ਅਫ਼ਲਾਤੂਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਅਫਲਾਤੂਨ ( Plato, pleɪtoʊ/; Greek: Πλάτων, Plátōn, "broad"; 424/423 BC – 348/347 BC ) , ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਅਰਸਟੋਕਲੀਜ਼ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫ਼ਲਸਫ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਯੂਨਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਏਥਨਜ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਸਦਾ ਕਾਲਖੰਡ 424 ਈ . ਪੂ ਤੋਂ 347ਈ . ਪੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਅਫਲਾਤੂਨ ਸੁਕਰਾਤਗਰੀਕ ਚਿੰਤਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ‘ਸੁਕਰਾਤ’ ਦਾ ਸ਼ਾਗਿਰਦਚੇਲਾ ਅਤੇਸੀ ਅਨੇਕ। ਫ਼ਲਸਫ਼ਿਆਨਾ ਰਚਨਾਵਾਂਅਫਲਾਤੂਨ ਦਾ ਕਰਤਾਪਰਵਾਰ ਅਤੇਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਹ ਖੁਦ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦਾ ਇੱਛੁਕ ਸੀ । ਅਫਲਾਤੂਨ ਏਥਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਕੈਡਮੀ ਨਾਮੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਬਾਨੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ । ਅਫਲਾਤੂਨਉਸ ਨੇ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ਿਆਨਾ ਵਿਸ਼ੇ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸਤ , ਨੈਤਿਕਤਾ , ਪਰਾਭੌਤਿਕੀ , ਕਾਵਿ ਸ਼ਾਸਤਰ , ਸੌਂਦਰਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਵਿਗਿਆਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ , ਉੱਪਰ ਲਿਖਿਆ । ਅਫਲਾਤੂਨ ਉਸ ਦੇ ਸੰਵਾਦ ਉਸਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ । ਯਕ਼ੀਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਲਾਤੂਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਸੰਵਾਦ ਸਹੀ ਸਲਾਮਤ ਸਾਡੇ ਤੱਕ ਆਏ ਹਨ ।

ਸੁਕਰਾਤ ਅਫਲਾਤੂਨ ਦੇ ਮੁਕਾਲਮਾਤਸੰਵਾਦਾਂ ਦਾ ਘੱਟ - ਓ - ਬੇਸ਼ ਮਰਕਜ਼ੀਕੇਂਦਰੀ ਕਿਰਦਾਰ ਹੈ । ਮਗਰ ਫੈਸਲਾ ਕਰਣਾਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਤਹਰੀਰਦਰਜ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਅਫਲਾਤੂਨ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸੁਕਰਾਤ ਦੀਆਂ ਹਨ । ਕਿਉਂਕਿ ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਬਜਾਤ - ਏ - ਖ਼ੁਦ ਕੁੱਝ ਤਹਰੀਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸੁਕਰਾਤੀ ਮਸਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਐਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਫਲਾਤੂਨ ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਤੋਂ ਬੇਹੱਦ ਮੁਤਾੱਸਿਰਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ , ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਤਹਰੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਖ਼ਿਆਲ ਅਤੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਿਉਤਪਤ ਹਨ ।