ਕੈਮੀਕਲ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਲਈ ਸੰਗਠਨ

ਕੈਮੀਕਲ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦਾ ਸੰਗਠਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons; ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ: OPCW) ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮੀਕਲ ਹਥਿਆਰ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 29 ਅਪ੍ਰੈਲ 1997 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਓ.ਪੀ.ਸੀ.ਡਬਲਯੂ. ਸੰਗਠਨ ਆਪਣੇ 193 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੇਗ, ਨੀਦਰਲੈਂਡਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਉਪਰਾਲੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੰਗਠਨ ਕੈਮੀਕਲ ਹਥਿਆਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਣ ਵਿੱਚ ਸਦੱਸ ਰਾਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਅਤੇ ਔਨਸਾਈਟ ਮੁਆਇਨੇ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ "ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਯਤਨਾਂ ਲਈ" ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਥੋਰਬਜਰਨ ਜਗਲੈਂਡ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਅਤੇ ਓ.ਪੀ.ਸੀ.ਡਬਲਯੂ. ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਵਰਜਿਤ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।"

ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਸੋਧੋ

ਓ.ਪੀ.ਸੀ.ਡਬਲਯੂ. ਕੋਲ ਇਹ ਕਹਿਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੂਨ 2018 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ।[1][2]

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਸੋਧੋ

ਸੰਗਠਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਨੀਤੀਗਤ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। 7 ਸਤੰਬਰ 2000 ਨੂੰ ਓਪੀਸੀਡਬਲਯੂ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਕ ਸਹਿਮਤੀ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚ ਤਾਲਮੇਲ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖਣਾ ਹੈ।[3] ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਹੋਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਲੇਸਸੇਜ਼-ਰਾਹਗੀਰ 'ਤੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ ਬਾਰੇ ਇਕ ਸਟਿੱਕਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਸਮੂਹ ਓਪੀਸੀਡਬਲਯੂ ਵਿਖੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀਆਂ ਰੋਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਸੋਧੋ

ਓ.ਪੀ.ਸੀ.ਡਬਲਯੂ. ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਕੈਲਮੈਨ ਮੈਕਕਿਨਲ ਐਂਡ ਵੁੱਡ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਗੇਰਹਾਰਡ ਕੈਲਮੈਨ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹੇਗ ਨੂੰ ਵੀਏਨਾ ਅਤੇ ਜਿਨੇਵਾ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਿਆਂ ਡੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸਫਲ ਲਾਬੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸੀਟ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਰਲਡ ਫੋਰਮ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ (ਜਿਥੇ ਇਸ ਦਾ ਰਾਜ ਸਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਸੰਮੇਲਨ ਹੈ) ਅਤੇ ਰਿਜਸਵਿਜਕ ਵਿਚ ਇਕ ਉਪਕਰਣ ਸਟੋਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਹੈ। ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ 20 ਮਈ 1998[6] ਨੂੰ ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਬਿਐਟਰੀਕਸ ਦੁਆਰਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇੱਕ ਅੱਠ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਸਥਾਈ ਯਾਦਗਾਰ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਲਈ ਖੁੱਲੀ ਹੈ।[7]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Sanchez, Raf (2018-06-27). "UK overcomes Russian resistance to strengthen OPCW chemical weapons watchdog". The Telegraph (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). ISSN 0307-1235. Archived from the original on 2018-06-27. Retrieved 2018-06-27.
  2. "Chemical watchdog gets new powers". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2018-06-27. Archived from the original on 2018-06-27. Retrieved 2018-06-27.
  3. United Nations General Assembly Session 55 Resolution A/RES/55/283 Retrieved 21 August 2007.
  4. OPCW, The Legal Texts Archived 2016-05-12 at the Wayback Machine. TMC Asser Press, p336
  5. "An Expat's View: Peter Kaiser". city of The Hague. 8 October 2009. Archived from the original on 28 September 2011. Retrieved 1 November 2010.
  6. "HM Queen Beatrix of the Netherlands opens the purpose-built OPCW building". OPCW. Archived from the original on 21 September 2011. Retrieved 1 November 2010.
  7. "Secretary-General calls chemical weapons memorial 'a symbol of suffering and hope'". United Nations. 9 May 2007. Archived from the original on 2012-11-03. Retrieved 24 April 2011.