ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇੱਕ (ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਨਕਲੀ) ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਅਜਿਹਾ ਠੋਸ ਰੂਪ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਰਮਾਣੂ ਜਾਂ ਅਣੂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸੰਗਠਿਤ ਸੰਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਰਚਨਾ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਬਣਦੇ ਕੁਝ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਘੋਲ, ਠੰਡੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਗੈਸ ਵਿਚੋਂ ਸਿੱਧੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਦੇ ਗੁਣ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤਾਪਮਾਨਾਂ, ਹਵਾ ਦੇ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਤਰਲ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਤਰਲ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੋ ਵੱਡੇ ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿ ਉਕਲੀਏਸ਼ਨ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਸੁਪਰਕੂਲਡ ਤਰਲ ਜਾਂ ਸੁਪਰਸੈਟਰੇਟਡ ਸਾਲਵੈਂਟ ਤੋਂ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਲਾਈਨ ਪੜਾਅ ਦੀ ਦਿੱਖ. ਦੂਜਾ ਕਦਮ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਵਾਧੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਣਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਅਵਸਥਾ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਢਿੱਲੇ ਕਣ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਦੀ ਸਤਹਿ 'ਤੇ ਪਰਤਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁੱਲੀਆਂ ਅਸੰਗਤਤਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੋਰਸ, ਚੀਰ, ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਅਣੂ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਰਥਾਤ ਦਿਸਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ. ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਬਾਇਓਕੈਮੀਕਲ ਕਣ ਅਕਸਰ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਸੌਖ ਨਾਲ ਅਣੂ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਹੋਣਗੇ ਉਹ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ (ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ), ਇੰਟਰਮੌਲੇਕੂਲਰ ਬਲ (ਜੈਵਿਕ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥ) ਜਾਂ ਇੰਟਰਾਮੋਲਕੂਲਰ ਬਲ (ਬਾਇਓਕੈਮੀਕਲ ਪਦਾਰਥ) ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਠੋਸ-ਤਰਲ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਘੋਲ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਘੋਲਨ ਦਾ ਪੁੰਜ ਬਦਲਣਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਠੋਸ ਕ੍ਰਿਸਟਲਲਾਈਨ ਪੜਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੈਮੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ਰ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਤੀਜਾ ਬੇਕਾਰ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਹੈ।