpress.com|access-date=2016-12-18}}</ref> ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=alPZSonZjaMC&pg=PA243&lpg=PA243&dq=bhau+mang+narayangaokar&source=bl&ots=bUGahvVWEx&sig=fToFp2BpeTL6mM0QNVmUZiIu2zA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiuzbPYrf3QAhUeSY8KHRRcCus4FBDoAQhDMAg#v=onepage&q=bhau%20mang%20narayangaokar&f=false|title=A Companion to Folklore|last=Bendix|first=Regina F.|last2=Hasan-Rokem|first2=Galit|date=2012-03-12|publisher=John Wiley & Sons|isbn=9781444354386|language=en}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਿੱਲ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। <ref name=":0">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/pune/Lavni-legend-Vithabai-is-no-more/articleshow/1564920922.cms|title=Lavani Legend Vithabai is no more|last=|first=|date=17 July 2002|work=[[The Times of India]]|access-date=23 August 2012|agency=Times News Network|location=Pune, India|via=}}</ref>
 
== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ==
ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਤਮਾਸ਼ਾ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਤਮਾਸ਼ਾ ਸਮਰਦੀਨੀ" (ਤਮਾਸ਼ਾ ਮਹਾਰਾਣੀ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। <ref name=":0">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/pune/Lavni-legend-Vithabai-is-no-more/articleshow/1564920922.cms|title=Lavani Legend Vithabai is no more|last=|first=|date=17 July 2002|work=[[The Times of India]]|access-date=23 August 2012|agency=Times News Network|location=Pune, India|via=}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAG-vithabai-bhau-mang-narayangaonkar-tamasha-maharashtra-folk-artist-2936945.html|title=लाज धरा पाव्हणं...|date=2012-03-03|work=marathibhaskar|access-date=2016-12-18}}</ref>
 
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2006 ਵਿਚਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ "ਵਿਥਾਬਾਈ ਨਾਰਾਇਣਗਵਕਰ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਐਵਾਰਡ" ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਮਾਸ਼ਾ ਕਲਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 2006 ਤੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਹਨ। ਕਾਂਤਾਬਾਈ ਸਤਰਕਰ, ਵਸੰਤ ਅਵਸਰੀਕਰ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸੁਲੋਚਨਾ ਨਲਵਾੜੇ, ਹਰੀਭਉ ਬਧੇ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮੰਗਲਾ ਬਨਸੋਦੇ (ਵਿਥਾਬਾਈ ਦੀ ਧੀ), ਸਾਧੂ ਪਾਤਸੁਤ, ਅੰਕੁਸ਼ ਖੱਡੇ, ਪ੍ਰਭਾ ਸ਼ਿਵਨੇਕਰ, ਭੀਮ ਸੰਗਵੀਕਰ, ਗੰਗਾਰਾਮ ਕਵਾਤੇਕਰ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਰਾਧਾਬਾਈ ਖੋਡੇ ਨਾਸਕਰ, ਮਧੂਕਰ ਨੇਰਾ। ਲੋਕ ਕਲਾ, ਲਵਾਨੀ ਅਤੇ ਤਮਾਸ਼ਾ <ref>[http://www.lokmat.com/mumbai/vithabai-narayangaonkar-lifetime-achievement-award-bashir-kamroodin-momin/]</ref> ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ '''ਲੋਕਸ਼ਮੀਰ ਬਸ਼ੀਰ ਮੋਮਿਨ ਕਵਾਟੇਕਰ''' <ref>, https://www.esakal.com/pune/vithabai-narayangaonkar-award-momin-kawhetkar-163510</ref> ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 2018 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
 
== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
 
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:20ਵੀ ਸਦੀ ਦੀਅਾਦੀਆ ਫਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2002]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1935]]