ਚਰਖ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
2401:4900:41F9:EFF7:0:34:33C5:8501 (ਗੱਲ-ਬਾਤ) ਦੀ ਸੋਧ 621385 ਨਕਾਰੀ
ਟੈਗ: ਅਣਕੀਤਾ
2401:4900:41F9:EFF7:0:34:33C5:8501 (ਗੱਲ-ਬਾਤ) ਦੀ ਸੋਧ 621384 ਨਕਾਰੀ
ਟੈਗ: ਅਣਕੀਤਾ
ਲਾਈਨ 49:
 
ਆਪਣੇ ਵੀਰ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਚਰਖੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੀਰ ਦੀ ਯਾਦ ਬਹੁਤ ਸਤਾਉਂਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿ ਉੱਠਦੀ :-
 
ਛੱਲੀਆਂ ਛੱਲੀਆਂ ਛੱਲੀਆਂ,
ਵੀਰਾ ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਚੱਲ ਵੇ,
ਮੇਰੀਆਂ ਕੱਤਣ ਸਹੇਲੀਆਂ ‘ਕੱਲੀਆਂ
 
ਚਰਖੇ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਏਨਾ ਉੱਚਾ ਰੁਤਬਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸਦੀ ਘੂਕਦੀ ਚਾਲ, ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਵਟ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰ ਦੀ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਾਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ :-
 
ਨੀ ਮੈਂ ਕੱਤਾਂ ਪ੍ਰੀਤਾਂ ਨਾਲ ਚਰਖਾ ਚੰਨਣ ਦਾ
-----------------
ਲਾਈਨ 76 ⟶ 74:
 
ਗੱਭਰੂ ਵੀ ਮੁਟਿਆਰ ਦੇ ਚਰਖੇ ਦੀ ਗੂੰਜ ਦੀ ਸਿਫਤ ਇੰਝ ਕਰਦੇ ਸਨ:-
 
ਕੂਕੇ ਚਰਖਾ ਬਿਸ਼ਨੀਏ ਤੇਰਾ, ਲੋਕਾਂ ਭਾਣੇ ਮੋਰ ਬੋਲਦਾ ।
 
ਲਾਈਨ 97 ⟶ 94:
ਰਾਤੀਂ ਕੱਤੇਂ ਰਾਤੀਂ ਅਟੇਰੇਂ, ਗੋਸ਼ੇ ਲਾਇਓ ਤਾਣਾ।
ਇੱਕ ਜੁ ਤੰਦ ਅਵੱਲਾ ਪੈ ਗਿਆ, ਸਾਹਿਬ ਮੂਲ ਨਾ ਭਾਣਾ।
 
ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਚਰਖੇ ਰਾਹੀਂ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਅਤੇ ਮੌਤ ਯਾਦ ਕਰਵਾਈ ਹੈ :-
 
ਤੂੰ ਸਦਾ ਨਾ ਪੇਕੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਪਾਸ ਅੰਮੜੀ ਦੇ ਬਹਿਣਾ ਹੈ,
ਤਾਂ ਅੰਤ ਵਿਛੋੜਾ ਸਹਿਣਾ ਹੈ, ਵੱਸ ਪਏਂਗੀ ਸੱਸ ਨਨਾਣ ਕੁੜੇ,
ਨਾ ਪਾਸ ਅੰਮੜੀ ਦੇ ਬਹਿਣਾ ਹੈ,
ਕੱਤ ਲੈ ਨੀਂ, ਕੁਝ ਕਤਾ ਲੈ ਨੀਂ, ਹੁਣ ਤਾਣੀ ਤੰਦ ਉਣਾ ਲੈ ਨੀਂ,
ਤਾਂ ਅੰਤ ਵਿਛੋੜਾ ਸਹਿਣਾ ਹੈ,
ਤੂੰ ਤਦ ਹੋਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੁੜੇ।
ਵੱਸ ਪਏਂਗੀ ਸੱਸ ਨਨਾਣ ਕੁੜੇ,
ਚਰਖੇ ਦੀ ਤਸ਼ਬੀਹ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਿਖ਼ਰ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਚਨਾ ‘ਕੇਸਰੀ ਚਰਖਾ’ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਯੋਗ ਹੈ। ਚਰਖੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹਰ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਦੀ ਥਾਂ ਰੂਹਾਨੀ ਕੋਣ ਤੋਂ ਪਰਖਿਆ ਹੈ :-
ਕੱਤ ਲੈ ਨੀਂ, ਕੁਝ ਕਤਾ ਲੈ ਨੀਂ,
ਹੁਣ ਤਾਣੀ ਤੰਦ ਉਣਾ ਲੈ ਨੀਂ,
ਤੂੰ ਤਦ ਹੋਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੁੜੇ।
ਚਰਖੇ ਦੀ ਤਸ਼ਬੀਹ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਿਖ਼ਰ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਚਨਾ ‘ਕੇਸਰੀ ਚਰਖਾ’ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਯੋਗ ਹੈ। ਚਰਖੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹਰ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਦੀ ਥਾਂ ਰੂਹਾਨੀ ਕੋਣ ਤੋਂ ਪਰਖਿਆ ਹੈ :-
 
ਤ੍ਰਿੰਞਣ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਾਇਕੇ ਮੈਂ ਅਕਲ ਗਵਾਈ,