ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ

ਵਿਆਹ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ

ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਆਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇੱਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਵਿਵਸਥਿਤ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਪਤੀ ਜਾਂ ਪਤਨੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਧਾਰਣਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਭੌਤਿਕ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਦਬਾਅ ਤੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[1] ਸੰਸਾਰ ਭਰ 'ਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਵਿਦਵਾਨ "ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਨੁਭਵ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਭਾਸ਼ਾ (ਜਿਵੇਂ ਪਤੀ / ਪਤਨੀ) ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ।[2][page needed] "ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਸੰਗਠਨਾਂ" ਅਤੇ "ਵਿਆਹੁਤਾ ਗੁਲਾਮੀ" ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਸ਼ਰਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।[3][4]

20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਰਸਮੀ ਮੋਲਾ ਨਸਰਦਿਨ ਤੋਂ ਅਜ਼ਰਏ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਆਲੋਚਨਾ
ਅਨਜੋੜ ਵਿਆਹ, ਰੂਸੀ ਕਲਾਕਾਰ ਪੁੁਕਿਰੇਵ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਿਤ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੇ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਚੁਣਨਾ ਅਤੇ ਵਿਆਹੁਤਾ-ਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਜਾਣ ਦਾ ਹੱਕ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।[5] 

ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਸੋਧੋ

18ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪੂਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[6] ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।19ਵੀਂ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਨੇ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਬਦਲ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਹੈ।[7] 1975-1979 ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ,[8][9] ਸਪੇਨ,[10] ਆਸਟਰੀਆ,[11] ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ,[12][13] ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲ[14] ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ। 1978 ਵਿੱਚ, ਯੂਰਪ ਦੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਸਿਵਲ ਲਾਅ ਵਿੱਚ ਸਪੌਂਸੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ 'ਤੇ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ।[15] 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ,[16] ਗ੍ਰੀਸ,[17] ਸਪੇਨ,[18] ਜਰਮਨੀ,[19] ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ [20] ਵਿਚ ਵਿਆਹ ਦੀ ਪੂਰੀ ਲਿੰਗ ਬਰਾਬਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਰਨ  ਸੋਧੋ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ 'ਚ ਵਿਸਥਾਰਿਤ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੰਬੰਧ; ਅਣਚਾਹੇ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਲਿੰਗਕਤਾ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ; 'ਅਨੁਰੂਪ' ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ; ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੰਸਕਰਣ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਾਲਣਾ; ਵਿਸਥਾਰਿਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਧਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ; ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗਰਭ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ; ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਕਰਤੱਵ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ; ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਗਰੰਟੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ; ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਹਾਇਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[21][22]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਕਾਰਕੁੰਨ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਹਿਲਾ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. ↑ Sharp, Nicola. "Forced Marriage in the UK: A scoping study on the experience of women from Middle Eastern and North East African Communities" (PDF). London: Refuge: 6, 10. Archived from the original (PDF) on 2017-08-10. Retrieved 2018-11-11. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. ↑ Bunting, Annie. "'Forced Marriage' in Conflict Situations: Researching and Prosecuting Old Harms and New Crimes" (PDF). Winnipeg: Canadian Journal of Human Rights. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. ↑ Jenni Millbank (7 February 2011). "Forced Marriage and the Exoticization of Gendered Harms in United States Asylum Law". papers.ssrn.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  4. ↑ Dauvergne, Catherine (2 March 2010). "Forced Marriage as a Harm in Domestic and International Law". papers.ssrn.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  5. ↑ "Ethics - Forced Marriages: Introduction". BBC. 1 January 1970. Retrieved 29 September 2015.
  6. ↑ Jodi O'Brien (2008), Encyclopedia of Gender and Society, Volume 1, SAGE Publications, page 40-42,
  7. ↑ "family - kinship:: Family law". Encyclopædia Britannica.
  8. ↑ http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/note/join/2014/493052/IPOL-FEMM_NT%282014%29493052_EN.pdf
  9. ↑ Human Rights Council. "United Nations, General Assembly" (PDF). www.ohchr.org.
  10. ↑ Solsten, Eric; Meditz, Sandra W., eds. (1988), "Social Values and Attitudes", Spain: A Country Study, Washington: Government Printing Office for the Library of Congress
  11. ↑ Contemporary Western European Feminism, by Gisela Kaplan, pp. 133
  12. ↑ Reconciliation Policy in Germany 1998–2008, Construing the ’Problem’ of the Incompatibility of Paid Employment and Care Work, by Cornelius Grebe; pg 92: "However, the 1977 reform of marriage and family law by Social Democrats and Liberals formally gave women the right to take up employment without their spouses' permission. This marked the legal end of the 'housewife marriage' and a transition to the ideal of 'marriage in partnership'."[1]
  13. ↑ Further reforms to parental rights law in 1979 gave equal legal rights to the mother and the father. Comparative Law: Historical Development of the Civil Law Tradition in Europe, Latin America, and East Asia, by John Henry Merryman, David Scott Clark, John Owen Haley, pp. 542
  14. ↑ Women in Portugal, by Commission of the European Communities, Directorate-General Information, pp 32
  15. ↑ https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetImage=596422&SecMode=1&DocId=662346&Usage=2
  16. ↑ In 1985, a referendum guaranteed women legal equality with men within marriage.[2][3] The new reforms came into force in January 1988.Women's movements of the world: an international directory and reference guide, edited by Sally Shreir, p. 254
  17. ↑ In 1983, legislation was passed guaranteeing equality between spouses, abolishing dowry, and ending legal discrimination against illegitimate children [4]Demos, Vasilikie. (2007) “The Intersection of Gender, Class and Nationality and the Agency of Kytherian Greek Women.” Paper presented at the annual meeting of the American Sociological Association. 11 August.
  18. ↑ In 1981, Spain abolished the requirement that married women must have their husbands’ permission to initiate judicial proceedings "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 August 2014. Retrieved 25 August 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)
  19. ↑ The Economics of Imperfect Labor Markets: Second Edition, by Tito Boeri, Jan van Ours, pp. 105, [5][6]
  20. ↑ Although married women in France obtained the right to work without their husbands' permission in 1965,"Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 3 April 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)
  21. ↑ "BBC - Ethics - Forced Marriages: Motives and methods". bbc.co.uk.
  22. ↑ "Reasons for forced marriage - Analysis of Data Collected from Field Workers - Report on the Practice of Forced Marriage in Canada: Interviews with Frontline Workers: Exploratory Research Conducted in Montreal and Toronto in 2008". justice.gc.ca. Retrieved 15 June 2015.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ_ਵਿਆਹ&oldid=703280" ਤੋਂ ਲਿਆ