ਮਨਮ ਮੋਟੂ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਚਟਾਨ|name=Manam|photo=Manam Volcano.jpg|photo_caption=Manam Volcano|elevation_m=1807|elevation_ref=<ref name=gvp>{{cite gvp|vnum=0501-02=|name=Manam}}</ref>|prominence_m=1807|prominence_ref=<ref name="peaklist">[http://www.peaklist.org/WWlists/ultras/PNG1500m.html "Papua New Guinea Ultra-Prominence Page"] Peaklist.org. Retrieved 2012-01-13.</ref>|listing=[[Ultra prominent peak|Ultra]]|map=Papua New Guinea|map_caption=Location off the coast of New Guinea|map_size=280|label_position=|location=Northeast of [[New Guinea]],<br /> [[Papua New Guinea]]|range=|coordinates={{coord|4|04|39|S|145|02|21|E|type:mountain_scale:100000|format=dms|display=inline,title}}|coordinates_ref=<ref name="peaklist"/>|topo=|type=[[Stratovolcano]]|age=|last_eruption=2010 to 2018 (ongoing)<ref name="Manam volcano on Volcano Discovery">{{Cite news|title=Manam volcano|url=https://www.volcanodiscovery.com/manam.html|date=19 Feb 2018|language=English}}</ref>|first_ascent=|easiest_route=}} '''ਮਨਮ''', ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ '''ਮਨਮ ਮੋਟੂ ਦੇ''' ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਹੈ ਜੋ ਪਿਸੁਆ ਨਿਊ [[ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ|ਗਿੰਨੀ]] ਦੇ ਬੋਗਿਆ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਤੱਟ' ਤੇ ਯਵਾਰ ਤੋਂ ਸਟੀਫਨ ਸਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਪਾਰ ਬਿਸਮਾਰਕ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਟਾਪੂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚੌੜਾ, ਅਤੇ ਮਨਮ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਇਸਨੂੰਇਸ ਨੂੰ 2004 ਵਿੱਚ ਖਾਲੀ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੇ ਪਾਪੁਆ ਨਿਊ ਗਿੰਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਵਸਾਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਾਪਸਵਾਪਿਸ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇਦਿੰਦੇ ਹਨ।
 
== ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Manam-nov-2004.jpg|left|thumb| ਮਨਮ ਵੋਲਕੈਨੋ, ਨਵੰਬਰ 2004 ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੁਆਹ ਪਲੈਮ]]
ਮਨਮ ਇੱਕ [[ਬਸਾਲਟ|ਬੇਸਾਲਟਿਕ]] - ਐਂਡਿਸਿਟਿਕ ਸਟ੍ਰੈਟੋਵੋਲਕੈਨੋ ਹੈ, ਅਤੇਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਿਮਟ੍ਰੇਟਿਕ ਹੇਠਲੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਵੱਖਰੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੋਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸਕਰ ਪਾਈਰੋਕਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਵਾਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਬਰਫੀਲੇ ਵਾਦੀਆਂ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਦੀਆਂ ਫਟਣ ਵੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਟਾਪੂ ਵੱਸਦਾ ਸੀ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੀਬਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਖਾਲੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਖੇਤਰ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਮ ਦਾ ਫਟਣਾ 1616 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
 
== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਲਾਈਨ 9:
== ਵਿਗਾੜ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Manam_omi_2005028.gif|left|thumb| ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਕਲਾਉਡ 27 ਜਨਵਰੀ, 2005 ਨੂੰ ਮਨਮ ਦੇ ਫਟਣ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਸਾ ਦੁਆਰਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੇ ਸਵਾਰ ਓ ਐਮ ਆਈ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ.]]
3 ਦਸੰਬਰ 1996 ਨੂੰ ਇੱਕ ਫਟਣ ਦੌਰਾਨ 13 ਸਥਾਨਕ ਨਿਵਾਸੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਪਾਇਰੋਕਲਾਸਟਿਕ ਵਹਾਅ ਬੁਦਆ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੇ। ਨਵੰਬਰ 2004 ਵਿਚ, ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਧਮਾਕੇ ਨੇ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦੇ 9,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੱਢਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਧਮਾਕਾ 24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰੰਤੂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਵਾ ਬਦਲ ਕੇ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਵੱਸਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੀ। ਧਮਾਕੇ ਫਟਣ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 11 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਬੋਗੀਆ ਵਿਖੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਖਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਮੰਗੇਮ, ਅਸਾਰੂਮਬਾ ਅਤੇ ਪੋਟਸਡਮ ਵਿਖੇ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਸਨ।<ref>{{Cite web|url=http://www.emtv.com.pg/article.aspx?slug=Hunger-Struck-Manam-Islanders-At-The-Care-Centres&subcategory=Top-Stories|title=Starving Manam Islanders at Care Centres Speak Out|date=8 Feb 2016|publisher=EM TV Online}}</ref>
3 ਦਸੰਬਰ 1996 ਨੂੰ ਇੱਕ ਫਟਣ ਦੌਰਾਨ 13 ਸਥਾਨਕ ਨਿਵਾਸੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਪਾਇਰੋਕਲਾਸਟਿਕ ਵਹਾਅ ਬੁਦਆ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੇ।
ਨਵੰਬਰ 2004 ਵਿਚ, ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਧਮਾਕੇ ਨੇ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦੇ 9,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੱਢਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਧਮਾਕਾ 24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰੰਤੂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਵਾ ਬਦਲ ਕੇ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਵੱਸਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੀ। ਧਮਾਕੇ ਫਟਣ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 11 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਬੋਗੀਆ ਵਿਖੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਖਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਮੰਗੇਮ, ਅਸਾਰੂਮਬਾ ਅਤੇ ਪੋਟਸਡਮ ਵਿਖੇ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਸਨ।<ref>{{Cite web|url=http://www.emtv.com.pg/article.aspx?slug=Hunger-Struck-Manam-Islanders-At-The-Care-Centres&subcategory=Top-Stories|title=Starving Manam Islanders at Care Centres Speak Out|date=8 Feb 2016|publisher=EM TV Online}}</ref>
 
==ਹਵਾਲੇ==