ਡਰਾਮਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਜੋ ਰਚਨਾ ਸੁਣਨ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਪਿਤੁ ਨਜ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿਰ... ਨਾਲ ਪੇਜ ਬਣਾਇਆ |
No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 1:
[[File:കൂടിയാട്ടത്തിലെസുഗ്രീവൻ.jpg|thumb|right|250px|ਡਰਾਮਾ]]
ਜੋ ਰਚਨਾ ਸੁਣਨ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਪਿਤੁ ਨਜ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਰਸਾਨੁਭੂਤੀ ਕਰਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਡਰਾਮਾ ਜਾਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ - ਕਵਿਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਵਣੀ ਕਵਿਤਾ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਮਣੀਇਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਸ਼ਰਵਣੀ ਕਵਿਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਲੋਕ ਚੇਤਨਾ ਵਲੋਂ ਟਾਕਰੇ ਤੇ ਜਿਆਦਾ ਘਨਿਸ਼ਠ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਜੁੜਿਆ ਹੈ । ਨਾਟਿਅਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਡਰਾਮੇ ਦੇ ਲਿਖਾਈ ਅਤੇ ਮੰਚਨ ਦੀ ਮੂਲ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ।
<br>
ਲਾਈਨ 5 ⟶ 6:
* ਕਥਾਵਸਤੂ
* ਪਾਤਰ
* ਰਸ
* ਅਭਿਨਏ
ਅਭਿਨਏ ਵੀ ਡਰਾਮੇ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੱਤ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਸਰੇਸ਼ਟਤਾ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਵਾਕਚਾਤੁਰਿਆ ਅਤੇ ਅਭਿਨਏ ਕਲਾ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ । ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਅਭਿਨਏ ੪ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹ ।
# ਆਂਗਿਕ ਅਭਿਨਏ ( ਸਰੀਰ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਅਭਿਨਏ ) ,
ਲਾਈਨ 46 ⟶ 47:
ਜੈਸਾਕਿ ਕਿਹਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ , ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਵਿਆਵਸਾਇਿਕ ਸਾਹਿਤਿਅਕ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦੇ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਰੀਗਣੇਸ਼ ਆਗਾਹਸਨ ‘ਅਮਾਨਤ’ ਲਖਨਵੀ ਦੇ ‘ਇੰਦਰ ਸਭਾ’ ਨਾਮਕ ਗੀਤ - ਰੂਪਕ ਵਲੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਉੱਤੇ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਇੰਦਰ ਸਭਾ’ ਦੀ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਮੰਚੀ ਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਸਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਆਨੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸਟੇਜ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਨੌਟੰਕੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਵੱਲ ਦਰਸ਼ਕ ਬੈਠਦੇ ਸਨ , ਇੱਕ ਤਰਫ ਤਖ਼ਤੇ ਉੱਤੇ ਰਾਜਾ ਇੰਦਰ ਦਾ ਆਸਨ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ , ਨਾਲ ਵਿੱਚ ਪਰੀਆਂ ਲਈ ਕੁਰਸੀਆਂ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸਨ । ਸਾਜਿੰਦੋਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਪਰਦਾ ਲਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਲੋਂ ਪਾਤਰਾਂ ਦਾ ਪਰਵੇਸ਼ ਕਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਰਾਜਾ ਇੰਦਰ , ਪਰੀਆਂ ਆਦਿ ਪਾਤਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਕੇ ਉਥੇ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੰਵਾਦ ਬੋਲਕੇ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ।<br>
=== ਹਿੰਦੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਅਤੇ ਭਾਰਤੇਂਦੁ ਹਰਿਸ਼ਚੰਦਰ===
ਲਾਈਨ 84 ⟶ 85:
ਅਜਾਦੀ ਦੇ ਪਾਸ਼ਚਾਤ ਹਿੰਦੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦੇ ਸਥਾਈ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਸਰਕਾਰੀ - ਗੈਰ - ਸਰਕਾਰੀ ਜਤਨ ਹੋਏ ਹਨ । ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਵੀ ਕਈ ਗੈਰ - ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਆਰਥਕ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ । ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਅਭਿਨਏ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲੱਗੀ ਹਨ । ਸਕੂਲਾਂ - ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਚੰਗੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਹੁਣ ਅੱਛਾ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਹੋਣ ਲਗਾ ਹੈ । <br>
ਅਨੇਕ ਸਾਮਾਜਕ - ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤੀਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਜੁੜਿਆ ਕੁੱਝ ਚੰਗੇ ਸਥਾਈ ਰੰਗ ਮੰਚ ਬਣੇ ਹਨ , ਜਿਵੇਂ ਥਿਏਟਰ ਸੇਂਟਰ ਦੇ ਤੱਤਵਾਵਧਾਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ , ਬੰਬਈ , ਕਲਕੱਤਾ , ਇਲਾਹਾਬਾਦ , ਹੈਦਰਾਬਾਦ , ਬੰਗਲੌਰ , ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਆਦਿ ਸਥਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸਥਾਈ ਰੰਗ ਮੰਚ ਸਥਾਪਤ ਹਨ । ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵੱਲ ਸਮਰੱਥ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ । ਉੱਤੇ ਇਸ ਸਰਵਭਾਸ਼ਾਈ ਰੰਗਮੰਚੋਂ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਿਖਾਰਨ - ਸੀ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । <br>
== ਲੋਕ ਡਰਾਮਾ==
|