ਬਾਬਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary |
|||
ਲਾਈਨ 22:
|spouse=[[ਆਇਸ਼ਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗ਼ਮ]]<br>ਜ਼ੈਨਾਬ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ<br>[[ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ]]<br>ਮਾਹਮ ਬੇਗ਼ਮ<br>ਦਿਲਦਾਰ ਬੇਗਮ<br>ਗੁਲਨਾਰ<br>ਗੁਲਰੁਖ ਬੇਗਮ<br>[[ਮੁਬਾਰਿਕਾ ਯੂਸਫਜ਼ਈ]]|succession1=[[ਕਾਬੁਲ]] ਦਾ [[ਅਮੀਰ (ਪਦਵੀ)|ਅਮੀਰ]]|reign1=1504–1526|predecessor1=ਮੁਕਿਨ ਬੇਗ਼|successor1=ਖ਼ੁਦ (ਮੁਗ਼ਲ ਸ਼ਾਸਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ)|succession2=[[ਫ਼ਰਗਨਾ]] ਦਾ [[ਅਮੀਰ (ਪਦਵੀ)|ਅਮੀਰ]]|reign2=1494–1497|predecessor2=[[ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੂਜਾ]]}}
'''ਬਾਬਰ''' ({{lang-fa|{{Nastaliq|بابر}}|lit= tiger|translit= Bābur}}; {{IPA-fa|bɑːbʊr}}; 14 ਫਰਵਰੀ 1483{{spaced ndash}}26 ਦਸੰਬਰ 1530), ਜਨਮ '''ਮਿਰਜ਼ਾ ਜ਼ਹੀਰ-ਉਦ-ਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ''', [[ਭਾਰਤੀ
ਚਗਤਾਈ ਤੁਰਕੀ ਮੂਲ ਦਾ<ref name="Richards1995">{{Citation |last=Richards |first=John F. |title=The Mughal Empire |url=https://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC |page=6 |year=1995 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-56603-2}}</ref> ਅਤੇ [[ਫ਼ਰਗਨਾ ਵਾਦੀ|ਫਰਗਾਨਾ ਘਾਟੀ]] (ਅਜੋਕੇ [[ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ]] ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ [[ਅੰਦੀਜਾਨ]] ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਬਾਬਰ [[ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ ਮਿਰਜ਼ਾ]] (1456-1494, 1469 ਤੋਂ 1494 ਤੱਕ [[ਫ਼ਰਗਨਾ|ਫਰਗਾਨਾ]] ਦਾ ਗਵਰਨਰ) ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਤੈਮੂਰ (1336-1405) ਦਾ ਪੜਪੋਤਾ ਸੀ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1494 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਖਸੀਕੇਂਤ ਵਿੱਚ ਫਰਗਾਨਾ ਦੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ [[ਸਮਰਕੰਦ]] ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਫਰਗਾਨਾ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਫਰਗਾਨਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਿੱਤਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਮਰਕੰਦ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। 1501 ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੈਬਾਨੀ ਖਾਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। 1504 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ [[ਕਾਬੁਲ]] ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਅਬਦੁਰ ਰਜ਼ਾਕ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਸੀ, ਜੋ ਉਲੁਗ ਬੇਗ II ਦੇ ਨਵਜੰਮੇ ਵਾਰਸ ਸੀ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਫਾਵਿਦ ਸ਼ਾਸਕ ਇਸਮਾਈਲ ਪਹਿਲੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ [[ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਰਕੰਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਸਿਰਫ ਇਸਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਵੀਆਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੇਬਾਨੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ।
ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਸਮਰਕੰਦ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਮੋੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸਫਾਵਿਦ ਅਤੇ [[ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ|ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ]] ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।<ref name="Gilbert2017">{{citation|last=Gilbert|first=Marc Jason|title=South Asia in World History|url=https://books.google.com/books?id=1dhKDgAAQBAJ&pg=PA75|year=2017|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-066137-3|pages=75–}} Quote: "Babur then adroitly gave the Ottomans his promise not to attack them in return for their military aid, which he received in the form of the newest of battlefield inventions, the matchlock gun and cast cannons, as well as instructors to train his men to use them."</ref> ਉਸਨੇ 1526 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ [[ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ]] ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ [[ਇਬਰਾਹਿਮ
ਬਾਬਰ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਆਹ ਕੀਤੇ। ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ [[ਹੁਮਾਯੂੰ]], ਕਾਮਰਾਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਹਿੰਦਲ ਮਿਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। 1530 ਵਿੱਚ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਹੁਮਾਯੂੰ ਉਸ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਹੋਇਆ। ਬਾਬਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ, ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੁਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ।<ref name="Necipoğlu" /> ਉਹ [[ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ]] ਅਤੇ
== ਨਾਮ ==
ਜ਼ਹੀਰ-ਉਦ-ਦੀਨ "ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ" (ਇਸਲਾਮ ਦੇ) ਲਈ ਅਰਬੀ ਹੈ, ਅਤੇ [[ਮੁਹੰਮਦ]] ਇਸਲਾਮੀ ਪੈਗੰਬਰ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਬਰ ਲਈ ਇਹ ਨਾਮ ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਖਵਾਜਾ ਅਹਰਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ ਸਨ।<ref>{{Cite book|last=Noshahi|first=Arif|title=خواجہ احرار|publisher=پورب اکیڈمی|year=2005|location=Lahore, Pakistan}}</ref> ਉਸਦੀ [[ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ|ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆਈ]] ਟਰਕੋ-ਮੰਗੋਲ ਫੌਜ ਲਈ ਨਾਮ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਉਸਦੇ ਉਪਨਾਮ ਬਾਬਰ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।{{sfn|Eraly|2007|pp=18–20}} ਇਹ ਨਾਮ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਾਰਸੀ]] ਸ਼ਬਦ ਬਾਬਰ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ({{Wikt-lang|fa|ببر}}), ਮਤਲਬ "ਟਾਈਗਰ"।{{sfnp|''EB''|1878}}<ref name="Dale2004" /> ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵਾਰ-ਵਾਰ
== ਪਿਛੋਕੜ ==
[[File:Babur's Genealogical Order.jpg|thumb|ਬਾਬਰ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਬਾਬਰ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ। ਉਹ [[ਬਾਬਰਨਾਮਾ]] ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਤ-ਭਾਸ਼ਾ ਚਗਤਾਈ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ,<ref name="Babur Nama">{{cite book|title=Babur Nama: Journal of Emperor Babur|year=2006|publisher=[[Penguin Books]] India|location=Mumbai|isbn=978-0-14-400149-1|page=xviii|author=Dilip Hiro |url=https://books.google.com/books?id=VW2HJL689wgC}}</ref> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡੇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਉਸਦੀ ਤੁਰਕੀ ਵਾਰਤਕ ਇਸਦੇ ਵਾਕ ਢਾਂਚੇ, ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਸ਼ਬਦ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਹੈ।"<ref name="Dale2004">{{cite book |first=Stephen Frederic |last=Dale |title=The garden of the eight paradises: Bābur and the culture of Empire in Central Asia, Afghanistan and India (1483–1530) |publisher=Brill |year=2004 |pages=15, 150 |isbn=90-04-13707-6 }}</ref> ਬਾਬਰ ਦੇ ਪੋਤੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਾਬਰਨਾਮਾ ਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Babur Nama" />▼
▲ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਬਾਬਰ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ। ਉਹ ਬਾਬਰਨਾਮਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਤ-ਭਾਸ਼ਾ ਚਗਤਾਈ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ,<ref name="Babur Nama">{{cite book|title=Babur Nama: Journal of Emperor Babur|year=2006|publisher=[[Penguin Books]] India|location=Mumbai|isbn=978-0-14-400149-1|page=xviii|author=Dilip Hiro |url=https://books.google.com/books?id=VW2HJL689wgC}}</ref> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡੇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਉਸਦੀ ਤੁਰਕੀ ਵਾਰਤਕ ਇਸਦੇ ਵਾਕ ਢਾਂਚੇ, ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਸ਼ਬਦ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਹੈ।"<ref name="Dale2004">{{cite book |first=Stephen Frederic |last=Dale |title=The garden of the eight paradises: Bābur and the culture of Empire in Central Asia, Afghanistan and India (1483–1530) |publisher=Brill |year=2004 |pages=15, 150 |isbn=90-04-13707-6 }}</ref> ਬਾਬਰ ਦੇ ਪੋਤੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਾਬਰਨਾਮਾ ਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Babur Nama" />
ਬਾਬਰ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਫਰਵਰੀ 1483 ਨੂੰ [[ਅੰਦੀਜਾਨ]], [[ਫ਼ਰਗਨਾ ਵਾਦੀ|ਫਰਗਾਨਾ
ਬਾਬਰ ਬਰਲਾਸ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਮੰਗੋਲ ਮੂਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite web |url=https://www.britannica.com/biography/Babur |title=Bābur (Mughal emperor) |website=Encyclopædia Britannica |access-date=29 August 2016}}</ref><ref name="Iranica" /> ਉਹ ਵੀ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਅਤੇ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਖੁਰਾਸਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ। ਚਘਾਤਾਈ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਾਬਰ ਫ਼ਾਰਸੀ, ਤਿਮੂਰਿਡ ਕੁਲੀਨ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਫ੍ਰੈਂਕਾ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਸੀ।<ref>{{cite web |url=https://www.britannica.com/place/Iran/The-Timurids-and-Turkmen |title=Iran: The Timurids and Turkmen |website=Encyclopædia Britannica |access-date=29 August 2016}}</ref>
ਲਾਈਨ 44 ⟶ 43:
ਇਸ ਲਈ, ਬਾਬਰ, ਭਾਵੇਂ ਨਾਮਾਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਗੋਲ (ਜਾਂ ਫਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ), ਨੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਈਰਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਹੁਤਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਆਪਣੀ ਨਸਲੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ (ਬਾਬਰ ਨੂੰ "ਸਾਰਟਸ" ਅਤੇ "ਤਾਜਿਕ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਨਸਲੀ ਅਫ਼ਗਾਨ, ਅਰਬ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਬਰਲਾਸ ਅਤੇ ਚਘਾਤਾਇਦ ਤੁਰਕੋ-ਮੰਗੋਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।<ref>{{cite book |title=Central Asia in Historical Perspective |last=Manz |first=Beatrice Forbes |chapter=The Symbiosis of Turk and Tajik |publisher=Boulder, Colorado & Oxford |year=1994 |page=58 |isbn=0-8133-3638-4}}</ref>
==ਮੁਗ਼ਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਗਠਨ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Babur_idealisiert.jpg|thumb|322x322px|[[ਬਾਬਰਨਾਮਾ]] ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਚਿਤਰ ਖਰੜੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਬਰ ਦਾ ਪੋਰਟਰੇਟ]]
{{Main|ਲੋਧੀ ਵੰਸ਼|ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ|}}ਬਾਬਰ ਅਜੇ ਵੀ ਉਜ਼ਬੇਕਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ [[ਬਦਖਸ਼ਾਨ]] ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ, ਜੋ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਜਗ੍ਹਾ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ, ਇਸ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਦਰਾੜ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦੁਸ਼ਮਣ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਪੇਸ ਬਣਾਉਣਾ ਪਿਆ।"{{sfn|Eraly|2007|pp=27–29}} ਸਮਰਕੰਦ ਦੀ ਤੀਜੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਿੱਤ ਵੱਲ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ; ਉਹ 1519 ਵਿੱਚ [[ਚਨਾਬ ਦਰਿਆ]], ਜੋ ਹੁਣ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਵਿੱਚ ਹੈ, ਪਹੁੰਚਿਆ।<ref name="VDM0" /> 1524 ਤੱਕ, ਉਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਪੂਰਵਜ ਤੈਮੂਰ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸਦੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।{{sfn|Eraly|2007|pp=27–29}} ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਲੋਧੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਸਲਤਨਤ ਟੁੱਟ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਲ-ਬਦਲੂ ਸਨ। ਬਾਬਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਲੋਧੀ ਅਤੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਦੇ ਚਾਚਾ ਅਲਾਉ-ਉਦ-ਦੀਨ ਤੋਂ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ।<ref name="RSCHMI">{{cite book |last=Chaurasia |first=Radhey Shyam |title=History of medieval India : from 1000 A.D. to 1707 A.D. |year=2002 |publisher=Atlantic Publ. |location=New Delhi |isbn=81-269-0123-3 |pages=89–90 |url=https://books.google.com/books?id=8XnaL7zPXPUC&q=babur%20receiving%20invitations%20from%20Daulat%20Khan%20Lodi&pg=PA89}}</ref> ਉਸਨੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਕੋਲ ਇੱਕ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਿਆ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਦਾ ਸਹੀ ਵਾਰਸ ਦੱਸਦਾ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਰਾਜਦੂਤ ਨੂੰ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]], ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।<ref name="VDM0" />
===ਪਾਨੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ===▼
[[File:Babur at Mughal Dastarkhan, 1590 CE.jpg|thumb|1590 ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਦਸਤਾਰਖਾਨ ਵਿਖੇ ਬਾਬਰ]]
ਬਾਬਰ ਨੇ 1524 ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਨੂੰ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਫੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite book |last=Chandra |first=Satish |year=2009 |title=Medieval India:From Sultanat to the Mughals |volume=2 |location=New Delhi |publisher=Har-Anand |page=27 |isbn=978-81-241-1268-7}}</ref> ਜਦੋਂ ਬਾਬਰ ਲਾਹੌਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਲੋਧੀ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਕੂਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਫਿਰ ਲੋਧੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਾਗੀ ਚਾਚੇ ਆਲਮ ਖਾਨ ਨੂੰ ਗਵਰਨਰ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿਬਲਪੁਰ ਵੱਲ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ।<ref>{{harvtxt|Chandra|2009|pp=27–28}}</ref> ਆਲਮ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਖਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਲਮ ਖਾਨ ਨੂੰ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਗਏ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 30,000 ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਘੇਰ ਲਿਆ।<ref name="autogenerated1">{{harvtxt|Chandra|2009|p=28}}</ref> ਸੁਲਤਾਨ ਨੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਲਮ ਦੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਬਾਬਰ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ।<ref name="autogenerated1" />
===
{{
[[File:1526-First Battle of Panipat-Ibrahim Lodhi and Babur.jpg|thumb|left|upright|ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਲੜਾਈ (1526) ਦੌਰਾਨ ਮੁਗਲ ਤੋਪਖਾਨਾ ਅਤੇ ਫੌਜਾਂ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ]]
ਨਵੰਬਰ 1525 ਵਿਚ ਬਾਬਰ ਨੂੰ [[ਪਿਸ਼ਾਵਰ]] ਵਿਚ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਕਿ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਨੇ ਪੱਖ ਬਦਲ ਲਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਬਰ ਨੇ ਅਲਾਉ-ਉਦ-ਦੀਨ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।{{clarify|reason=who drove out Ala-ud-Din? Babur or Lodi?|date=June 2015}} ਫਿਰ ਬਾਬਰ ਨੇ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕੀਤਾ, ਸਿਰਫ ਇਹ ਵੇਖਣ ਲਈ ਕਿ ਦੌਲਤ ਦੀ ਫੌਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਹੁੰਚ 'ਤੇ ਪਿਘਲ ਗਈ।<ref name="VDM0" /> ਦੌਲਤ ਨੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੰਧ ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਾਬਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮਾਲਕ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।{{citation needed|date=June 2015}}
==ਹਵਾਲੇ==▼
{{ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ}}▼
ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਰਹਿੰਦ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕੀਤਾ। ਉਹ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 1526 ਨੂੰ [[ਪਾਣੀਪਤ]] ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੀ ਲਗਭਗ 100,000 ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ 100 ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਮ ਫੌਜ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।<ref name="VDM0" /><ref name="RSCHMI" /> ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਤੁਲੁਗਮਾ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਗੋਲੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਸਦੇ ਜੰਗੀ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ।<ref name="RSCHMI" /> ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਧੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ।<ref name="VDM0" />
ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਆਗਰਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਲੋਧੀ ਦੀ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮੁਗਲ ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਤਮ ਉਭਾਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਵਰਗੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।<ref name="VDM1">{{harvtxt|Mahajan|2007|p=438}}</ref>
{{Main|ਖਾਨਵਾ ਦੀ ਲੜਾਈ}}
[[File:Babur visiting the Urvah valley in Gwalior 1.jpg|thumb|upright|1527 ਵਿੱਚ ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਉਰਵਾਹ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਜੈਨ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ।<ref>"Gwalior Fort: Rock Sculptures", A Cunningham, ''Archaeological Survey of India'', pp. 364–70</ref>]]
ਖਾਨਵਾ ਦੀ ਲੜਾਈ 16 ਮਾਰਚ 1527 ਨੂੰ ਬਾਬਰ ਅਤੇ [[ਮੇਵਾੜ]] ਦੇ ਰਾਜਪੂਤ ਸ਼ਾਸਕ [[ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ]] ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ। ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਬਾਬਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਾਸਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਉਖਾੜ ਸੁੱਟਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ [[ਦਿੱਲੀ]] ਅਤੇ [[ਆਗਰਾ]] ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰਾਜਪੂਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨ ਮੁਖੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਬਾਬਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਕੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਸੀ। ਰਾਣਾ ਸੰਘਾ ਦੇ ਆਗਰਾ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲਣ 'ਤੇ, ਬਾਬਰ ਨੇ [[ਖਾਨਵਾ]] (ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਰਾਜਸਥਾਨ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਸਥਿਤੀ ਲੈ ਲਈ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇ.ਵੀ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ "ਉੱਤਮ ਜਰਨੈਲ" ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਲੜਾਈ ਜਿੱਤੀ; ਇਹ ਲੜਾਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੋਪਾਂ ਅਤੇ ਮਸਕਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਰਾਓ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਨੂੰ "ਧੋਖੇ" ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਜਦੋਂ ਹਿੰਦੂ ਮੁਖੀ ਸਿਲਹਦੀ 6,000 ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਗੜੀ ਨਾਲ ਬਾਬਰ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ।<ref name="Rao">{{cite book|first=K. V. Krishna |last=Rao|title=Prepare Or Perish: A Study of National Security|url=https://books.google.com/books?id=G7xPaJomYsEC&pg=PA453|isbn=978-81-7212-001-6|publisher=Lancer Publishers|page=453|year=1991}}</ref>
ਬਾਬਰ ਨੇ ਸਾਂਗਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ, ਉਸਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੋ ਮਹਾਨ ਗੈਰ-ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ [[ਵਿਜੈਨਗਰ ਸਾਮਰਾਜ|ਵਿਜੇਨਗਰ]] ਦਾ [[ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇਵ ਰਾਏ]] ਸੀ।{{sfn|Wink|2012|pp=157–58|ps=. "Reflecting on challenges he faced in India in his memoris Babur described Rana Sanga as one of the two greatest infidel king of India along with Deva Raya of South. who had grown so great by his audacity and sword and whose territory was so large that it covered significant portion of North-Western India"}}
=== ਚੰਦੇਰੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ===
[[ਚੰਦੇਰੀ ਦੀ ਲੜਾਈ]] ਖਾਨਵਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਇਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੋਈ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਕਿ ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕੱਟੜ ਸਹਿਯੋਗੀ [[ਮੇਦਿਨੀ ਰਾਏ]], ਜੋ ਮਾਲਵੇ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ, ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਰਾਣਾ ਨੂੰ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।<ref name="Lane-Poole">{{cite book |last=Lane-Poole |first=Stanley |author-link=Stanley Lane-Poole |year=1899 |title=Babar |url=https://archive.org/details/babar035008mbp |pages=182–83 |publisher=The Clarendon Press}}</ref><ref name="Chandra">{{cite book |last=Chandra |first=Satish |author-link=Satish Chandra (historian) |year=1999 |title=Medieval India: From Sultanat to the Mughals |volume=2 |edition=1st |location=New Delhi |publisher=Har-Anand Publications |page=36 |oclc=36806798}}</ref>
ਚੰਦੇਰੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ 20 ਜਨਵਰੀ 1528 ਈ. ਵਿੱਚ<ref name="Lane-Poole" /> ਬਾਬਰ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਚੰਦੇਰੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਮੇਦਿਨੀ ਰਾਓ ਨੂੰ ਸ਼ਮਸਾਬਾਦ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।<ref name="Chandra" /> ਚੰਦੇਰੀ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਬਾਬਰ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਉੱਪਰਲੇ ਕਿਲੇ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਬਰ ਨੇ ਖੁਦ ਹੈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਆਖਰੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉੱਪਰਲਾ ਕਿਲਾ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name = "Lane-Poole" /> ਜਿੱਤ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਾ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਮੇਦਿਨੀ ਰਾਏ ਨੇ ਇੱਕ [[ਜੌਹਰ]] ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ।<ref name="Lane-Poole"/><ref name="Chandra" /> ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਮੇਦਿਨੀ ਰਾਓ ਦੇ ਘਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲਈ। ਇਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੇ ਬਾਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਵਿਚ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ।<ref name="Lane-Poole" />
== ਧਾਰਮਿਕ ਨੀਤੀ ==
ਬਾਬਰ ਨੇ 1526 ਵਿੱਚ [[ਲੋਧੀ ਵੰਸ਼|ਲੋਧੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ]] ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੁਲਤਾਨ [[ਇਬਰਾਹਿਮ ਲੋਧੀ]] ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਰ ਨੇ 4 ਸਾਲ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ [[ਹੁਮਾਯੂੰ]] ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਿਆ ਜਿਸਦਾ ਰਾਜ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਸੂਰ ਸਾਮਰਾਜ]] ਨੇ ਹੜੱਪ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਹਿੰਸਾ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸਦਮੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ, ਸਿੱਖ-ਮੁਸਲਿਮ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹਨ।<ref name=johnhinnells>John Hinnells and Richard King (2006), ''Religion and Violence in South Asia: Theory and Practice'', {{ISBN|978-0-415-37291-6}}, pp. 101–14</ref> 1520 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦੀ ਹਿੰਸਾ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ|ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ]] ਦੁਆਰਾ ਵੇਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਚਾਰ ਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।{{citation needed|date=March 2021}} ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੁਗ਼ਲ ਦੌਰ ਨੇ ਆਤਮ-ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਤਮ-ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀਵਾਦ ਤੋਂ ਖਾੜਕੂਵਾਦ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੀ।<ref name=johnhinnells/> ਬਾਬਰ ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ, [[ਬਾਬਰਨਾਮਾ]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਰਮ-ਤਿਆਗੀ (ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਗੈਰ-ਸੁੰਨੀ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ) ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੈਂਪਾਂ ਨੇ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ "ਕਾਫ਼ਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਪੜੀਆਂ ਦੇ ਬੁਰਜ" ਬਣਾਏ। .<ref>{{cite book |editor-last1=Elliot |editor-first1=H. M. |editor-link1=Henry Miers Elliot |editor-last2=Dowson |editor-first2=John |editor-link2=John Dowson |translator-last1=Leyden |translator-first1=John |translator-link1=John Leyden |translator-last2=Erskine |translator-first2=William |translator-link2=William Erskine (historian) |year=1872 |chapter=Tuzak-i Babari |trans-chapter=The Autobiography of Babur |chapter-url=https://archive.org/details/cu31924073036745/page/n285/mode/1up |title=The History of India, as Told by Its Own Historians |title-link=The History of India, as Told by Its Own Historians |volume=IV |location=London |publisher=Trübner and Co. |pages=272, 275}}</ref>
▲==ਹਵਾਲੇ==
▲{{ਹਵਾਲੇ}}{{ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ]]
|