ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
"Krishi Vigyan Kendra" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ |
"Krishi Vigyan Kendra" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ |
||
ਲਾਈਨ 6:
ਪਹਿਲੇ ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1974 ਵਿੱਚ ਪੋਂਡੀਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ '''ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ.''' ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ [[ਛੋਟੀਆਂ ਖੇਤ ਇਕਾਈਆਂ|ਛੋਟੇ ਧਾਰਕ]] ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ, ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਘਾਟ, ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਅਤਿ ਸਥਿਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਲਈ, [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ|ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ]] ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੇਖੋ। ਨੀਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਇਕ ਮੁੱਖ ਰਣਨੀਤੀ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਢਾਲਣ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰੁਝਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਖੋਜ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਆਲਮੀ ਤਪਸ਼|ਮੌਸਮ ਤਬਦੀਲੀ]] ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਮ.ਓ., ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਵਿਹਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ, ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਨਿਰੀਖਣ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੀ ਅਸਾਨੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਨਵੀਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਜਾਂ ਬੀਜ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੋਜ ਅਕਸਰ ਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਟੈਸਟਿੰਗ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਕ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਐਕਸਟੈਂਸੀਬਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਭਾਰਤ ਜਿਹੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਪੇਚੀਦਗੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਭਾਗ ਜਿਵੇਂ ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ. ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਪੇਂਡੂ ਆਬਾਦੀ ਦਰਮਿਆਨ ਗਿਆਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ, ਟੈਸਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਫਤਵਾ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਹੀ ਕੇਵੀਕੇ ਦੁਆਰਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੇਵੀਕੇ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਫ-ਲਾਈਨ ਸੰਚਾਰ ਕਾਰਨ, ਕੇਵੀਕੇ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹੋਈ ਖੋਜ ਨੇ ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ. ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ [[ਸੰਚਾਰ ਤਕਨੀਕੀ|ਆਈ.ਸੀ.ਟੀ.]] ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਮਤ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੇ.ਵੀ. ਕੇ ਦੇ ਲਾਭਪਾਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਪੂਰਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਦੀਆਂ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰਾਵਾਂ ਵੰਡਦਾ ਹੋਇਆ।<ref>{{Cite news|url=http://www.fao.org/e-agriculture/sites/default/files/uploads/kb/2015/03/mextension_india_saravanan_raj_.pdf|title=Mobile Phone Applications for Agricultural Extension in India|last=Saravanan|first=Raj|access-date=10 May 2018|agency=FAO|format=PDF}}</ref> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਇਸਦਾ ਸੀਮਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇਕ ਕੇਵੀਕੇ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ।
| |||