ਕਲਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

 

“ਸਾਹਿਤ‍ਯਸੰਗੀਤਕਲਾਵਿ‍ਹੀਨ ।

ਭਾਵ ਸਾਹਿਤ‍ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਤੋਂ ਹੀਣਾ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਛ ਤੇ ਸਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਡੰਗਰ ਹੈ ।

 

 

[[ਅਫਲਾਤੂਨ ]] ਨੇ ਕਿਹਾ - “ਕਲਾ ਹਕੀਕਤ ਦੀ ਨਕਲ ਦੀ ਨਕਲ ਹੈ । ”

ਅਜੰਤਾ ਅਲੋਰਾ ਆਦਿ ਦੇ ਗੁਫਾ ਚਿਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਪੂਰਵ ਬੌਧਕਾਲ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਦਾ ਉਜ‍ਲ ਇਤਹਾਸ ਕੰਧ ਚਿਤਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਾਰੰ‍ਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਚਿੱਤਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਬਣੇ ਅਜਿਹਾ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਮਤ ਹੈ । ਅਜੰਤਾ ਦੇ ਕਲਾ ਮੰਦਰ ਪ੍ਰੇਮ , ਸਬਰ , ਉਪਾਸਨਾ , ਭਗਤੀ , ਹਮਦਰਦੀ , ਤ‍ਯੱਗ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਅਨੋਖੇ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ ।

 

 

ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਕਲਾਵਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦੀ ਮਹਿਕ ਅੱਜ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਰੰ‍ਪਰਾ ਨਾਲ ਅਮੀਰ ਹੈ । ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਢਲਾ ਵਕਤ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਨੁੱਖ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਲਾ ਦਾ ਵੀ ਇਤਹਾਸ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ ਕਿ ਸਹਚਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਨਾਲ ਰਹੀ ਹੈ । ਲੋਕ ਕਲਾਵਾਂ ਦਾ ਜਨ‍ਮ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇਪਰੰ‍ਪਰਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ ਕ‍ਯੋਂਕਿ ਇਹ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਪਰਕਾਸ਼ਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਵਰਤਮਾਨ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਵਸਾਇਕ ਕਲਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼‍ਠਭੂਮੀ ਵੀ ਹਨ । ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਥ‍ਵੀ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਮਾਤਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਧਰਤੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਅਲੰਕਰਨ ਕਰਕੇ ਲੋਕਮਾਨਸ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ‍ ਨਾਮਾਂ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਅਲੰਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।