ਲਿਉ ਤਾਲਸਤਾਏ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
Charan Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਪੰਜਾਬੀ ਸੁਧਾਈ |
Charan Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਪੰਜਾਬੀ ਸੁਧਾਈ |
||
ਲਾਈਨ 25:
}}
ਲਿਓ ਤਾਲਸਤਾਏ (ਰੂਸੀ: Лев Никола́евич Толсто́й; ੯
ਧਨ-ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ
==ਜੀਵਨ ਚਰਿੱਤਰ==
[[File:Lev Nikolayevich Tolstoy 1848.jpg|thumb|left|ਤਾਲਸਤਾਏ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, 1848]]
ਤਾਲਸਤਾਏ ਦਾ ਜਨਮ ਮਾਸਕੋ ਤੋਂ ਲੱਗਭੱਗ 100 ਮੀਲ ਦੱਖਣ
1844 ਵਿੱਚ ਤਾਲਸਤਾਏ ਕਜਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਅਤੇ 1847 ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧੀ ਸੰਹਿਤਾਵਾਂ ( ਕਾਨੂੰਨ )
===ਫੌਜ ਵਿੱਚ===
1851 ਵਿੱਚ ਤਾਲਸਤਾਏ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਦੀਰਘਕਾਲੀਨ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਉਹ ਲਿਖਣ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹੇ । ਇੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਰਚਨਾ
1854 ਵਿੱਚ ਤਾਲਸਤਾਏ ਡੈਨਿਊਬ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਉੱਤੇ ਭੇਜੇ ਗਏ ; ਉੱਥੇ ਵਲੋਂ ਆਪਣੀ ਬਦਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਬਾਸਤੋਪੋਲ ਵਿੱਚ ਕਰਾ ਲਈ ਜੋ
===ਪੀਟਰਸਬਰਗ===
1855 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੋਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ । 1857 ਵੱਲ 1860 - 61 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਸੈਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਖਿਆ ਪਧਤੀਆਂ ਅਤੇ ਦਾਨੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸੀ । ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਪਦਿਕ ਰੋਗ ( ਟੀਬੀ ) ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ । ਘੋਰ ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਸਹਿੰਦਿਆਂ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਤਾਲਸਤਾਏ ਉੱਤੇ ਮਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ । 'ਵਾਰ ਐਂਡ ਪੀਸ' , 'ਅੰਨਾ ਕੈਰੇਨਿਨਾ' ਅਤੇ
===ਯਾਸਨਾਇਆ ਪੋਲਿਆਨਾ ਸਕੂਲ===
ਲਾਈਨ 60:
1863 ਵਲੋਂ 1869 ਤੱਕ ਤਾਲਸਤਾਏ ਦਾ ਸਮਾਂ 'ਵਾਰ ਐਂਡ ਪੀਸ' ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 1873 ਵਲੋਂ 76 ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ 'ਅੰਨਾ ਕੈਰੇਨਿਨਾ' ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਰਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੇ ਤਾਲਸਤਾਏ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਖਿਆਤੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉੱਚਾ ਉਠਾਇਆ । ਉਹ ਮਨੁਖੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਰਹੱਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਤੱਤ ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਗਰੂਕ ਸਨ । 1875 ਵਲੋਂ 1879 ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ਜਨਕ ਸੀ - ਰੱਬ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੱਕ ਉਠ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਤੱਕ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਉਹ ਉਤਾਰੂ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਪਰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਉੱਤੇ ਫਤਹਿ ਪਾਈ । 1878 - 79 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਨਫੇਸ਼ਨ ਨਾਮਕ ਆਪਣੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਣ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ । ਇਸਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ ਸਵਿਟਲਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਈ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਕੋਟੀ ਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਭ ਸਵਿਟਜਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਛਪੀਆਂ ।
1878 ਵਲੋਂ ਲੈ ਕੇ 1885 ਤੱਕ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਫਲਾਤਮਕ ਸਾਹਿਤ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਤਾਲਸਤਾਏ ਅਕਰਮਕ ਰਹੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰ ਬਿਰਤੀ
===ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿਧੀ===
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਚਾਰ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹੁਣ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ , ਅਤੇ ਯਾਸਨਾਇਆ ਪੋਲਿਆਨਾ ਗਰਾਮ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਉੱਤਮ ਤੀਰਥਸਥਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ । ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਵਾਨ ਸਨ । ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਲਸਤਾਏ
19ਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਦਰਿਦਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਤਾਣਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਤਾਲਸਤਾਏ ਦੀ ਸੇਵਾਭਾਵਨਾ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਵਧੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਅਪਣੀ ਕੁਲ ਕਮਾਈ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਓਨਾ ਅੰਸ਼ ਲੈਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਭਰ ਪੋਸਣਾ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ । '''ਮੋਇਆਂ ਦੀ ਜਾਗ''' ( 1899 ) ਨਾਮਕ ਆਪਣੇ ਨਾਵਲ ਦੀ ਕੁਲ ਕਮਾਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀਵਾਦੀ ਜਾਤੀ ਦੁਖੇਬੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੂਸ ਛੱਡ ਕੇ ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਜਾ ਵਸਣ ਲਈ ਦੇ ਦਿੱਤੀ । ▼
▲19ਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਦਰਿਦਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਤਾਣਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਤਾਲਸਤਾਏ ਦੀ ਸੇਵਾਭਾਵਨਾ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਵਧੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਅਪਣੀ ਕੁਲ ਕਮਾਈ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਓਨਾ ਅੰਸ਼ ਲੈਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਭਰ ਪੋਸਣਾ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ ।
===ਦੇਹਾਂਤ===
1910 ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਤਰਿਕ ਗਰਾਮ ਯਾਸਨਾਇਆ ਪੋਲਿਆਨਾ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਛੱਡ ਦੇਣ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕੀਤਾ । 10 ਨਵੰਬਰ 1910 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੁਤਰੀ ਐਲੇਕਲੇਂਡਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸਥਾਨ ਕੀਤਾ , ਉੱਤੇ 22 ਨਵਬੰਰ 1910 ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਐਸਟਾਪੋਵੋ ਵਿੱਚ ਅਕਸਮਾਤ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਨਾਲ ਉਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ।
==ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ==
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਰਮ ਭਾਵਨਾ ਵੱਡੀ ਸਾਊ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸੀ । ਤਤਕਾਲੀਨ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ । ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਪੱਖੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਰਵਦੇਵਵਾਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਪਯੋਗਿਤਾ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੋਂ ਆਂਕਨਾ ਉਹ ਉਚਿਤ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਉਹ ਸਦਾ ਜਿਗਿਆਸੁ ਬਣੇ ਰਹੇ । ਮਨੋਰਥਹੀਨ , ਵਿਚਾਰਹੀਨ ਅਤੇ ਆਤਮਕੇਂਦਰਿਤ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਪਾਪ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ; ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਸੰਭੋਗ ਨੂੰ ਉਹ ਕੇਵਲ ਸੰਤਾਨ ਉਤਪੱਤੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਉਚਿਤ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ।
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰੂਸੀ ਲੇਖਕ]]
|