ਅਖ਼ਤਰ ਅੰਸਾਰੀ ਦੇਹਲਵੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਅਖਤਰ ਅੰਸਾਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 1909 ਨੂੰ ਬਦਾਯੂੰ, [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ]]। <ref name="جامع اردو">جامع اردو انسائیکلوپیڈیا (جلد اول) ادبیات، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان، نئی دہلی، 2003ء، صفحہ 34</ref> <ref name="bio-bibliography.com">[http://www.bio-bibliography.com/authors/view/380 اختر انصاری، بائیو ببلوگرافی ڈاٹ کام، پاکستان]</ref> <ref name="rekhta.org">[https://www.rekhta.org/poets/akhtar-ansari/profile?lang=ur اختر انصاری، ریختہ ڈاٹ او آر جی، بھارت]</ref> ਉਸਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਅਯੂਬ ਅੰਸਾਰੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਵਾਸ ਕਰ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਏ, ਇਸ ਲਈ ਦੇਹਲਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ। ਉਹ ਐਂਗਲੋ-ਅਰਬੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। [[1924|1924 ਵਿਚ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,]] ਉਸਨੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨਜ਼, ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੇ [[1930|1930 ਵਿਚ ਬੀ.ਏ. (ਆਨਰਜ਼) ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ]]। [[1931]] ਵਿਚ [[ਇੰਗਲੈਂਡ|ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਲੰਡਨ]] ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਜਲਦ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਿੱਜੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਲੰਡਨ ਤੋਂ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਵਾਪਸ ਦਿੱਲੀ ਪਰਤ ਆਇਆ। [[1932|ਉਸਨੇ]] 1932 ਵਿਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ. ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਅਧੂਰੀ ਰਹਿ ਗਈ। [[1933|ਉਸਨੇ]] [[ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|1933 ਵਿਚ ਅਲੀਗੜ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਵਿਚ ਬੀਟੀ ਵਿਚ [[1934|ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 1934]] ਵਿਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ [[1947]] ਵਿੱਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉਰਦੂ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਲੱਗ ਗਿਆ। [[1950]] ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉਰਦੂ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੱਕ ਉਥੇ ਰਿਹਾ। [[1928|ਅਖਤਰ ਅੰਸਾਰੀ 1928]] ਵਿਚ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗਲਪ, ਅਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਗੱਦ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਗਮਾ ਏ ਰੂਹ 1932 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਦੂਜੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਚ '''ਅੰਧੀ ਦੁਨੀਆ ਔਰ ਦੂਸਰੇ ਅਫ਼ਸਾਨੇ, ਨਾਜ਼ੋ ਔਰ ਦੂਸਰੇ ਅਫ਼ਸਾਨੇ, ਆਬਗੀਨੇ, ਅਫ਼ਾਦੀ ਅਦਬ, ਖ਼ੂਨੀ ਔਰ ਦੂਸਰੇ ਅਫ਼ਸਾਨੇ, ਖ਼ੋ ਨਾਬ, ਖ਼ੰਦਾ ਸਹਿਰ, ਰੂਹ-ਏ-ਅਸਰ, ਲੌ ਇਕ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣੋ, ਯੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਔਰ ਦੂਸਰੇ ਅਫ਼ਸਾਨੇ, ਗ਼ਜ਼ਲ ਔਰ ਦਰਸ-ਏ-ਗ਼ਜ਼ਲ, ਹਾਲੀ ਔਰ ਨਯਾ ਤਨਕੀਦੀਆਲੋਚਨਾੀ ਸ਼ਊਰ, ਟੀੜੀਹੀ ਜ਼ਮੀਨ, ਸਰਵਰ ਜਾਂ, ਮੁਤਾਲਾ ਔਰ ਤਨਕੀਦਆਲੋਚਨਾ, ਸ਼ਾਲਾ ਬਾ ਜਾਮ, ਗ਼ਜ਼ਲ ਕੀ ਤਨਕੀਦਆਲੋਚਨਾ ਔਰ ਦਿਲੀ ਕਾ ਰੋੜਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।''' ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ '''ਇਕ ਕਦਮ ਔਰ ਸਹੀ ਔਰ''' ਅਤੇ '''ਉਰਦੂ ਅਫ਼ਸਾਨਾ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਔਰ ਤਸ਼ਕੀਲੀ ਮਿਸਾਈਲਮਿਸਾਇਲ''' ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾਕੀਤੀਆਂ ਗਿਆ।ਗਈਆਂ। ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈਆਂ।

* ਆਤਮਾਨਗ਼ਮਾ ਦਾ ਗੀਤਰੂਹ (1932 )

* ਨਾਜ਼ੋ ਅਤੇਔਰ ਹੋਰਦੂਸਰੇ ਕਲਪਨਾਅਫ਼ਸਾਨੇ (1940, ਗਲਪਅਫ਼ਸਾਨੇ )

* ਬਾਗ਼ਆਬਗੀਨੇ (1940, ਪਲਾਟਕਤਆਤ)

* ਅਫਦੀਅਫ਼ਾਦੀ ਅਦਾਬਅਦਬ (1941, ਆਲੋਚਨਾ)

* ਖੁੰਬਖ਼ੋ ਨਾਬ (1943, ਬੋਲਗ਼ਜ਼ਲਾਂ)

* ਇੱਕਲੌ ਕਹਾਣੀਇਕ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣੋ (1952, ਗਲਪਅਫ਼ਸਾਨੇ )

* ਇਹਯੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇਔਰ ਹੋਰਦੂਸਰੇ ਕਲਪਨਾਅਫ਼ਸਾਨੇ (1958, ਗਲਪਅਫ਼ਸਾਨੇ )

* ਗ਼ਜ਼ਲ ਅਤੇਔਰ ਦਰਸ-ਏ-ਗ਼ਜ਼ਲ ਪਾਠ (1959, ਆਲੋਚਨਾ)

* ਮੌਜੂਦਾਹਾਲੀ ਅਤੇਔਰ ਨਵੀਂਨਯਾ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕਆਲੋਚਨਾੀ ਚੇਤਨਾਸ਼ਊਰ (1962, ਆਲੋਚਨਾ)

* ਸਰਵਰ-ਏ- ਜਾਨਜਾਂ (1963, ਬੋਲਗ਼ਜ਼ਲਾਂ)

* ਅਧਿਐਨਮੁਤਾਲਾ ਅਤੇਔਰ ਆਲੋਚਨਾ (1965, ਆਲੋਚਨਾ)

* ਫਲੇਮਸ਼ਾਲਾ ਟੂਬਾ ਜੈਮਜਾਮ (1968, ਹਿੱਸੇਕਤਆਤ)

* ਗ਼ਜ਼ਲ ਦਾਕੀ ਇਤਿਹਾਸਸਿਰ ਗੁਜ਼ਸ਼ਤ (1975, ਆਲੋਚਨਾ)