ਦਿੱਲੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox settlement
|name = ਦਿੱਲੀ
|name = National Capital Territory of Delhi
|official_name =ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ
|native_name =
|native_name = राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र<br>ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ
|other_name = ਦਿੱਲੀ <br> दिल्ली
|settlement_type = ਭਾਰਤ ਦਾ [[Unionਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ territoryਪ੍ਰਦੇਸ]]
|image_skyline = Delhi Montage.jpg
|image_caption =
|image_caption = From top clockwise: [[Lotus Temple|Lotus temple]], [[Humayun's Tomb]], [[Connaught Place, New Delhi|Connaught Place]], [[Akshardham (Delhi)|Akshardham temple]] and [[India Gate]].
|image_flag =
|image_map = India DL.svg
|map_caption = Locationਦਿੱਲੀ ofਦੀ Delhiਭਾਰਤ inਵਿੱਚ [[India]]ਸਥਿਤੀ
|latd = 28
|latm = 36
ਲਾਈਨ 19:
|longEW = E
|coordinates_display = Y
|subdivision_type = [[List of sovereign states|Country]]ਦੇਸ਼
|subdivision_name = {{flag|Indiaਭਾਰਤ}}
|subdivision_type1 = [[Regions of India|Region]]
|subdivision_name1 = [[North india]]
|established_title = Settled
|established_date = 6th century B.C., 3000 B.C. (from legend)
|established_title1 = Incorporatedਰਾਜਧਾਨੀ
|established_date1 = 18571911([[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ]])<br>
1947(ਭਾਰਤ)
|established_title2 = Capital formation
|established_title2 = ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ
|established_date2 = 19111956
|established_title3 = Union territory
|established_title3 = ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ
|established_date3 = 19561 ਫਰਵਰੀ 1992
|named_for =
| seat_type = Capital
| seat = [[New Delhi]]
| parts_type = Districtsਜ਼ਿਲ੍ਹੇ
| parts_style = para
| p1 = [[List of districts of Delhi|11]]
|leader_party =
|leader_title = ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
|leader_title = [[Governors and Lieutenant-Governors of states of India|Lt. Governor]]
|leader_name = [[ਅਨਿਲਅਰਵਿੰਦ ਬੈਜਲਕੇਜਰੀਵਾਲ]]
|leader_title1 = {{nowrap|[[Listਵਿਧਾਨ ofਸਭਾ Chief Ministers of Delhi|Chief Minister]]}}ਹਲਕੇ
|leader_name1 = [[ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ]]70
|area_total_km2 = 1484.0
|area_magnitude = 1 E8
|area_rank =
|area_total_km2 = 1484.0
|population_total = 163148381,67,87,941
|area_total_sq_mi = 573.0
|area_water_sq_mi = 6.9
|area_metro_km2 = 46208
|area_rank = [[List of states and territories of India by area|31st]]
|elevation_m = 200-250
|elevation_ft = 650-820
|population_total = 16314838
|population_as_of = 2011
|population_footnotes =
|population_footnotes =<ref name="Census India 2011">{{cite web|title=Cities with population of 1 Lakh and Above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|publisher=censusindia.gov.in|accessdate=30 January 2014}}</ref>
|population_density_km2 = auto
| demographics_type1 = Languagesਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
|population_density_sq_mi = 29259.12
| demographics1_title1 = Officialਸਰਕਾਰੀ
|population_metro = 21,753,486
|postal_code_type = [[ਪਿੰਨ ਕੋਡ|ਡਾਕ ਕੋਡ]]
|population_metro_footnotes =<ref>{{cite web|url=http://pibmumbai.gov.in/scripts/detail.asp?releaseId=E2011IS3|title=Press Information Bureau: Government of India news site, PIB Mumbai website, PIB Mumbai, Press Information Bureau, PIB, India's Official media agency, Government of India press releases, PIB photographs, PIB photos, Press Conferences in Mumbai, Union Minister Press Conference, Marathi press releases, PIB features, Bharat Nirman Public Information Campaign, Public Information Campaign, Bharat Nirman Campaign, Public Information Campaign, Indian Government press releases, PIB Western Region|author=|date=|work=pibmumbai.gov.in|accessdate=7 September 2015}}</ref>
|postal_code = 110 XXX
|population_rank = [[List of most populous cities in India|2nd]]
|area_code =
|population_demonym = ਦਿੱਲੀਵਾਲੇ
| demographics_type1 = Languages
| demographics1_title1 = Official
|postal_code_type = [[Postal Index Number|Pincode(s)]]
|postal_code = [http://pincodes.info/in/Delhi/New-Delhi/New-Delhi/ 110 XXX]
|area_code = [[Telephone numbers in India|+91 11]]
|iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-DL]]
|website = [{{url|http://delhi.gov.in/ Delhi.gov.in]}}
||leader_name2 = 7
|image_spushpin
|leader_title3 = ਰਾਜ ਸਭਾ ਹਲਕੇ
|leader_name2 = [[Unicameral]] (70 seats)
|leader_name3 = 3
|leader_title3 = [[High Courts of India|High Court]]
| demographics1_info1 = [[ਹਿੰਦੀ]]
|leader_name3 = [[ਦਿੱਲੀ ਹਾਈਕੋਰਟ]]
| demographics1_title2 = Second official
|leader_title4 = [[Commissioner of Police, Delhi|Police commissioner]]
| demographics1_info2 =
|leader_name4 = [[ਆਵੋਕ ਵਰਮਾ]]<ref>{{cite web|url=http://www.ndtv.com/delhi-news/alok-verma-takes-charge-as-delhis-new-police-commissioner-1282378 |title=Alok Verma Takes Charge As Delhi's New Police Commissioner |accessdate=29 February 2016 }}</ref>
|established_title4 = Established
|established_date4 = 1 ਫਰਵਰੀ 1992
| demographics1_info1 = [[ਹਿੰਦੀ]]<ref name="OLA 2000">{{cite web|url=http://delhi.gov.in/wps/wcm/connect/d09fd2004bd07ad9a305ab56803943f0/Delhi+Official+Languages+Act+2000.pdf?MOD=AJPERES&lmod=-344844204|title=Official Language Act 2000|date=2 July 2003|publisher=Government of Delhi|accessdate=17 July 2015}}</ref>
| demographics1_title2 = Second official
| demographics1_info2 = [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]], [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]], [[ਉਰਦੂ]]<ref name="OLA 2000" />
|blank3_name =
|blank3_info =
|timezone = [[Indianਭਾਰਤੀ Standardਮਿਆਰੀ Timeਸਮਾਂ]]
|utc_offset = +5.30
|leader_title2=ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ|registration_plate=DL}}
}}
'''ਦਿੱਲੀ''' ([[ਹਿੰਦੀ]]: दिल्ली; ਉਰਦੂ: دیللی) [[ਭਾਰਤ]] ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਅੰਦਰ [[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਰਾਜਧਾਨੀ]] ਹੈ। ਇੱਕ [[ਕਰੋੜ]] 7367 [[ਲੱਖ]] ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲ ਇਹ [[ਭਾਰਤ]] ਦਾ ਦੂਜਾ ਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ 8ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ [[ਸ਼ਹਿਰ]] ਹੈ। [[ਜਮਨਾ ਦਰਿਆ]] ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਆਬਾਦ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ 6ਵੀਂ [[ਸਦੀ]] [[ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ]] ਤੋਂ ਆਬਾਦ ਹੈ। [[ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ]] ਦੇ ਉਰੂਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਭਰਿਆ।
 
ਸ਼ਹਿਰ ਚ [[ਜ਼ਮਾਨਾ ਕਦੀਮ]] ਤੇ [[ਕਰੂੰ ਵਸਤੀ]] ਦੀਆਂ ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਦੇ [[ਆਸਾਰ ਕਦੀਮਾ]] ਮੌਜੂਦ ਹਨ। [[ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ]] ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦਾ [[ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ]] ਤੇ [[ਮਸਜਿਦ ਕੁੱਵਤ ਇਸਲਾਮ]] [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ]] ਚ [[ਇਸਲਾਮ]] ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵ ਸ਼ੌਕਤ ਦੀਆਂ ਉਲੀਨ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹਨ। [[ਮੁਗ਼ਲੀਆਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ]] ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਚ [[ਜਲਾਲ ਉੱਦੀਨ ਅਕਬਰ]] ([[ਅਕਬਰ]]) ਨੇ ਰਾਜਘਰਰਾਜਧਾਨੀ [[ਆਗਰਾ]] ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਮਨਤਕਲਬਦਲ ਕੀਤਾਲਈ ਜਦੋਂ ਕਿ 1639ਈ. ਚ [[ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ]] ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਆਬਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਹੜਾ ਕਿ 1649ਈ. ਤੋਂ 1857ਈ. ਤੱਕ [[ਮੁਗ਼ਲੀਆਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ]] ਦਾ ਦਾਰੁਲ ਹਕੂਮਤ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ [[ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਆਬਾਦਸ਼ਾਹਜਹਾਂਬਾਦ]] ਕਹਿਲਾਂਦਾਕਹਿਲਾਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ [[ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ]] ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
 
[[ਤਸਵੀਰ:Qutab.jpg|thumb|left|200px204x204px|ਦਿੱਲੀ ਦਾ 238 [[ਫ਼ੁੱਟ]]ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ [[ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ]], ਜਿਹੜਾ ਚੁੱਕ ਦਾ ਇਟਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਸਬਤੋਂ ਉੱਚਾ ਮੀਨਾਰ ਹੈ। ]]
 
[[1857ਈਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ|1857 ਈ. ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲੇਪਹਿਲਾਂ [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ]] ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਚੁਕੀਚੁੱਕੀ ਸੀ ਤੇ [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ]] ਦੇਦੀ ਦੌਰਾਨਰਾਜਧਾਨੀ [[ਕਲਕੱਤਾ]] ਨੂੰ ਰਾਜਘਰ ਦੀ ਹਸੀਤ ਹਾਸਲ ਸੀ। ਬਾਲਆਖ਼ਰਕਿੰਗ [[ਜਾਰਜ ਪਨਜਮ]] ਨੇ 1911ਈ. ਚ ਰਾਜਘਰਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਮਨਤਕਲਬਣਾਉਣ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਤੇ 1920ਈ. ਦੀ ਦੁਹਾਈ ਚ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜਨੂਬ ਚਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ [[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ਵਸਾਈਆਵਸਾਇਆ ਗਿਆ। 1947ਈ1947 ਈ. ਚ [[ਆਜ਼ਾਦੀ ਹਿੰਦ]] ਦੇ ਬਾਅਦ ਨਵੀਂ ਦਿਲੀ ਨੂੰ [[ਭਾਰਤ]] ਦਾਦੀ ਰਾਜਘਰਰਾਜਧਾਨੀ ਕਰਾਰਘੋਸ਼ਿਤ ਦਿੱਤਾਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼ਹਿਰ ਚ [[ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਆਮੇਂਟਪਾਰਲੀਮੈਂਟ]] ਸਮੇਤ ਵਫ਼ਾਕੀ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਅਹਿਮ ਦਫ਼ਾਤਰਦਫ਼ਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ [[ਭਾਰਤ]] ਦਾ ਸਕਾਫ਼ਤੀ, ਸਿਆਸੀ ਤੇ ਤਜਾਰਤੀ ਮਰਕਜ਼ ਹੈ।
 
== ਜਨਾਤ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Red Fort Delhi.jpg|thumb|250px|left|ਦਿੱਲੀ ਦਾ [[ਲਾਲ ਕਿਲਾ]] ਜਿਹੜਾ [[ਯੂਨੈਸਕੋ]] ਦੇ ਆਲਮੀ ਵਿਰਸੇ ਦੀ ਥਾਂ ਵੀ ਏ]]
 
[[ਜਨਾਤ]] ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਲਿਖੀ ਗਈ [[ਵਲੀਮ ਟੇਲਰ ਮਿਲ]] ਦੀ [[ਕਿਤਾਬ]] ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ [[ਭਾਰਤ]] ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਤਰੀਖ਼ੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਾ ਅਹਾਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਅਜ਼ੀਮ ਮਾਜ਼ੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਅਜ਼ੀਮ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਏਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ ਚੱਪਾ ਚੱਪਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਾਸਤਾਨਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ’ਤੇ [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ]] ਦੇ ਅਜ਼ੀਮ ਮਾਜ਼ੀ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
==ਸੱਭਿਆਚਾਰ==
ਦਿਲੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਰੰਪਰਕ ਮਿੱਟੀ
ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਇਸਦੇ ਲੰਬੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਬੰਧ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਾਸ਼ਾ, ਪਹਿਰਾਵਾ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪਿਘਲਣ ਵਾਲਾ ਪੋਟ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।[[ਤਸਵੀਰ:Red Fort Delhi.jpg|thumb|205x205px|left|ਦਿੱਲੀ ਦਾ [[ਲਾਲ ਕਿਲਾ]] ਜਿਹੜਾ [[ਯੂਨੈਸਕੋ]] ਦੇ ਆਲਮੀ ਵਿਰਸੇ ਦੀ ਥਾਂ ਵੀ ਏ]]
 
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ}}